درمانهای متعددی برای این بیماری پیشنهاد شده است که شامل مصرف غذاهای کم کالری، داروها، تغییر در عادتهای تغذیهای و ورزش کردن میباشد. با این حال، تنها درمان مؤثر که در طولانی مدت اثر دارد جراحی است. جراحیهای لاپاروسکوپیک در بیماران مبتلا به چاقی شدید بسیار مؤثر خواهد بود. اقدامات غیر جراحی از جمله رژیم درمانی، داروهای ضد اشتها، تمرینات ورزشی و رفتار درمانی نتوانستهاند در دراز مدت کاهش وزن قابل قبول و پایداری در بیماران مبتلا به چاقی مفرط ایجاد کنند. به عبارت دیگر، به نظر میرسد که روشهای جراحی در کاهش وزن و تداوم آن نسبت به روشهای دارویی از نظر اقتصادی مقرون به صرفهتر باشند. از طرفی اعمال جراحی اگر چه قادر به کاهش وزن محسوس و پایداری شدهاند اما بدون عوارض و خطرات نبودهاند. مطالعات مختلف نشان دهنده این موضوع میباشند که میزان موفقیت این نوع اعمال جراحی در مقایسه با رژیمهای غذایی %۸۰ در مقابل %۵ است به همین دلیل اعمال جراحی جهت درمان چاقی مفرط به عنوان مؤثرترین درمان شناخته میشود. اگر چه این اعمال جراحی احتمال بروز سوء تغذیه به علت کمبود پروتئین و انرژی و یا کمبود ریز عنصرهای خاص (آنمی فقر آهن، کمبود آلبومین، کمبود ویتامین B12، کمبود فولیک اسید و کمبود کلسیم) را بالا میبرند اما در بسیاری از بیماران باعث بهبود دیس لیپیدمی، دیابت، فشار خون، قند خون، میل جنسی، امکان حاملگی، قاعدگی و سوزش سر دل میشود. خارج کردن تودههای چربی از طریق جراحی باز یا لیپوساکشن، با خطر عفونت و آمبولی چربی همراه است اما در جراحی لاپاروسکوپی، از آنجا که با ایجاد برشهای کوچک انجام میگیرد، احتمال بروز این عوارض به مراتب کاهش مییابد. میزان مرگ و میر به دنبال این نوع اعمال جراحی، بین ۱ تا ۲ درصد میباشد.
تستهای تشخیصی
چنانچه پزشک شما بر این عقیده باشد که شما دچار اضافه وزن یا چاقی هستید، تاریخچه پزشکی و سلامتی شما را با تمام جزئیات مرور خواهد کرد و برخی آزمایشها و تستها را توصیه میکند. چنین اقداماتی کمک به تایید تشخیصها و یافتن علل ایجاد کننده چاقی و نیز هر نوع عوارض مرتبط میکنند. تستها و آزمایشات مربوطه شامل موارد زیر میباشند :
مروری بر تاریخچه پزشکی و سلامتی. پزشک شما تاریخچه وزنی شما، مواردی که برای کاهش وزن تلاش کردید، میزان فعالیت بدنی و عادات ورزشی شما، الگوی غذا خوردن، داروهای مصرفی، سطوح استرس ودیگر موضوعات مربوط به سلامت شما را مرور و بررسی خواهد کرد. همچنین وی تاریخچه سلامت فامیلی شما را نیز مرور خواهد کرد تا از میزان در معرض بودن برخی شرایط خاص در شما اطلاع پیدا کند .
ارزیابی سایر و بیماریها. اگر شما مشکلاتی در رابطه با سلامتی داشته باشید پزشکتان آنها را مورد ارزیابی قرار خواهد داد. همچنین سایر مشکلات را نیز چک خواهد کرد مشکلاتی مانند فشار خون بالا و یا اختلالات مربوط به غذا خوردن .
محاسبه. BMI پزشک شما به منظور تعیین میزان چاقی در شما نمایه توده بدن را محاسبه خواهد کرد. تعیین BMI به تعیین سایر مشکلات احتمالی و درمان مناسب با آنها کمک خواهد کرد .
اندازه گیری دور کمر. چربی ذخیرهای در اطراف کمر که چربی شکمی نامیده میشود ریسک ابتلا به بیماریهایی مانند دیابت و قلب و عروق را افزایش میدهد. زنان با دور کمر بالاتر از ۸۸ سانتیمتر و مردان با دور کمر بالاتر از ۱۰۲ سانتیمتر ریسک بالایی در رابطه با ابتلا به بیماریهای مرتبط با چاقی دارند .
