دکتر آزیتا آذرکیوان از کم خونی و دلایل آن گفت
دکتر آزیتا آذرکیوان، فوق تخصص خون و انکولوژی بامداد روز دوشنبه 3 آبان ماه، در تالار لعل نوذر جمشیدیان سازمان زنان زرتشتی حاضر شد و در حضور گروه زیادی از بانوان، از بیماری کم خونی، دلایل، عوارض و راه های درمان و پیشگیری آن گفت.
در ابتدای این سخنرانی، دکتر آذرکیوان به تعریف کم خونی پرداخت و گفت: خون شامل گلبولهای سفید، قرمز و پلاکتهاست که گلبولهای سفید نقش حفاظتی و ایمنی بدن، گلبولهای قرمز نقش خون رسانی به بافتها و پلاکتها نقش انعقاد خون را بر عهده دارند، هنگامی که گلبولهای قرمز خون و هموگلوبینها در خون کاهش یابد شخص به کم خونی مبتلا شده است و از عوارض کم خونی به ضعف،رنگ پریدگی و خستگی در انجام کارهای طبیعی و روزمره اشاره کرد و افزود در این حالت شخص قادر به انجام کارهای خود نیست که دلیل آن هم کم شدن مقدار اکسیژن در بافتهاست.
اما دکتر آذرکیوان علت کم شدن گلبولهای قرمز خون را کمبود آهن یا فولیک اسید یا ویتامین ب12 ذکر کرد و شایع ترین علت کم خونی در ایران و دنیا را کمبود و فقر آهن نامید و افزود: آهن در یاخته های عضلانی و همچنین در سیستم آنزیم عصبی بدن نقش دارد.
در ادامه نوبت به بررسی افرادی که بیشتر در معرض کم خونی قرار دارند رسید، در این زمینه دکتر آذرکیوان گفت: نوجوانان به دلیل عضله سازی و سن رشد و نمو، خانمهای باردار به این دلیل که دوران بارداری 1گرم از ذخایر آهن بدن را کم می کند، طول دوره عادت ماهیانه خانمها سه گروهی هستند که بیشتر در معرض کم خونی قرار دارند.
این فوق تخصص خون و انکولوژی افزود: خوردن مواد غذایی حاوی ویتامین سی نظیر آبلیمو و آب پرتقال همراه با مواد غذایی که حاوی آهن است به جذب بهتر آهن کمک می کند. همچنین اضافه کرد که بهتر است هنگام خوردن غذاهای حاوی آهن نظیر جگر از لبنیات استفاده نشود و یا کم استفاده شود زیرا کلسیم موجود در لبنیات با آهن اثر رقابتی دارد و از جذب مناسب آهن جلوگیری می کند.
نکته دیگر مورد اشاره این بود که نباید تا حدود 2 ساعت بعد از خوردن غذاهای حاوی آهن، چای نوشید، زیرا نوشیدن چای نیز جلوی جذب آهن را می گیرد.
وی سپس در یک جمع بندی دلایل کم خونی را به دو دلیل عادات بد غذایی :فقر غذایی دانست، البته بیماریهایی همچون فیبروم رحم، زخم معده و هموروئید نیز در این بیماری موثر هستند.
اما عوارض کم خونی، به گفته دکتر آزیتا آذرکیوان از عوارض شایع کم خونی ضعف عضلانی و اختلالات سیستم عصبی است، البته وی یادآوری کرد که هر فقر آهنی سبب کم خونی نمی شود، ممکن است شخصی دچار کمبود ذخیره آهن خون باشد ولی دچار کم خونی نباشد و کمبود هموگلوبین خون نداشته باشد یعنی ذخیره آهن خون کم شده باشد، ولی میزان هموگلوبین خون در حد طبیعی باشد.
در ادامه دکتر آذرکیوان به چگونگی تشخیص فقر آهن پرداخت: لازم است شرح حال بیمار پرسیده شود اعم از سن، جنس، وضعیت رشد و تغذیه، وضعیت عمومی بدن(ضعف، تپش قلب) و در مورد خانمها تعداد دفعات زایمان و در مورد آقایان زخم معده و هموروئید، بررسی وضعیت ملتحمه چشم، رنگ پریدگی در بستر ناخنها، بررسی های آزمایشگاهی(سنجش ذخیره آهن)، ریزش مو، در پاره ای از موارد التهاب گوشه دهان، التهاب و دردناک شدن زبان، تغییرات ناخن باید بررسی شوند.
و اما درمان کم خونی، در این مورد دکتر آذرکیوان که در جمع زنان زرتشتی سخنرانی می کرد، موارد گوناگونی را پیشنهاد داد همچون: اصلاح الگوی تغذیه مثلا استفاده از گوشت چرخ کرده و یا خوردن عدس پلو با گوشت همراه با آب پرتقال یا آبلیمو به این دلیل که استفاده از ویتامین سی به جذب بهتر آهن کمک می کند، یا خوردن سالاد بجای دوغ زیرا کلسیم موجود در لبنیات از جذب آهن جلوگیری می کند.دیگر راهکار ارائه شده درمان بیماریها و خونریزی های شدیدی است که باعث دفع آهن بدن می شود و استفاده از قرصهای مکمل.
سپس وی به زمان مناسب استفاده از داروهای کم خونی پرداخت و گفت: قرصهای آهن بهتر در حالتی که معده خالی است استفاده شود زیرا با معده خالی جذب آهن بهتر انجام می گیرد، همچنین بهتر است قرصهای آهن بین وعده های غذایی و همراه با مواد غذایی حاوی ویتامین سی خورده شود.
این فوق تخصص خون و انکولوژی در ادامه به معرفی منابع دارای آهن پرداخت که شامل پروتئینهای حیوانی، مرغ، ماهی، تخم مرغ و همچنین منابع گیاهی است. و افزود: استفاده منابع حیوانی آهن همراه با منابع گیاهی مانند عدس پلو با گوشت به جذب بهتر آهن کمک می کند.
دکتر آذرکیوان، توضیحاتی درباره دیگر عواملی که سبب کم خونی می شوند یعنی کمبود ((فولیک اسید)) و ((ویتامین ب12)) را نیز ارائه نمود و گفت: فولیک اسید در همه مواد غذایی موجود است و استفاده از فولیک اسید و جلوگیری از کمبود آن در سه ماهه نخست بارداری بسیار حائز اهمیت است، زیرا کمبود آن در سه ماهه نخست بارداری سبب اختلال در سیستم عصبی جنین می شود. ویتامین ب12 نیز تنها در منابع حیوانی وجود دارد، بنابر افراد گیاهخوار استعداد کمبود ویتامین ب12 را دارند.
در پایان دکتر آذرکیوان به بررسی رژیم غذایی مناسب پرداخت و گفت: رژیم غذایی خوب باید انرژی لازم برای بدن را تامین کند، دارای ریز مغذی ها باشد، تنوع داشته باشد، وی همچنین استرس فکری و خواب خوب را در سیستم رژیم غذایی موثر دانست.
منبع:
http://www.berasad.com
تذکر مهم شما نمی توانید با تکیه بر مطالبی که در سایت e پزشک منتشر می شود مبادرت به خود درمانی کنید.