بررسی منافع، محدودیت ها و خطرات بالقوه آزمون PSA می تواند به تصمیم گیری آگاهانه شما کمک کند.
فواید این آزمایش:
آزمون PSA ممکن است به تشخیص سرطان پروستات در مراحل اولیه کمک کند. با تشخیص سرطان در مراحل اولیه احتمال درمان بهتر و آسانتر آن ممکن خواهد بود. اما برای قضاوت درمورد آزمون، مهم است که بدانید در صورت تشخیص زود هنگام و درمان به موقع، نتایج درمان بهتر خواهد بود و سبب کاهش تعداد مرگ و میر ناشی از سرطان پروستات خواهد شد.
مساله کلیدی دوره خاص پروستات است. سرطان پروستات معمولاً به آهستگی و طی سال ها پیشرفت می کند. بنابراین، یک مرد ممکن است به سرطان پروستات مبتلا باشد در حالیکه که هرگز در طول عمرش نه علائمی داشته و نه به یک مشکل پزشکی برخورده باشد.
محدودیت های این آزمایش:
• عوامل بالا برنده PSA: علاوه بر سرطان، شرایط دیگری که می توانند سطح PSA را افزایش دهند عبارتند از بزرگ شدن پروستات (هیپرپلازی خوش خیم پروستات یا BPH) و پروستات ملتهب یا عفونی (پروستاتیت). همچنین، سطح PSA به طور طبیعی با بالا رفتن سن افزایش می یابد:
• عوامل پایین آورنده: PSA داروهای مؤثر در درمان BPH و یا وضعیت ادرار ممکن است سطح PSA را کاهش دهد. دوزهای بالای داروهای شیمی درمانی خاص می توانند سطح PSA را کاهش دهند.
• نتایج گمراه کننده: این تست همیشه نتیجه دقیقی ارائه نمی دهد. سطح PSA بالا لزوماً به این معنی نیست که شما مبتلا به سرطان هستید و در برخی موارد، سطح PSA نرمال به طور کامل سرطان پروستات را رد نمی کند.
• تشخیص اضافه: مطالعات تخمین زده است که بین 17 تا 50 درصد از مردان مبتلا به سرطان پروستات تشخیص داده شده توسط آزمون PSA ، دارای تومورهایی هستند که علائمی در طول عمر آنها دیده نخواهند شد. این تومورهای بدون علامت تشخیص اضافه در نظر گرفته می شوند که شناسایی سرطان به احتمال زیاد به علت بهداشت ضعیف و یا ارائه یک خطر برای زندگی انسان نیست.
خطرات احتمالی:
خطرات بالقوه آزمون PSA اساساً به انتخابی که شما بر اساس نتایج آزمون خواهید داشت مرتبط است، از قبیل تصمیم به انجام آزمایش های بیشتر و درمان سرطان پروستات. این خطرات عبارتند از:
• مسائل مربوط به نمونه برداری: بیوپسی یک روش است که خطرات خاص خود را دارد، از جمله درد، خونریزی و عفونت.
• اثرات روانی نتایج مثبت کاذب: سطح PSA بالا اما عدم وجود سرطان با نمونه برداری می تواند منجر به اضطراب و پریشانی شود. اگر تشخیص داده شود که شما مبتلا به سرطان هستید، اما مشخص شود که آن فقط یک تومور با رشد آهسته است که به بیماری منجر نمی شود، شما ممکن است اضطراب قابل توجهی را فقط با دانستن این موضوع تجربه کنید.
توصیه ها:
تعدادی از سازمان های حرفه ای اصلی و آژانس های دولتی به بررسی منافع و خطرات ناشی از تست PSA پرداخته اند. انجمن سرطان آمریکا، انجمن اورولوژی آمریکا، کالج آمریکایی طب پیشگیری، مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها و گروه ضربت خدمات پیشگیری ایالات متحده همگی چالش پیرامون این تست و فقدان شواهد محکم مبنی بر اینکه غربالگری بتواند از سرطان پروستات پیشگیری کند را تشخیص داده اند.
دیگر موضوعات مورد توافق عبارتند از:
• غربالگری باید یک تصمیم فردی باشد: همه سازمان ها توصیه می کنند که پزشکان درباره منافع و خطرات ناشی از تست PSA با مردانی که در سن خاصی هستند و یا خیلی در معرض خطر هستند بحث کنند. پزشکان باید به مردان کمک کنند تا خودشان بر اساس سن، عوامل خطر، امید به زندگی و اولویت های شخصی در مورد انجام غربالگری تصمیم گیری کنند.
• مردان مسن احتمالاً نیاز به غربالگری ندارند: برخی از سازمان ها توصیه می کنند که انجام غربالگری برای مردان سن 75 و بالاتر و یا کسانی که انتظار نمی رود که بیش از 10 سال زندگی کنند، لازم نیست. انجمن سرطان آمریکا توصیه می کند که این تصمیم باید به صورت فردی صورت بگیرد. این بسیار مهم است، با این حال، به خاطر داشته باشید که تصمیم گیری باید بصورت فردی صورت پذیرد و این به این معنی نیست که در هر مردی که در دهه 70 سالگی خود قرار دارد باید به یک باره تمام غربالگری های سرطان پروستات را متوقف کرد.
• برای مردان در معرض خطر باید غربالگری در سنین پایین تر مورد بحث قرار گیرد: به توصیه برخی گروهها، مردانی که با سابقه خانوادگی سرطان پروستات و مردان آمریکایی آفریقایی تبار که در معرض خطر بالایی هستند باید زودتر مورد بحث قرار گیرند. انجمن سرطان آمریکا توصیه می کند که پزشکان اطلاعات مرتبط با غربالگری سرطان پروستات را برای مردان در معرض خطر متوسط با شروع سن 50 سالگی و در مردان در معرض خطر شدیدتر در سن 40 و یا 45 سالگی ارائه دهند. انجمن اورولوژی آمریکا توصیه می کند که مردان غربالگری سرطان پروستات اولیه، از جمله یک آزمایش PSA و DRE، را در شروع سن 40 سالگی داشته باشند.
انجمن اورولوژی آمریکا (AUA) اصولاً غربالگری PSA در مردان زیر سن 40 سال را توصیه نمی کند و نیز برای مردان در معرض خطر متوسط در سنین 40 و 54 سال نیز توصیه نمی شود . برای مردان سنین 55-69، توصیه AUA عبارتست از تصمیم گیری های مشترک بین مردان و پزشکان آنها در مورد زمان شروع غربالگری. دستورالعمل AUA تصریح می کند که بیشترین بهره از غربالگری به نظر می رسد مربوط به مردان سنین 55-69 باشد، و غربالگری روتین برای سنین بالای 70 سالگی توصیه نمی شود.
گروه ضربت خدمات پیشگیری ایالات متحده (USPSTF) غربالگری مبتنی بر PSA را برای مردانی که نشانه ای که مشکوک به سرطان پروستات باشد ندارند، توصیه نمی کند. این گروه بیان می کنند که آزمایش PSA در مردان سالم، بدون در نظر گرفتن سن، هیچ سود خالصی نداشته و یا حتی مضرات بسیار بیشتری از مزایای آن خواهد داشت. این دیدگاه بسیار بحث برانگیز است و بسیاری از کارشناسان سرطان پروستات با توصیه های USPSTF موافق نیستند.