معاینه کلی بدن. این تست شامل اندازه گیری قد، چک کردن علائم حیاتی مانند ضربان قلب، فشار خون و درجه حرارت بدن، گوش دادن به صدای قلب، ششها و معاینه شکم میباشد .
تستهای آزمایشگاهی. نوع تستهای آزمایشگاهی بستگی به وضعیت سلامتی و فاکتورهای خطر در شما دارد. و معمولاً شامل شمارش کامل سلوهای خونی (CBC)، چربیهای خون، تستهای عملکرد کبد، گلوکز ناشتا، تست تیروئید و غیرهاست. ممکن است پزشک تستهای قلبی خاصی مانند الکتروگاردیوگرام را نیز توصیه کند . جمع آوری اطلاعات فوق به پزشک شما در تعیین میزان وزنی که باید کاهش یابد و نیز تعیین وضعیت سلامت و فاکتورهای خطری که در شما وجود دارد کمک میکند و نهایتاً پزشک راه درمانی مناسب برای شخص شما را انتخاب خواهد کرد.
درمان و داروها
هدف از درمان چاقی رسیدن به وزن سلامت و حفظ آن به منظور کاهش ریسک بیماریها و افزایش کیفیت زندگی است. شما احتیاج دارید که با یک تیم حرفهای سلامت کار کنید تیمی متشکل از متخصص تغذیه، متخصص چاقی و رژیم درمان که به شما در ایجاد تغییراتی در عادات غذا خوردن و فعالیتهای بدنی کمک خواهند کرد. شما همراه با این تیم به میزان وزن سلامت خود و چگونگی دستیابی به آن پی میبرید . هدف ابتدایی کاهش ۵ تا ۱۰ درصد از وزن اولیه در طول ۶ ماهاست . شما تنها با کاهش ۵ تا ۱۵ درصد از وزن کل خود میتوانید احساس بهتر و بهبود سلامتی خود را حس کنید . به عنوان مثال در فرد چاقی با ۹۱ کیلوگرم وزن کاهش ۴٫۵ تا ۱۳٫۶ کیلوگرم وزن کافی است تا مزایای کاهش وزن نمایان شود .
روشهای درمان تخصصی
راههای زیادی برای درمان چاقی و رسیدن به وزن سلامت وجود دارد . نوع روش درمانی بستگی به سطح چاقی شما، وضعیت کلی سلامتی شما و میزان اراده و میل شما در شرکت در برنامه کاهش وزن دارد . روشهای درمان عبارتند از :
رژیم غذایی
ورزش و فعالیت بدنی
تغییرات رفتاری
داروهای تجویزی جهت کاهش وزن
جراحی
معمولاً کاهش وزن از طریق تغییراتی در سبک زندگی (تغییر رژیم غذایی، افزایش فعالیت بدنی و تغییرات رفتاری ) امکان پذیر است. در موارد بسیار جدی و با اصلاح شیوه زندگی از دارو درمانی و جراحی نیز به عنوان درمان کمکی استفاده میشود.
چه افرادی کاندید مناسب برای این عمل میباشند؟
اعمال جراحی به منظور زیبایی، باید تنها در افراد سالم و در شرایط استاندارد علمی انجام شود.
افراد ۱۸ تا ۵۵ سال که BMI (ایندکس توده بدنی) آنها بالای ۴۰ باشد و یا بیمارانی که یکی از عوارض چاقی مفرط را داشته و BMI آنها بالای ۳۵ باشد، کاندید این عمل جراحی هستند.
بیماران باید از سلامت کامل جسمی و روحی – روانی برخوردار بوده و بیماری قلبی – عروقی حاد و بیماریهای مزمن و عفونی نداشته باشند.
اقدامات پیش از عمل
بررسیهای قبل از جراحی شامل عکسهای رنگی قسمت فوقانی دستگاه گوارش سری گوارش فوقانی، نوار قلب، عکس قفسه سینه، سونوگرافی کبد، کیسه صفرا و مجاری صفراوی، تجزیه خون و ادرار و تستهای بیوشیمی، تستهای تیروئیدی و آزمایشات غده فوق کلیه میباشند.
