دوره یائسگی (منوپاز یا کلیکماکتریک ) نامیده میشود . زمانیکه دوره قاعدگی یک خانم متوقف شده و شخص دیگر قادر به بچه دار شدن نمی باشد را گویند . معمولا یک خانم برای مدت یک سال قاعده نمی شود یائسگی رخ داده است . به طور متوسط این اتفاق بین سنین 45 تا 55 سالگی اتفاق می افتد . قبل از یائسگی ، قاعدگی خانم ها معمولا نامنظم میشود . علائم دیگری که در یائسگی اتفاق می افتد گر گرفتگی است که معمولا 30 ثانیه تا 10 دقیقه طول می کشد . و ممکن است با تعریق و لرز و قرمزی همراه باشد . معمولا گر گرفتگی معمولا بین یک تا دو سال از بین می رود . علائم دیگر شامل خشگی واژن ، مشکلات خواب و تغییرات خلق خو می باشد .شدت تغییرات در خانم ها متفاوت است .
دوره یائسگی (منوپاز یا کلیکماکتریک ) نامیده میشود . زمانیکه دوره قاعدگی یک خانم متوقف شده و شخص دیگر قادر به بچه دار شدن نمی باشد را گویند . معمولا یک خانم برای مدت یک سال قاعده نمی شود یائسگی رخ داده است . به طور متوسط این اتفاق بین سنین 45 تا 55 سالگی اتفاق می افتد . قبل از یائسگی ، قاعدگی خانم ها معمولا نامنظم میشود . علائم دیگری که در یائسگی اتفاق می افتد گر گرفتگی است که معمولا 30 ثانیه تا 10 دقیقه طول می کشد . و ممکن است با تعریق و لرز و قرمزی همراه باشد . معمولا گر گرفتگی معمولا بین یک تا دو سال از بین می رود . علائم دیگر شامل خشگی واژن ، مشکلات خواب و تغییرات خلق خو می باشد .شدت تغییرات در خانم ها متفاوت است .
بیماری های قلبی و پوکی استخوان به طور اساسی با افزایش سن ارتباط دارد نه با یائسگی .
بعضی از مشکلات که ممکن است از قبل وجود داشته باشد مانند اندومتریوز و یا قاعدگی های درد ناک ممکن است با یائسگی تشدید شود . یائسگی معمولا یک تغییر طبیعی است و در کسانی که سیگار مصرف می کنند ممکن است زودتر اتفاق بیافتد .
علل یائسگی :
- افزایش سن و تغییرات فیزیولوژیک
- عمل جراحی برداشتن تخمدان ها
- شیمی درمانی
از نظر شیمیایی یائسگی مربوط به کاهش تولید استروژن و پروژسترون (هرمون های زنانه ) میباشد .
روش تشخیص :
برای اثبات تشخیص یائسگی که البته به طور معمول رایج نیست می توان اندازه هورمون ها را در خون و ادرار بررسی کرد.
یائسگی کاملا دوره مخالف شروع عادت ماهیانه در نوجوانان است . درمان اختصاصی معمولا لازم نیست ولی برخی از علائم معمولا با درمان برطرف میشود .
راههای از بین بردن گرگرفتگی
- خودداری از کشیدن سیگار
- خودداری مصرف کافئین و الکل
- خوابیدن در یک اتاق خنک و یا پنکه
- درمانهای طبی (MHT)یائسگیMenopausal hormonal Therapy شامل : کلونیدین ، گاباپنتن و یا مهار کننده گیرنده سروتونی .در گذشته برای درمان MHT تقریبا برای همه به کار می رفت . اما امروزه برای کسانی که از علائم و عوارض جانبی رنج میبرند توصیه می شود . شواهد کاملی وجود ندارد که درمان تناوبی موثر باشد .
- ورزش
علائم یائسگی
قاعدگی در بیشتر خانم ها ابتدا نامنظم میشود و دوره قائدگی ممکن است کوتاه تر از قبل شود . گاهی اوقات اپیزودهای طولانی لکه بینی قبل از یائسگی اتفاق می افتاد . اگر یک خانم تمام تاریخ های نامنظمی قاعدگی اش را بنویسد و بعد متوجه گردد از چه زمانی هیچ خون ریزی نداشته است این اطلاعات برای پزشکان بسیار مهم است . علائمی مانند گر گرفتی و تغییرات خلق که مربوط به نوسانات هرمونی است بعد از کامل شدن مرحله یائسگی از بین میرود . ولی تغییرات مربوط به کمبود استروژن ( آتروفی و خشکی واژن و خشکی پوست ) تا سالهای بعد از یائسگی نیز ادامه خواهد داشت
بیشترین علائم قبل از شروع یائسگی که خانمها از آن شکایت دارند . گر گرفتگی و تغییرات خلقی است . ولی شایعترین علامت در دوره قبل از یائسگی کاهش انرژی است .
علائم شایع دیگر را میتوان افسرگی ، اضطرب ، تپش قلب ،تحریک پذیری ، مشکلات حافظه و عدم تمرکز ، خشکی واژن و مشکلات ادراری است .
مشکلات عمومی
Hot flashes یا گر گرفتگی :
- همچنین شامل تعریق شبانه و لرز می باشد که به علت مشکلات وازوموتور است .
