در مورد کیست تخمدان بیشتر بدانیم
تخمدان عضوی است که به صورت قرینه در دو سمت رحم و با تمایل به سمت عقب آن با نواری متصل به رحم قرار دارد. تخمدان عضو بسیار مهمی است زیرا ترشح هورمون های زنانه (استروژن) و مادرانه (پروژسترون) و تخمک گذاری از وظایف این عضو است.
در واقع از زمان به دنیا آمدن یک دختر، درون این تخمدان ها تعداد زیادی (حدود دو میلیون) تخمک وجود دارد که از این تعداد بعد از بلوغ، ماهیانه چند عدد تلاش می کنند رشد کنند و یکی از آنها موفق به تخمک گذاری می شود.
در دو هفته ی اول از ابتدای شروع قاعدگی، رشد این تخمک های (فولیکول های) اولیه و ترشح هورمون استروژن را داریم و سپس تخمک گذاری اتفاق می افتد و بعد از آن هورمون پروژسترون ترشح می شود که برای آمادگی رحم و اعضای تناسلی برای بارداری لازم است و در صورت عدم بارداری قاعدگی اتفاق می افتد.
بنابراین برای قاعدگی های منظم باید به صورت مرتب تخمک گذاری در تخمدان اتفاق بیافتد و در غیر این صورت همان تخمک های اولیه رشد ناقص کرده و از بین می روند.
* آیا تخمدان پلی کیستیک (PCO) همان کیست تخمدان است؟
نه، وقتی تخمدان به طور ماهیانه تخمک گذاری نکند یعنی به هر علت به صورت مزمن عدم تخمک گذاری داشته باشیم، همان تخمک های اولیه در مراحل مختلف رشد در تخمدان باقی می مانند که به صورت کیست های ریز کوچک فراوان در اطراف تخمدان در سونوگرافی گزارش می شوند. به این منظره، تخمدان پلی کیستیک یعنی تخمدان پر از کیست یا همان PCO گفته می شود. این بیماری با کیست تخمدان که به کیست های بالای ۳ سانتی متر در تخمدان اطلاق می شود فرق دارد.
* علت PCO چیست؟
در واقع گاهی نمی توانیم علت واضحی پیدا کنیم ولی عوامل مختلفی از جمله استرس های روحی و جسمی، بیماری های روحی-روانی، بیماری های غدد مانند تیرویید، بیماری های مزمن کبد، چاقی و لاغری زیاد و علت های دیگری می توانند مانع عملکرد صحیح تخمدان و در نتیجه PCO شوند.
* آیا ارتباطی بین PCO وکیست تخمدان وجود دارد؟
بله، در واقع از آنجاییکه تخمدان در PCO درست کار نمی کند، امکان رشد یکی از آن کیست های کوچک و تبدیل شدنش به کیست واقعی تخمدان زیاد است. ولی این نوع کیست ها در واقع عملکردی یا فانکشنال هستند و به راحتی با قرص های جلوگیری درمان می شوند.
* کدامیک از کیست های تخمدان احتیاج به جراحی دارند؟
وجود کیست (کیست بزرگتر از ۳ سانتی متر) در تخمدان حتما باید پیگیری شود و بعد از درمان مجددا سونوگرافی شود و در صورت پایدار ماندن یک کیست تخمدان بعد از چند ماه قاعدگی (حتی بدون درمان) و یا دو ماه با درمان، این کیست احتمالا می تواند از انواع غیر ساده (مثل کیست شکلاتی) یا تومورهای تخمدان باشد و حتما باید با جراحی (لاپاروسکوپی یا لاپاروتومی) برداشته و بررسی پاتولوژی شود.
* آیا PCO عواض دیگری به غیر از کیست تخمدان هم دارد؟
بله، همانطور که پیش تر مطرح شد، وقتی تخمدان کار خود را به طور صحیح انجام نمی دهد، PCO بروز می کند و این فقط یک نشانه است و باید علت های آن بررسی شود و در صورت امکان، درمان شود. اما اگر علت خاصی هم پیدا نشود باید به فکر درمان بود. چرا که عدم ترشح استروژن و پروژسترون به صورت صحیح و ماهیانه در درازمدت می تواند زمینه ساز سرطان رحم باشد.
همینطور علایم افزایش هورمون های مردانه (پرمویی، جوش صورت و ریزش مو) می تواند ظاهر شود و در باروری هم قطعا تاثیر منفی دارد.
* خانم هایی که مشکل فوق را دارند باید چه کار کنند؟
رژیم غذایی صحیح، تنظیم وزن مناسب بدن، ورزش و دوری از استرس از راهکارهایی است که می توانند موثر باشند. ضمن این که حتما باید به پزشک متخصص زنان مراجعه و بررسی های لازم هم انجام شود.
منبع:
ramezi.ir
تذکر مهم شما نمی توانید با تکیه بر مطالبی که در سایت e پزشک منتشر می شود مبادرت به خود درمانی کنید.