تستهای تشخیصی اچ آی وی

اچ آی وی نام یک ویروسی است که سرانجام منجر به بیماری ایدز AIDS شده و سبب مرگ بیمار می شود. لفظ اچ آی وی یک اصطلاح استرس آور است و در بسیاری از موارد افراد در معرض این ویروس تمام سعی و تلاش خود را می کنند که از ابتلا یا عدم ابتلا به این ویروس اطمینان حاصل کنند.

برای تشخیص ویروس اچ آی وی Human Immunodeficiency Virus روشهای آزمایشگاهی متفاوت و با حساسیتهای مختلف وجود دارند و اگر موعد آزمایش و نوع آن بخوبی انتخاب نشود، موجب گمراهی بیمار و پزشک خواهد شد. اولا باید افراد در معرض خطر این ویروس را مشخص ساخت. افراد زیر در معرض ابتلا به ویروس اچ آی وی هستند و لازم است بررسیهای تشخیصی لازم در آنها انجام شوند:

1. افرادیکه دارای شرکای جنسی متعدد هستند.

2. افرادیکه دارای روابط جنسی خارج از خانواده می باشند.

3. داشتن رابطه جنسی با فردیکه احتمال ابتلا وی وجود دارد.

4. افرادیکه از وسایل تزریق مثل سرنگ و سرسوزن مشترک استفاده کرده یا می کنند.

5. بیمارانیکه دارای یک بیماری آمیزشی دیگر مثل تبخال تناسلی، زگیل تناسلی و یا هپاتیت هستند.

6. کسی که برای بدست آوردن پول یا مواد تن به رابطه جنسی داده است.

7. داشتن رابطه جنسی با کسی که دارای یکی از سوابق فوق الذکر باشد.

برای تشخیص ویروس اچ آی وی چندین نوع تست خون و یک نوع تست از بزاق دهان وجود دارند:

تستهای استاندارد آنتی بادی بر علیه ویروس اچ آی وی را تشخیص می دهند ولی تستهای جدیدا ابداع شده نیز وجود دارند که آنتی ژن ویروس اچ آی وی را تشخیص می دهند و این تستها 20 روز زودتر از تست آنتی بادی مثبت می شوند.

روش استاندارد تشخیص ویروس اچ آی وی به ترتیب زیر است، این روش توسط مرکز کنترل بیماریهای آمریکا توصیه شده است:

1. ابتدا باید آزمایش HIV-1/HIV-2 antibody/antigen Immunoassay انجام شود.

باید توجه داشت که برای تشخیص ویروس اچ آی وی تا کنون 4 نسل از روش ایمونوآسی ابداع شده است و باید آزمایشگاه حتما از نسل 4 این روش که تازه ترین است استفاده نماید. در این آزمایش آنتی بادی بر علیه هر دو نوع ویروس HIV 1 و HIV 2 و آنتی ژن بر علیه HIV-1 p24 تشخیص داده می شود. اگر این تست منفی باشد بیمار دیگر نیاز به تست اضافی نداشته و مبتلا به ویروس اچ آی وی نیست. گاها یک فرد با چند نفر رابطه جنسی داشته و نمی داند که ویروس اچ آی وی را از کدام شریک جنسی گرفته است مثبت شدن آنتی ژن بر علیه HIV-1 p24 نشانده عفونت حاد و اخیر است.

2. اگر آزمایش HIV-1/HIV-2 antibody/antigen Immunoassay مثبت باشد باید یک تست استاندارد معتبر آنتی بادی انجام شود. در این تست آنتی بادی جداگانه برای هریک از ویروسها درخواست می شود: HIV-1/HIV-2 antibody

این تست مشخص می کند که کدام نوع ویروس در بدن فرد مبتلا وجود دارد. اگر این تست مثبت باشد فرد مبتلا به ویروس اچ آی وی است.

