سونوگرافی در حاملگی

سونوگرافی یک تست تشخیصی است ، که در آن تصویربرداری با امواج فراصوت انجام می‌شود. بالا بودن فرکانس این امواج باعث می‌شود که توسط انسان قابل شنیدن نباشد.
هنگامی که امواج صوتی با مانعی برخورد می‌کنند، برمی‌گردند و از آنجا که بافت‌های مختلف داخل بدن، توانایی‌های متفاوتی در بازتاب امواج صوتی دارند، امواج بازتابش شده توسط کامپیوتر تحلیل شده و به تصویر تبدیل می‌شوند.
سونوگرافی هیچ درد و ناراحتی ایجاد نمی‌کند. متخصص سونولوژی مقداری ژل روی اندام مورد بررسی می‌ریزد تا قسمتی از دستگاه سونوگرافی که اصوات را وارد بدن بیمار می‌کند به راحتی روی بدن حرکت کند .

انجام سونوگرافی در طی دوران بارداری به عنوان روشی برای بررسی سلامت جنین (تعیین سن جنین، تشخیص ناهنجاری ها ومشکلات کروموزومی و...) مورد استفاده قرار می گیرد.

در سه ماهه ی اول بارداری سعی کنید قبل از انجام سونوگرافی، مایعات زیادی بنوشید. یک ساعت و نیم قبل از انجام سونوگرافی، چند لیوان آب و مایعات بنوشید. این کار سبب می شود تا مثانه خانم باردار پر شود و جنین به آسانی در رحم مادر نشان داده شود.
- توصیه می شود یک ساعت و نیم قبل از انجام سونوگرافی، در صورت عدم ابتلا به دیابت مواد شیرین (مثل آب میوه شیرین) استفاده کنید، زیرا با آزاد شدن قند در جریان خون جنین، جنب و جوش او بیشتر می شود .
استفاده از سونوگرافی طبق نظرپزشک معالج بارعایت حد اعتدال بی ضرر است،ولی انجام آن به دلایل غیرپززشکی مانند تعیین جنس ویاداشتن عکس ویافیلم از جنین نباید صورت گیرد .

چند سونوگرافی در حاملگی توصیه میشود ؟

اگر دوره حاملگی بدون مشکلی را سپری می کنید، لازم است تا پایان این دوره چهار سونوگرافی در دست داشته باشید.

سونوگرافی اول: در سونوگرافی اول حتما باید قلب جنین را رویت کنیم. با سونوگرافی ترانس واژینال می توان در هفته پنج ونیم تا شش بعد از اولین روز آخرین قاعدگی قلب جنین را مشاهده کرد ، ولی با سونوگرافی که از سطح شکم انجام می شود حول و حوش هفته ی هفت بارداری می توان قلب جنین را دید.
سونوگرافی ترانس واژینال از فاصله نزدیک تری قلب و وضعیت جنین را بررسی می کند و نسبت به سونوگرافی شکمی در اولویت است، اما یک سونوگرافیست حرفه ای از روی شکم هم می تواند وضع جنین را گزارش دهد.

سونوگرافی دوم: خوشبختانه در سونوگرافی پیشرفته امروزی، برخی از ناهنجاریها را میتوان تشخیص داد، مثلا شفافیت پشت گردن جنین که در هفته 11 تا 14 حاملگی اندازه گرفته می شود ، که اصطلاحا به آن ان تی (NT ) می گوییم. معیار ها و استانداردهایی وجود دارد که بر اساس آن می توان حدس زد که اختلال کروموزومی مانند سندروم داون (منگولیسم) وجود دارد. البته این قطعی نیست و انجام تست های دیگری برای اثبات این ناهنجاری لازم است. ظهور و تکامل استخوان بینی جنین نیز در این مرحله صورت میگیرد. بنابراین سونوگرافی دوم بهتر است در هفته 11 تا 14 بارداری انجام شود.

