بیوپسی و آسپیراسیون مغز استخوان اطلاعات دقیقی در مورد وضعیت مغز استخوان و سلول های خونی ارائه می دهد. پزشک شما ممکن است درصورتیکه آزمایشات خون مانند شمارش گلبول ها غیرطبیعی باشد یا اطلاعات کافی درمورد مشکل شما ارائه ندهد، دستور انجام آزمایش مغز استخوان دهد. ارزیابی مغز استخوان یک تصویر دقیق از انواع، مقدار و وضعیت تشکیل سلول های خونی ارائه می دهد.

پزشک ممکن است آزمایش مغز استخوان را با اهداف ذیل انجام دهد:
•    تشخیص یک بیماری یا شرایطی که مغز استخوان و سلول های خونی را درگیر می سازند.
•    تعیین مرحله یا پیشرفت بیماری
•    بررسی سطوح آهن و متابولیسم
•    پیگیری روند درمان بیماری

بیوپسی و آسپیراسیون مغز استخوان برای بسیاری از شرایط استفاده می شوند. این شرایط عبارتند از:
•    کم خونی
•    اختلالات مغز استخوان مانند سندرم میلودیسپلاستیک و میلوفیبروز
•    شرایطی که تعداد گلبول های خون بیش از اندازه کم یا زیاد باشند مانند لکوپنی، لکوسیتوز، ترومبوسیتوپنی، ترومبوسیتوز، پان سیتوپنی و پلی سیتمی.
•    سرطان های خون یا مغز استخوان شامل لوسمی، لنفوما و مولتیپل میلوما
•    سرطان هایی که از نواحی دیگر گسترش یافته اند مانند سرطان سینه به مغز استخوان
•    هموکروماتوز
•    عفونت ها

بیوپسی و آسیپراسیون مغز استخوان اطلاعات متفاوت اما مکمل در مورد سلول های مغز استخوان ارائه می دهند. در روش اغلب با یکدیگر انجام می شوند. در برخی موارد، شما ممکن است فقط نیاز به انجام آسپیراسیون داشته باشید.

آزمایشات مغز استخوان یک روش بی خطر است. عوارض نادر است، اما می تواند شامل موارد ذیل باشد:
•    خونریزی بیش از حد، به خصوص در افراد با تعداد پلاکت کم
•    عفونت، به خصوص در افراد با ضعف سیستم ایمنی
•    ناراحتی طولانی مدت در محل بیوپسی
•    نفوذ به داخل جناغ سینه در طول آسپیراسیون ممکن است سبب مشکلات قلبی یا ریوی شود.
•    عوارض مرتبط به آرامبخش ها مانند واکنش آلرژیک، تهوع یا نامنظم بودن ضربان قلب
 

بیوپسی و آسپیراسیون مغز استخوان می تواند در یک بیمارستان، کلینیک یا مطب انجام شود. این فرآیند توسط یک پزشک متخصص در زمینه اختلالات خون(هماتولوژیست) یا متخصص سرطان(انکولوژیست)، پرستار یا یک تکنسین مجرب و آموزش دیده انجام می شود. بررسی مغز استخوان معمولاً 30 دقیقه طول می کشد. اگر شما آرامبخش داخل وریدی (IV) دریافت کرده باشید، زمان اضافه برای آماده سازی  و مراقب پس از آن لازم است.

قبل از انجام آزمایش
تیم مراقبت بهداشتی فشارخون و ضربان قلب شما را بررسی می کنند. ازآنجاکه بیوپسی و آسپیراسیون مغز استخوان ممکن است دردناک باشد، شما برخی انواع بیهوشی را دریافت می کنید. برای بیشتر افراد، تنها بی حسی موضعی کافی است. شما در طول آزمایش کاملاً بیدار هستید اما محل بیوپسی و آسپیراسیون به منظور کاهش درد بی حس شده است. اگر شما در مورد احساس درد اضطراب دارید ممکن است از طریق ورید داروی آرامبخش دریافت کنید.

محل ورود سوزن بیوپسی مشخص شده و تمیز می شود. مایع مغز استخوان (آسپیراسیون) و نمونه بافت (بیوپسی) معمولاً از بالای پشت استخوان لگن خاصره (تاج خاصره خلفی) جمع آوری می شوند. در برخی موارد، آسپیراسیون می تواند از استخوان سینه یا کشاله ران انجام شود. در نوزادان و کودکان بسیار کم سن، نمونه ممکن است از استخوان پا درست زیر زانو گرفته شود. از شما خواسته می شود که برروی شکم یا پهلو دراز بکشید و بدن شما با یک پارچه پوشیده می شود بنابراین فقط محل آزمایش مشاهده می شود.

