علل معمول بی خوابی عبارتند از:
• استرس. نگرانی های شما در مورد کار، مدرسه، سلامتی و خانواده موجب فعال ماندن ذهن تان در شب می شود و همین مسئله خواب تان را مختل می کند. اتفاقات استرس زای زندگی مانند مرگ یا بیماری عزیزان، طلاق یا بیکاری ممکن است به بی خوابی منجر شود.
• اضطراب. اضطراب های روزانه و اختلالات اضطراب جدی تر موجب بروز بی خوابی می شود.
• افسردگی. در صورت ابتلا به افسردگی یا بیش از حد می خوابید یا خواب تان دچار مشکل می شود. این مسئله ناشی از عدم تعادل شیمیایی مغزتان یا نگرانی های توام با افسردگی تان می باشد که مانع آرامش شما هنگام به خواب رفتن می شود. اغلب بی خوابی اختلالات روحی دیگر را نیز در پی دارد.
• مصرف دارو. بسیاری از داروهای تجویز شده توسط پزشک ممکن است با خوابیدن تداخل پیدا کند مانند برخی از داروهای ضدافسردگی، داروهای قلب و فشارخون، داروهای حساسیت، داروهای محرک (مانند ریتالین) و کورتیکواستروئیدها. بسیاری از داروهای بدون نسخه (OTC) از جمله ترکیبات ضد درد، داروهای رفع گرفتگی بینی و محصولات لاغری، حاوی کافئین و محرک های دیگر می باشد. آنتی هیستامین ها ممکن است در ابتدا شما را دچار سستی و خواب آلودگی نماید اما ممکن است موجب مشکلات ادراری و تکرر ادرار در شب شود.
• کافئین، نیکوتین و الکل. قهوه، چای، نوشابه و سایر نوشیدنی های کافئین دار محرک های شناخته شده ای می باشند. نوشیدن قهوه در ساعات عصر و پس از آن مانع خوابیدن شما در شب می شود. نیکوتین موجود در دخانیات محرک دیگری است که موجب بی خوابی می شود. الکل مسکنی است که موجب به خواب رفتن شما می شود، اما مانع مراحل عمیق تر خواب شده و موجب بیدار شدن شما در نیمه شب می شود.
• وضعیت پزشکی. اگر دارای دردهای مزمن، مشکلات تنفسی، یا تکرر ادرار هستید، به بی خوابی مبتلا خواهید شد. وضعیت های مرتبط با بی خوابی عبارتند از التهاب مفاصل، سرطان، نارسایی قلبی، بیماری ریوی، بیماری رفلاکس معده (GERD)، تیروئید پرکار، سکته، بیماری پارکینسون و بیماری آلزایمر. اطمینان از درمان مناسب وضعیت پزشکی شما به رفع بی خوابی تان کمک می کند. به عنوان مثال، در صورت ابتلا به التهاب مفاصل، مصرف مسکن قبل از رفتن به رختخواب به خواب بهتر شما کمک می کند.
• تغییر شرایط یا برنامه کاری تان. مسافرت یا شیفت های کاری آخر شب یا صبح زود موجب برهم زدن ریتم دوره ای بدن تان شده و خوابیدن را مشکل می سازد. ریتم دوره ای شما مانند یک ساعت درونی عمل کرده و مواردی مانند چرخه خواب- بیداری، متابولیسم و دمای بدن را تنظیم می کند.
• عادت های نادرست خوابیدن. رفتارهای ترغیب کننده خواب مناسب بهداشت خواب نامیده می شود. بهداشت خواب نادرست عبارتند از برنامه خواب نامنظم، انجام فعالیت های محرک قبل از رفتن به رختخواب، محیط خواب نامناسب و استفاده از تختخواب برای کارهایی غیر از خوابیدن.
• بی خوابی «آموخته». این مورد زمانی اتفاق می افتد که شما دچار نگرانی بیش از حد در مورد خوابیدن تان بوده و به سختی تلاش می کنید تا بخوابید. اغلب افراد دارای این وضعیت وقتی از محیط خواب معمول شان دور شده یا برای خوابیدن تلاش نمی کنند، مانند وقتی که تلویزیون تماشا می کنند یا کتاب می خوانند، خواب بهتری خواهند داشت.
• خوردن غذای سنگین در اواخر شب. خوردن غذای سبک قبل از خواب مشکلی ندارد، اما خوردن غذای سنگین موجب ناراحتی جسمی شما هنگام دراز کشیدن شده و خوابیدن را سخت می کند. بسیاری از افراد دچار سوزش سردل، برگشت اسید یا غذا از معده به مری پس از غذا خوردن، نیز می شوند. این وضعیت ممکن موجب بیدار ماندن شما شود.
بی خوابی و کهولت سن
با افزایش سن احتمال بی خوابی نیز افزایش می یابد. با افزایش سن تان تغییراتی در شما رخ می دهد که خواب تان را تحت تاثیر قرار می دهد. شما ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:
• تغییر الگوهای خواب. با افزایش سن، کمتر خواب آرامش بخشی خواهید داشت و متوجه می شوید که سر و صدا و سایر تغییرات محیط اطراف تان به سادگی شما را از خواب بیدار می کند. با افزایش سن، ساعت درون تان اغلب جلو می رود، یعنی زودتر از همیشه در ساعات اولیه شب خسته شده و صبح زود از خواب بیدار می شوید. اما سالمندان نیز مانند جوانان به همان مقدار خواب نیاز دارند.
• تغییر فعالیت. ممکن است فعالیت فیزیکی یا اجتماعی تان کاهش یابد. انجام فعالیت موجب می شود خواب شبانه خوبی داشته باشید. خواب نیمروزی نیز موجب اختلال در خواب شبانه می شود.
• تغییر در وضعیت سلامت بدن. درد مزمن مشکلاتی مانند التهاب مفاصل یا کمر درد و همچنین افسردگی، اضطراب و استرس نیز ممکن است خواب را مختل نماید. مردان اغلب به بزرگی غیرسرطانی غده پروستات دچار می شوند که به تکرر ادرار و اختلال در خواب منجر می شود. در خانم ها، گرگرفتگی ناشی از یائسگی نیز به همین اندازه مشکل ساز می باشد.
با افزایش سن، سایر اختلالات مربوط به خواب مانند ایست تنفسی در خواب و سندرم بی قراری پا بیشتر شایع می شود. ایست تنفسی در خواب موجب می شود در طول شب به طور دوره ای دچار ایست تنفس شوید. سندرم بی قراری پا موجب بروز احساس ناخوشایند در پاها و میل مقاومت ناپذیری برای تکان دادن آنها می شود که همین مسئله مانع به خواب رفتن شما می شود.
• افزایش استفاده از دارو. افراد سالمند از داروهای نسخه ای بیشتری نسبت به جوانان استفاده می کنند که موجب افزایش بی خوابی ناشی از مصرف دارو می شود.
مشکلات خواب ممکن است جزء دغدغه های کودکان و نوجوانان نیز باشد. برخی از کودکان و نوجوانان دچار مشکل به خواب رفتن یا مقاومت در برابر ساعت خواب منظم می باشند زیرا ساعت درونی آنها دچار تاخیر شده است.آنها دوست دارند شب ها دیرتر و صبح ها بیشتر بخوابند.