رژیم غذایی
کاهش دریافت کالری روزانه و سالم غذا خوردن به منظور دستیابی به وزن سلامت ضروری هستند. کاهش وزن پیوسته و آرام ۰٫۵ تا ۱ کیلوگرم در هفته مطمئن ترین میزان کاهش وزن و بهترین راه جهت برگشت همیشگی وزن کاهش یافتهاست. از رژیمهای غیرواقعی مانند برخی رژیمهای بسیار کم کالری ناگهانی اجتناب کنید زیرا کاهش وزن ماندگاری را به نبال ندارند. استراتژیهای متفاوت و زیادی وجود دارند که همگی باعث کاهش دریافت کالری میشوند . راههای مختلف کاهش وزن به منظور غلبه بر چاقی عبارتند از :
کاهش دریافت کالری: کلید کاهش وزن کاهش کالری دریافتی است. پزشک شما عادات غذا خوردن شما را بررسی میکند و میزان کالری معمول مورد مصرف شما را تخمین میزند. بر خلاف تصورتان متوجه خواهید شد که مقادیر زیادی غذا میخوردید و برنامه غذایی شما حاوی مقادیر بالایی فست فود و شیرینیها و نوشابههای حاوی شکر است. پزشک شما میزان مورد نیاز کالری روزانه شما را برای رسیدن به کاهش وزن تعیین خواهد کرد و معمولاً این میزان کالری بین ۱۲۰۰ تا ۱۶۰۰ کالری است .
احساس سیری با غذاهایی با کمترین محتوای کالری: و چگالی کم در ایجاد نقش سیری موثر است . هر یک از غذاها به ازای حجم مشخصی از غذا مقادیر معینی کالری دارند. برخی غذاها مانند دسرها، شیرینیها، و غذاهای فرایند شده چگالی بالایی از انرژی دارند. بدین معنا که حجم کوچکی از این غذاها مقادیر بالایی کالری دارند . در مقایسه برخی از غذاها مانند میوهها و سبزیجات چگالی کمی از انرژی دارند. این نوع غذاها حجم بزرگی از غذا را با کمترین کالری فراهم میکنند. با خوردن چنین غذاهایی، هم احساس گرسنگی فروکش میکند و هم احساس رضایت بیشتری در مورد وعده غذایی وجود خواهد داشت و در عین حال کالری کمتری دریافت میگردد.
اجرای یک رژیم غذایی سالم مانند یک رژیم غذایی بر اساس هرم استاندارد غذایی: برای این که رژیم غذایی سالمی داشته باشید باید بیشترغذاهای گیاهی بخورید مانند میوهها، سبزیجات و غلات کامل و سبوس دار. همچنین بیشتر از پروتئین گیاهی مصرف کنید مانند لوبیا، عدس، سویا. از گوشتهای بی چربی استفاده کنید و هفتهای دو بار از غذاهای دریایی استفاده کنید. نمک و شکر را محدود کنید. از لبنیات کم چرب استفاده کنید. از منابع چربی سالم مصرف داشته باشید مانند دانههای روغنی، زیتون، کانولا و روغن دانههای روغنی. برخلاف رژیمهای ناگهانی و غیر اصولی، زمانیکه که شما یک رژیم غذایی سالم را به عنوان برنامه کاهش وزن خود انتخاب میکنید می توانید برای مدت زمان طولانی آن را دنبال کنید. رژیم غذایی بر اساس هرم غذایی یک از راههای داشتن یک رژیم غذایی سالم و طولانی مدت است. بدین معنا که نیازی به محدودیت شدید غذاها و گرسنگیهای شدید وجود ندارد . هرم غذایی تمرکز بر مقادیر بالای میوهها و سبزیجات دارد که حتی در حجمهای بزرگ مقادیر اندکی کالری دارند. انتخابهای سالم دیگری که مقادیر متوسط بقیه قسمتهای هرم غذایی را تشکیل میدهند عبارتند از غلات کامل سبوس دار، منابع بدون چربی پروتئین مانند حبوبات، ماهی و لبنیات کم چرب و چربیها غیر اشباع سالم.
رژیمهای غذایی مایع : این نوع رژیمها منجر به کاهش وزن سریع در مدت زمان کوتاهی میشوند . آنها تنها حاوی ۶۰۰ تا ۸۰۰ کالری در روز هستند. این نوع رژیم غذایی بسیار کم کالری را در زمانی که شما نیاز به کاهش وزن سریع به دلیل بیماری زمینهای دارید، پیشنهاد میشود. به عنوان مثال پیش از یک جراحی و یا زمانیکه دچار مشکلات شدید چاقی هستید. نکته اساسی آنست که این رژیم را به صورت خود سرانه اجرا نکنید. حتما استفاده از این نوع رژیم به منظور جلوگیری از عوارض، احتیاج به نظارت دقیق دارید. همچنین دریافت ویتامین و یا مکمل بر اساس نیاز بدن شما ضرورت انکار ناپذیر میباشد. از طرف دیگر، زمانی که از طریق یک رژیم غذایی بسیار کم کالری سریعاً وزن از دست میدهید احتمال برگشت سریع وزن در هنگام قطع رژیم وجود دارد. به منظور جلوگیری از برگشت وزن بعد از یک رژیم غذایی بسیار کم کالری، بایستی تغییراتی در برنامه معمول غذایی خود و نیز میزان فعالیت بدنی و عادات خود ایجاد کنید .