3. اگر تست HIV-1/HIV-2 antibody/antigen Immunoassay مثبت و تست HIV-1/HIV-2 antibody منفی باشد چکار باید کرد؟ باید تست HIV-1 nucleic acid test یا HIV-1 NAT را درخواست کرد. اگر تست HIV-1 NAT مثبت باشد نشاندهنده ابتلا بیمار به ویروس HIV-1 است اگر هر دو تست HIV-1/HIV-2 antibody و HIV-1 NAT منفی باشند نشاندهنده اشتباه آزمایشگاه است.

اگر فردی ثابت شود که مبتلا به ویروس اچ آی وی است چه آزمایشات دیگری لازم دارد؟

برای تائید تشخیص، مرحله بیماری (آیا تبدیل به ایدز شده است یا نه) و انتخاب نوع درمان سه آزمایش زیر انجام می شوند:

    HIV-1 RNA
    اندازه گیری میزان CD4
    مشخص کردن مقاومت ضد ویروس رتروویرال

موقع نوشتن این مقاله بنده آزمایشگاهی سراغ نداشتم که از نسل چهارم روش ایمونوآسی استفاده کند. امروزه مسائل اقتصادی همه چیز از جمله بهداشت و درمان را تحت الشعاع قرار داده است. ولی باید در بهداشت و درمان همه موارد به روز باشند و از استانداردهای جهانی پیروی شود. استفاده از استانداردها، رعایت نکات بهداشتی و غیره سبب بالا رفتن هزینه ها می شود که هم برای مراکز بهداشتی و درمانی و هم برای بیماران مشکل ساز خواهد بود.

در ایران بیشتر از روشهای زیر استفاده می شود. در این روشها میزان آنتی بادی برعلیه ویروس اچ آی وی اندازه گیری می شوند. برای تولید آنتی بادی در بدن حداقل 6 هفته وقت لازم است و گاها تا یک سال طول می کشد تا آنتی بادی کافی در بدن ایجاد شده و تست مثبت شود. بنابراین در موارد مشکوک، به یک آزمایش نباید اکتفا کرد و در فواصل معینی باید تست تکرار شود. روشهای آزمایشگاهی که میزان آنتی بادی بر علیه ویروس اچ آی وی را تشخیص می دهند به قرار زیر هستند:

1. ابتدا تست الایزا یا Enzyme-Linked Immunosorbent Assay یا ELISA در خواست می شود. اگر این تست مثبت باشد باید با تست وسترن بلات Western blot تائید شود. اگر تست الایزا منفی باشد و ما هنوز مشکوک به وجود ویروس اچ آی وی باشیم باید آزمایش در فواصل منظم تکرار شود.

تست الایزا در موارد مزمن بیماری خیلی حساس است و ارزش زیاد دارد ولی در مواردیکه عفونت اخیرا اتفاق افتاده آن تا مدت زمان خاصی مثبت نمی شود که به آن دوره window گفته می شود.

2. تست در منزل: یک تست خاص بنام Home Access Express Test توسط سازمان غذا و داروی آمریکا FDA مورد تائید قرار گرفته است که در اروپا و آمریکا در داروخانه ها برای تست در منزل فروخته می شود.

3. تست بزاق دهان: در این تست فرد یک پد پنبه ای را به بزاق دهان زده و آنرا در لوله مخصوص قرار داده و به آزمایشگاه می فرستد. آزمایشگاه سه روز بعد جواب را به بیمار ارسال می کند. اگر این تست مثبت باشد باید توسط تستهای دیگر مورد تائید قرار گیرد.

4. تست میزان ویروس در بدن: در افرادیکه مبتلا به ویروس اچ آی وی هستند برای مشخص کردن مرحله بیماری و اثر درمان باید میزان یا تعداد ویروس در خون اندازه گیری شود. برای اندازه گیری میزان ویروس در داخل خون سه روش وجود دارد:

    Reverse Transcription Polymerase Chain Reaction (RT-PCR)
    Branched DNA (bDNA)
    Nucleic Acid Sequence-Based Amplification Assay (NASBA).

5. تست وسترن بلات: آن یک تست بسیار حساس است و اگر تستهای اولیه مثبت باشند برای تائید نهائی از این تست استفاده می شود.

منبع :

http://www.safarinejad.com

تعداد بازدید: 1188