- افزایش ریسک اختلالات آترواسکلروز
- میگرن
- افزایش ضربان قلب
- اختلالات خون ریزی رحمی
آتروفی دستگاه تناسلی ادراری
اتروفی واژینال هم نامیده میشود که نازک شدن غشاء ولو ، واژن و دهانه رحم (سرویکس) و همچنین دستگاه خارجی ادرای می باشد . همراه با چروک خوردگی و از دست دادن الاستیسیته و خاصیت ارتجاعی دستگاه تناسلی داخلی است .
- خارش
- خشکی واژن
- ترشحات آبکی
- تکرر ادرار
- بی اختیاری ادرار : ممکن است به مرور بدتر شود ، گرچه بی اختیاری ادراری بیشتر مربوط به بارداری است تا یائسگی
- فوریت ادراری Unirary urgency
- افزایش احتمال التهاب و عفونت واژن و مجاری ادرار ( افزایش احتمال عفونت قارچی واژن و عفونت های دستگاه ادراری )
مشکلات اسکلاتی
- درد پشت
- درد عضلانی و درد مفاصل
- پوکی استخوان و آرتروز
اختلالات پوستی و بافت نرم
- چروک خوردگی پستان (اتروفی پستان )
- دردناک شدن پستان که ممکن است با تورم پستان همراه باشد یا خیر .
- کاهش الاستیسیته پوست .
- احساس سوزن سوزن شدن ، سوزش و خارش پوست
- چروک خوردن پوست و خوشکی پوست .
اختلالات روحی و روانی
- افسردگی و اضطراب
- احساس خستگی
- تحریک پذیری
- از دست دادن حافظه و اختلالات مربوط به تمرکز حواس
- اختلالات خلق و خو
- اختلالات خواب ، خواب سبک ،بی خوابی و خواب های روزانه
اختلالات جنسی
- نزدیکی دردناک
- کاهش میل جنسی
- مشکلات رسیدن به ارگاسم
نارسایی زودرس تخمدان POF (premature ovarian failure)
اگر فعالیت تخمدان ها قبل از سن چهل سالگی متوقف گردد این وضعیت را نارسایی زودرس تخمدان می نامند که خیلی نادر است . و با افزایش میزان هورمون FSH و LH در حداقل سه نوبت و حداقل به فاصله چهار هفته مشخص میشود .
علت :
- اختلالات اتوایمیون
- بیماریهای تیروئید .
- دیابت شیرین
- شیمی درمانی
- حامل ژن سندروم X شکننده
- رادیو تراپی
- ایدوپاتیک
- بیشتر موراد علت نارسایی زودرس تخمدان ایدوپاتیک میباشد .
خانم هایی که اختلالات تولید مثل ای مانند اندومتریوس ، سندروم پلی کستیک ،سرطان ارگان های تناسلی دارند . ممکن است دچار POF شوند .
همچنین یائسگی زودرس در خانم های سیگاری ،چاق با ایندکس توده بدنی بالا ، برخی نژادها ، برداشتن تخمدان ها همراه با برداشتن رحم و بدون آن اتفاق می افتد .
یائسگی جراحی . Surgical menopause
زمانی اتفاق می افتد که تخم دان های دو طرف برداشته شوند که ممکن است همراه با برداشتن رحم یا لوله های رحمی باشد . که به طور ناگهانی هورمون های کاهش یافته و علائم کاهش استروژن ظاهر میشود.
خارج کردن رحم :
بدون خارج کردن تخمدان ها مستقیم باعث یائسگی نمی شود . گرچه می تواند باعث یائسگی زودرس شود .
درمان :
مرحله قبل از یائسگی و یائسگی به طور طبیعی در زندگی اتفاق می افتد . و الزاما نیاز به درمان ندارد .
معذالک در برخی بیماران که علائم فیزیکال ، روحی ، عاطفی یائسگی شدید است . ممکن است نیاز به درمان داشته باشد .
درمان هورمونی:
جایگزین کردن هورمون . HRT
یعنی درمان استروژن و پروژسترون میباشد . HRT ممکن است برای درمان علائم یائسگی مانند گر گرفتگی لازم باشد . ولی ممکن است خطر سکته مغزی ، انعقاد خون را افزایش دهد . پس درمان HRT باید با تامل و تحت نظر پزشک انجام شود . همچنین HRT جهت درمان شکستگی های استخوانی و استئوپروز موثر است .
درمان جایگزین :
- سویا یا ترکیبات SOY ISOFLAVONES ، فیتواستروژن ها ممکن است کمک کند .
- نرم کننده های واژن جهت رفع خشکی واژن موثر است . برخی خانم ها از نرم کننده های واژن در زمان نزدیکی استفاده می کنند
- استروژن واژینال با دوز پایین .
- تغییرات نحوه زندگی مانند ورزش و مدیتیشن
- درمان استئوپروز با قطع سیگار ، ویتامین D و الندرونات. انجام میشود .
- جهت کاهش بیماریهای قلبی عروقی بعد از یائسگی می توان از زمانهای زیر قطع سیگار ، تنظیم فشار خون ، جلوگیری از بالارفتن چربی خون ، جلوگیری از افزایش وزن زیاد استفاده کرد.
در حال حاظر بهترین درمان برای جلوگیری از مشکلات ادراری بعد از یائسگی و بی اختیاری ادراری ، خشکی و اتروفی واژن و نزدیکی دردناک ، استفاده از لیزر co2 فرکشنال میباشد .
منبع:
http://drshirinshams.com
تذکر مهم شما نمی توانید با تکیه بر مطالبی که در سایت e پزشک منتشر می شود مبادرت به خود درمانی کنید.