جایگزین کردن وعدههای غذایی . بدین معنا که یک یا دو وعده غذایی را با محصولات کم کالری جایگزین کرده و وعده سوم را نیز کم چرب و کم کالری میکنند و از میان وعدههای سالم استفاده شود. در مدت زمان کوتاهی این نوع رژیم غذایی کمک به کاهش وزن میکند و چنانچه باعث محدود کردن کالری ونیزدریافت غذاهای سالم در شما شود انتخاب خوبی خواهد بود . به خاطر داشته باشید که این نوع رژیمها عادات غذایی سالم و تغییر سبک زندگی را به شما آموزش نمیدهند. بنابراین چنانچه منجر به کاهش وزن شوند حفظ وزن کاهش یافته برای مدت طولانی کار مشکلی خواهد بود . مراقب رژیمهایی با محدودیت شدید باشید: ممکن است توسط رژیمهای موقتی که وعده کاهش وزن سریع و آسان را میدهند وسوسه شوید. واقعیت خلاف این است و هیچ نوع غذای جادویی وجود ندارد. رژیمهای خاصی مانند رژیمهای کم کربوهیدرات در کوتاه مدت منجر به کاهش وزن میشوند ولیکن نتایج طولانی مدتی به همراه ندارند. ممکن است که با رژیمی با محدودیتهای شدید وزن شما کاهش یابد ولی زمانی که رژیم خود را قطع کنید وزن کاهش یافته بر میگردد. به منظور کاهش وزن و البته حفظ آن باید عادات غذایی سالم را را فراگرفته و برای همیشه آنها را اجرا و رعایت کنید.
افزایش فعالیت بدنی
افزایش فعالیت بدنی و یا ورزش نیز از بخشهای ضروری درمان چاقی است. افرادی که قادر به حفظ وزن کاهش یافته در بیش از چندین سال هستند ورزش منظم دارند حتی ورزش سادهای مانند پیاده روی. هدف از فعالیت بدنی و ورزش سوختن کالری بیشتر است – گرچه ورزش مزیتهای دیگری نیز دارد. میزان سوختن کالری بستگی به تکرر، مدت زمان و شدت فعالیت شما دارد . به منظور افزایش سطح فعالیت بدنی : ورزش کنید. یکی از بهترین روشهای کاهش چربی بدن از طریق ورزشهای هوازی منظم است مانند پیاده روی، دوچرخه سواری، بالا رفتن از پلهها و یا شنا. افراد دچار اضافه وزن و چاق جهت جلوگیری از چاقی بیشتر و یا به منظور کاهش وزنی ملایم و سبک، بایستی حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته فعالیت بدنی با شدت متوسط داشته باشند. به منظور کاهش وزن معنی دار به ۲۵۰ تا ۵۰۰ دقیقه در هفته فعالیت بدنی نیاز میباشد. باید به صورت تدریجی مقدار فعالیت بدنی را همزمان با بهبود تحمل فرد و قوای جسمانی اش افزایش داد. برای سهولت بیشتر می توان میزان فعالیت ذکر شده را در چندین قسمت طی روز انجام داد طوریکه فرد تنها ۵تا ۶ دقیقه در هر قسمت ورزش کند. برای اینکه ورزش مداومی داشته باشید میبایستی اهداف واقع بینانهای برای خود ترسیم کنید. پزشک شما میتواند در برنامه ریزی ورزشی مناسب با شرایط و موقعیتتان به شما کمک کند . فعالیت بدنی روزانه خود را افزایش دهید: گرچه ورزش منظم هوازی موثرترین راه سوختن کالری و کاهش وزن اضافی است ولیکن هر نوع حرکت بیشتر نیز کمک به سوختن کالری خواهد کرد. هر نوع تغییر ساده در طول روز میتواند به رسیدن به هدف تان شما را یاری کند. ماشین خود را دور از مرکز خرید مورد نظرتان پارک کنید. باغبانی کنید، به صورت دورهای از جای خود بلند شده و دوری در اطراف منزل بزنید و یک قدم شمار به همراه داشته باشد تا بتوانید میزان قدمها خود را در طی روز حساب کنید.
