زانو درد

زانو درد و آرتروز زانو : راه های درمان
آرتروز زانو چیست؟در این مقاله به بررسی شایع‌ترین علت زانو درد، یعنی آرتروز (استئوآرتریت) می‌پردازیم. استئوآرتریت یکی از رایج‌ترین مشکلات مفصلی است و بر اساس عکس‌های رادیولوژی، 80% افراد نزدیک به 65 سال از این بیماری رنج می‌برند. فرایند بیماری حدود 20 سالگی شروع می‌شود و در حوالی 40 سالگی شدت می‌یابد. در عکس‌های رادیولوژی بیش از 40% مبتلایان هیچ نشانه‌ای از وجود این بیماری به چشم نمی‌خورد.علت ها و دلایلعلت بیماری آرتروز زانو کاملاً شناخته شده نیست. فشار مواد شیمیایی بر غضروف مفصلی و استخوان زیر غضروف (ساب کندرال) به فرسایش این ساختارها منجر می‌شود. التهاب مفصل در آرتروز زانو نسبت به دیگر گونه‌های آرتریت (التهاب مفصل) بسیار کم است و عمدتاً در نوع پیشرفته بیماری به چشم می‌خورد. دلایل زیر می‌توانند موجب درد زانو ناشی از آرتروز شوند:

- شکستگی های بسیار کوچک استخوان اسفنجی (ترابکولار)

- افزایش بیش از اندازه تنش میان استخوانی

- ساییدگی ضریع استخوان

- سینوویت (ورم غشاء زلالی)

- کشیده شدن کپسول مفصلی و رباط

- گرفتگی (اسپاسم) عضلانی

حساس‌سازی سیستم عصبی مرکزی، به نحو قابل ملاحظه‌ای در بروز درد نقش دارد.

علائم و نشانه ها

درد اطراف مفصل که در نتیجه افزایش وزن و حرکت تشدید می‌شود و با استراحت تسکین می‌یابد، متداول‌ترین علامت مشخصه‌ی این بیماری است؛ همچنین احتمال دارد صبح‌ها مفاصل خشک و متورم باشند.

از علائم آرتروز زانو می‌توان به التهاب، صدای مفصل (کریپتوس)، تجمع مایع (افیوژن) مفصل، کاهش دامنه‌ی حرکت، پای پرانتزی/ پای ضربدری و… اشاره نمود. عکس‌های رادیوگرافی افراد مبتلا به درد زانو کاهش فاصله مفصلی ، تشکیل برآمدگی استخوانی و پوکی استخوان زیر غضروف (ساب کندرال) را نشان می‌دهند.
راه های درمان

درمان غیردارویی

-کاهش وزن، بار تحمیل شده بر مفصل‌ها را کم می‌کند و در نتیجه فرایند بیماری را آهسته می‌کند.

-انجام ورزش‌های تقویت کننده عضله چهارسر. این ورزش‌ها برای بیماران مبتلا به آرتروز زانو بسیار مفید هستند. تقویت عضله چهارسر درد زانو و عملکرد آن را بهبود می‌بخشد.

-نگهداشتن عصا در دست سمت مخالف مفصل صدمه دیده از بار تحمیل شونده بر مفصل می‌کاهد و به تبع آن میزان درد، کمتر و عملکرد زانو، بهتر می‌شود.

-تثبیت بدشکلی. استفاده از کفش‌های مناسب برای پاهای پرانتزی یا ضربدری بار را به قسمت دیگری منتقل می‌کند و فرایند بیماری را آهسته می‌سازد.

درمان دارویی

-اولین گزینه درمان دارویی پاراستامول/ استامینوفن است. میزان توصیه شده این داروها از 1500 میلی‌گرم در روز تا حداکثر 4000 میلی گرم در روز متغیر است. پاراستامول علی‌رغم نداشتن خاصیت ضدالتهابی، همچنان در تسکین درد مؤثر است و از این گذشته آرتروز زانو نشانه ی التهابی عمده‌ای از خود نشان نمی دهد.

-چنانچه درد زانو با وجود مصرف پاراستامول خوراکی همچنان آزاردهنده بود، مخدرهای ضعیفی مانند ترامادول، کدئین یا دکسترروپروپوکسیفین نیز به پاراستامول اضافه می‌شوند.

ترکیب‌های متفاوتی از پاراستامول با مخدرها را می‌توان امتحان کرد و به مدت طولانی بدون بروز عوارض جانبی قابل توجه مصرف نمود.

-برنامه درمانی بعدی، استفاده از داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) است. ایبوپروفن از 1200 میلی گرم در روز تا 2400 میلی گرم در روز انتخاب نخست این مرحله است.

اگر درد تخفیف نیافت، پاراستامول تا سقف 4 گرم همراه با ایبوپروفن مصرف می‌شود. به خاطر داشته باشید که مصرف درازمدت این داروها مجاز نیست.