آسپیراسیون مغز استخوان
معمولاً ابتدا آسپیراسیون مغز استخوان انجام می شود. پزشک یک برش کوچک ایجاد می کند تا ورود سوزن آسان تر انجام شود. یک سوزن توخالی از طریق استخوان وارد مغز استخوان می شود. ممکن است در زمان کشیدن بخش مایع مغز استخوان به داخل سوزن شما مختصری احساس درد یا سوزش داشته باشید. آسپیراسیون تنها چند دقیقه طول می کشد. ممکن است چندین نمونه به دست آید. تیم مراقبت بهداشتی نمونه را بررسی می کنند تا اطمینان حاصل کنند که مقدار آن کافی است. در موارد نادر، ممکن است مایع مغز استخوان خارج نشود. در این صورت نیاز به اقدام مجدد است.

بیوپسی مغز استخوان
در بیوپسی مغز استخوان، یک نمونه از بافت جامد مغز استخوان گرفته می شود. (بیوپسی مغز استخوان مشابه بیوپسی استخوان نیست. در بیوپسی استخوان نمونه از استخوان واقعی گرفته می شود.) برای بیوپسی مغز استخوان، سوزن مورد استفاده نسبت به آسپیراسیون متفاوت و بزرگتر است.

پس از عمل
پس از آزمایش مغز استخوان، فشاری به محل ورود سوزن وارد می شود تا خونریزی متوقف شود. سپس یک بانداژ بر روی محل قرار می گیرد.

اگر بی حسی موضعی داشته باشید، از شما خواسته می شود که به مدت 15-10 دقیقه به پشت دراز بکشید و فشار بر روی محل بیوپسی وارد می شود. پس از آن شما رفته و به زودی می توانید فعالیت های روزمره خود را آغاز کنید. اگر آرامبخش داخل وریدی دریافت کرده باشید، شما به محل ریکاوری منتقل می شوید. ازآنجاکه آرام بخش ممکن است سبب اختلال در قضاوت، اختلال حافظه یا تاخیر در زمان پاسخ شود، به گونه ای برنامه ریزی کنید که شخصی شما را به خانه برگرداند.

مراقبت از محل آزمایش
به مدت 24 ساعت بانداژ را به صورت خشک بر روی محل نگه دارید. دوش نگیرید و شنا نکنید یا از وان آب داغ استفاده نکنید. پس از 24 ساعت، محل بیوپسی و آسپیراسیون را می توانید مرطوب کنید. اگر خونریزی با فشار مستقیم متوقف نشد، با تیم مراقبت بهداشتی تماس بگیرید. در شرایط زیر نیز باید با پزشک خود تماس بگیرید:
•    تب مزمن
•    تشدید درد یا ناراحتی
•    تورم در محل آزمایش
•    افزایش قرمزی در محل آزمایش

اگرچه شما می توانید پس از آزمایش مغز استخوان به فعالیت عادی خود برگردید اما از فعالیت شدید یا ورزش برای 2-1 روز اجنتاب نمایید. این امر خونریزی را به حداقل می رساند.
 

آزمایشات مغز استخوان اغلب به صورت سرپایی انجام می شوند و معمولاً آمادگی خاصی مورد نیاز نیست. در آماده سازی برای بیوپسی و آسپیراسیون مغز استخوان می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

•    درباره داروها و مکمل هایی که مصرف می کنید با پزشک خود صحبت کنید. برخی از داروها و مکمل ها ممکن است سبب افزایش خطر خونریزی پس از بیوپسی و آسپیراسیون مغز استخوان شوند. لیستی از داروها و مکمل هایی که مصرف می کنید تهیه کرده و در مورد آن با پزشک خود صبحت نمایید.

•    اگر شما در مورد فرآیند آزمایش عصبی هستید، با پزشک خود صحبت کنید. دانستن این مطلب که شما باید آزمایش مغز استخوان انجام دهید می تواند سبب بروز اضطراب و استرس شود. به خاطر داشته باشید که آزمایشات مغز استخوان همیشه دردناک نیست و اغلب به سرعت انجام می شوند. اگر احساس اضطراب یا نگرانی دارید، با تیم درمانی خود صحبت کنید. ممکن است قبل از انجام بیوپسی و آسپیراسیون مغز استخوان پزشک علاوه بر استفاده از عامل بی حس کننده (بی حسی موضعی) در محل ورود سوزن، به شما یک داروی آرامبخش دهد.
 

نمونه های مغز استخوان برای آنالیز به آزمایشگاه فرستاده می شود. پزشک طی چند روز نتیجه را در اختیار شما قرار می دهد اما این مدت ممکن است بیشتر نیز طول بکشد. از پزشک از مدت زمانی که می توانید نتایج آزمایش مغز استخوانتان را دریافت کنید، سوال کنید.

در آزمایشگاه، پاتولوژیست یا هماتولوژیست نمونه مغز استخوان را از نظر سلامتی، تولید تعداد کافی سلول های خونی و وجود سلول های غیرطبیعی بررسی می کنند. در بیشتر اوقات، این اطلاعات می تواند به پزشک در تائید یا رد یک تشخیص یا بررسی پیشرفت بیماری یا روند درمان کمک کند. در برخی موارد، شما ممکن است به آزمایشاتی جهت پیگیری نیاز داشته باشید.