سونوگرافی سوم: بهتر است بعد از هفته 18 یک سونوگرافی برای تشخیص ناهنجاری های جنین انجام شود. چون تقریبا تمام اعضای جنین در این زمان شکل گرفته است . در هفته های18 تا 22 بارداری دست و پا، تعداد انگشتان، صورت، وضع لب ها، گوش، چشم، دیافراگم، ستون فقرات، کلیه ها، مثانه و معده پر از مایع و چهار حفره ای بودن قلب جنین بررسی می شود. به این سونوگرافی آنومالی اسکن میگوییم، واز انجا که در کشور ما، بعد از هفته 19 حاملگی، حتی در صورت وجود ناهنجاری اجازه ختم بارداری داده نمیشود، بهتراست این سونوگرافی در هفته ی18 و تا قبل از پایان 19هفتگی انجام شود ، تا در صورت نیاز برای اجازه قانونی جهت ختم بارداری اقدام کنیم.
اگردرخانواده سابقه ی یک کودک با ناهنجاری قلبی یا سایر ناهنجاری ها وجود دارد، ویا مادر دیابت بارداری دارد، باید اکوکاردیوگرافی قلب جنین نیز انجام شود.
سونوگرافی چهارم: تا 20 هفتگی، وزن جنین اهمیتی ندارد، چون تا این هفته، وزن چندانی نمی گیرد. ولی بعد از سه ماهه دوم و در پی سه ماهه سوم، بخصوص نیمه دوم سه ماهه سوم زمان وزن گیری جنین است. سونوگرافی 28 تا 32 هفته ، برای بررسی وزن جنین ومناسب بودن رشد او انجام میشود . دور سر، طول استخوان ران، بای پاریتال و دور شکم اندازه گرفته شده، روی منحنی قرار می گیرد و وزن جنین تخمین زده می شود.

سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی

سونوگرافی سه بعدی، سونوگرافی سیاه و سفید در مقاطع متوالی است ، که دستگاه مقاطع را پشت سر هم می چیند و تصویری ارائه می دهد که علاوه بر طول و عرض،عمق هم دارد. اسکن اندام می تواند به شکل دستی و از سوی سونوگرافیست یا با دستگاه های جدیدتر، توسط پروپ دستگاه صورت گیرد و تصویر سه بعدی ارائه دهد.
در سونوگرافی چهار بعدی، بعد زمان به آن اضافه می شود. سرعت سه بعدی بالا می رود و قطعات تصویر سریع روی هم قرار می گیرند و حرکات جنین مثل باز و بسته کردن دهان و حرکت دادن دست ها و پاها کاملا مشاهده می شود.
سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی معمولا برای دیدن بافت نرم استفاده می شود تا سطح بدن وشکل بدن جنین دیده شود.این سونوگرافی نیز صرفا باید در صورت نیاز وبا صلاحدید پزشک انجام شود.

سونوگرافی بیوفیزیکال

این سونوگرافی جهت بررسی سلامت کلی جنین انجام میشود.
این پایش دقیق جنین معمولا درسه ماهه ی سوم در بیماران با فشارخون بالا،دیابت ،سایر بیماریهای مزمن مادر وهمچنین کاهش رشد جنین ،وسابقه ی بعضی مشکلات در بارداری قبلی انجام میگیرد. پنج مورد در این سونوگرافی بررسی می شود، تون عضلانی،حرکات جنین،حرکات تنفسی،میزان مایع امنیوتیک ومیزان پاسخ قلب جنین به حرکات. به این 5 فاکتور امتیاز 0 تا 2 داده وبر اساس جمع امتیازات
پزشک متخصص زنان تصمیم نهایی را می گیرد که آیا جنین در خطر است و بررسی بیشتری باید صورت گیرد و یا لزوم ختم بارداری وجود دارد و یا ادامه بارداری خطری برای جنین ندارد.
بیوفیزیکال پروفایل ممکن است دربرخی موارد دوبار درهفته انجام شود ،وهمچنین در بسیاری از بارداری ها لزومی به انجام ان نمی باشد.

سونوگرافی داپلر

زمانی که رشد جنین در حد مورد انتظار نباشد ، سونوگرافی باید خون رسانی به جنین را بسنجد در اینجا از نوع دیگری از سونوگرافی با نام کالر داپلر استفاده می شود.
مقاومت جریان خون، حجم جریان خون جفت، مقاومت جریان مغز جنین، اندازه گیری و با معیارهای به دست آمده، نتیجه گرفته می شود که خون رسانی کافی است یا خیر؟ این سونوگرافی فقط باید در صورت صلاحدید پزشک انجام گیرد.

منبع:

http://dr-sarbazi.com

تذکر مهم شما نمی توانید با تکیه بر مطالبی که در سایت e پزشک منتشر می شود مبادرت به خود درمانی کنید.