-مدتی است که داروهایی برای این بیماری معرفی شده اند که توجه افراد بسیاری را به خود جلب کرده‌اند. بعضی از آنها به احیاء غضروف کمک می‌کنند و بعضی مانع تخریب می‌شوند.

عامل‌های مؤثر در احیاء کندرویتین سولفات و گلوکز آمین سولفات هستند. عامل‌های مانع تخریب در اصل بازدارنده‌های آنزیمی نظیر موارد زیر محسوب می‌شوند:

•    بازدارنده محلول کلاژن (کلاژناز) ـ پلی‌سولفوریک اسید گلیکوزامینوگلیکان
•    بازدارنده الاستاز ـ پنتوزان پلی‌سولفات
•    بازدارنده متالوپروتئاز ـ داکسی سایکلین

درمان های مداخله ای

    تزریق

تزریق‌های داخل مفصلی. تزریق‌های داخل مفصلی کورتیکواستروئید (تریامسینولون 40 میلی گرم) برای بیماران مبتلا به درد زانو، تجمع مایع مفصل و نشانه‌های موضعی التهاب مفید است. این تزریق درد را برای مدت کوتاهی کاهش می‌دهد و عضله چهارسر را تقویت می‌کند.

برخی بیماران به 3 تا 4 تزریق در سال نیاز دارند، و در صورت در نظر گرفتن اقدامات احتیاطی و وسایل ضدعفونی شده، میزان عفونت قابل چشم پوشی خواهد بود. گاهی اوقات پس از تزریق‌های داخل مفصلی، ناراحتی و التهاب مفصل اندکی عود می‌کند؛ در صورت انجام 3 تا 4 تزریق در سال، شستشوی مفصل یا جراحی باید مدّ نظر قرار گیرد.

تزریق‌های مکرر (بیش از 4 بار در سال) به دلیل اینکه ممکن است به عضروف های مفاصلی که وزن بدن را تحمل می کنند آسیب برساند، توصیه نمی‌شود.

      شستشو تخلیه‌ای زانو

بنیان این روش شستن و زدودن واسطه‌های التهابی، خرده‌ها و چسبندگی‌های شکستگی است. شستشوی تخلیه‌ای بسته‌ی زانو با محلول نمک معمولی و تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود، و به اندازه شستشوی آرتروسکوپیک نتیجه‌بخش است.

محلول نمک جهت متورم ساختن کپسول به داخل زانو وارد می‌شود و سپس تخلیه می‌گردد. حجم کل محلول نمک مورد استفاده در این روش شستشو، 1 ½ تا 2 لیتر است. تحرک مفصل بیماران پس از شستشو بهتر می‌شود و خشکی آن نیز کاهش می‌یابد. به هنگام استفاده از این روش، اقدامات احتیاطی لازم جهت ضدعفونی کردن باید مدّ نظر قرار گیرد.

     آرتروسکوپی

آرتروسکوپی برای پارگی منیسک و دیگر اختلا‌ل‌های داخلی سودمند خواهد بود.

    جراحی

برای بیماران مبتلا به علائم شدید و طاقت‌فرسا، راهکارهای جراحی مانند استئوتومی (برش و جدا کردن استخوان) درشت نی، آرتروپلاستی (جراحی ترمیمی مفصل) و تعویض مفصل مدّ نظر قرار می‌گیرند.

زمانی به جراحی روی آورده می‌شود که درمان دارویی نتیجه بخش نباشد. تا حد امکان باید جراحی را به تعویق افکند، چو آرتروپلاستی کلی مفصل 10 تا 20 سال و نه بیشتر به طول می‌انجامد. بیماران پس از جراحی ناچار خواهند بود تا سبک زندگی‌شان را تا حدی به دلیل ارگونومی مفصل جایگزین تغییر دهند.

    پرولوتراپی و پرولوزون تراپی

تزریق تکثیرکننده‌های بافت (نظیر اوزون، دکستوز و…) درون مفصل و اطراف آن درد و التهاب را کاهش می‌دهد و رباط را تقویت می‌کند. به علاوه ادعا می‌شود که رشد غضروف را بالا می‌برد.

    درمان با سلول های بنیادی

این روش در درمان آرتروز زانو نیز همانند دیگر بیماری‌های تخریبی مفید است.

    روش فرکانس رادیویی پالس دار (PRF)

این روش در درمان آرتروز زانو بسیار نتیجه بخش است و ضمناً به واسطه کاهش التهاب در تسکین دردهای نوسیسپتیو (دردی است که به علت تحریک اعصاب و اندام‌ها به دلیل ترشح مواد صدمه زننده به آنها ایجاد می‌شود) نیز مؤثر است.

منبع :

http://drsusanabadi.ir

تذکر مهم شما نمی توانید با تکیه بر مطالبی که در سایت e پزشک منتشر می شود مبادرت به خود درمانی کنید.