رفتاردرمانی
به منظور کاهش وزن و حفظ آن باید تغییراتی در رفتارها و عقاید خود نسبت به غذا و ورزش ایجاد کنید .برنامه تعدیل رفتارها و عقاید، کمک به ایجاد تغییر در سبک زندگی میکند. این برنامه شامل بررسی عادات کنونی شما به منظور یافتن علل چاقی در شما است . زمانیکه متوجه میشوید کدام یک از عادات شما تلاشهای شما برای رسیدن به کاهش وزن را خراب میکند، قدمی در جهت خلق سبک زندگی سالم برخواهید داشت . راههای مختلفی برای تغییر رفتارهای ناسالم وجود دارد .گاهی اوقات تعدیل رفتاری، درمان رفتاری نامیده میشد و شامل جلسات مشاوره میشود . جلسات مشاوره . درمان توسط متخصصین تغذیه و روانشناسی کمک به تشخیص علل روحی روانی مرتبط با خوردن میکند. جلسات مشاوره مشخص خواهند کرد که چرا شما پرخوری میکنید و به شما آموزش خواهند داد که چگونه با استرس مقابله کنید همچنین شما فرا میگیرید که چگونه اجرای رژیم و فعالیت بدنی خود را کنترل کنید و برحرص و ولع خوردن غلبه کنید . مشاوره از طرق مختلفی مانند جلسات حضوری، تلفنی، ایمیل و برنامههای اینترنتی میسر است. این جلسات میتوانند به صورت انفرادی و یا گروهی برگزار شوند . بهترین راه کاهش وزن، رژیم غذایی سالم و ورزش است ولیکن در برخی شرایط خاص استفاده از داروهای کاهش وزن نیز امکان پذیر است. به خاطر داشته باشید که این داروها باید همراه با استفاده از رژیم، ورزش و تغییرات رفتاری دریافت گردند و نه به جای آنها. چنانچه تغییرات ذکر شده را در زندگی خود پیاده نکنید، دارو درمانی موثر واقع نخواهد شد. در صورتی که با رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی اهداف مورد نظر تامین نشود استفاده از دارودرمانی زیر نظر متخصص مربوطه مفید واقع میگردد. جراحی کاهش وزن نیز عموما برای افرادی که دارای چاقی شدید و در خطر هستند استفاده میشود.
پیشگیری از برگشت وزن بعد از درمان چاقی
متاسفانه برگشت وزن فرایند معمولی است و ربطی به نوع روش انتخاب شده برای درمان چاقی ندارد. ولیکن این بدان معنا نیست که تلاش برای کاهش وزن امری بیهوده و پوچ است . یکی از بهترین راهها برای جلوگیری از برگشت وزن داشتن فعالیت بدنی منظم است. حساب میزان فعالیت بدنی روزانه خود را داشته باشید چراکه میتواند کمک به حفظ انگیزه در شما کند. ازآنجا که بعد از کاهش وزن از قوای جسمانی بهتری برخوردار هستید از پزشک خود در رابطه باافزودن دیگر فعالیتها به برنامه فعالیت بدنی خود و نیز چگونگی افزایش زمان ورزش و فعالیت بدنی خود سوال کنید. بایستی همیشه در مورد وزن خود گوش به زنگ و هوشیار باشید. ترکیبی از یک رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی بهترین راه برای کاهش وزن و حفظ آن به مدت طولانی هستند. چنانچه از داروهای کاهش وزن استفاده میکنید این امکان وجود دارد که بعد ار قطع مصرف آن وزن کاهش یافته برگردد نکته مهم آنست که حتی بعد از انجام اعمال جراحی کاهش وزن، در صورتی که به پرخوری و یا مصرف غذاهای غنی از چربی و کالری روی بیاورید، وزن کاهش یافته، برگشت خواهد داشت. سعی کنید با تغییر شیوه زندگی و انتخاب تغذیه سالم و افزایش فعالیت بدنی کاهش وزن مداومی را برای مادام العمر در پیش بگیرید .
جراحی چاقی
جراحیهای چاقی را میتوان به سه دسته کلی زیر تقسیم کرد.
اعمال جراحی محدود کننده حجم معده (Restrictive) شامل:
جراحی (Vertical Banded Gastroplasty (VBG
جراحی (Adjustable Gastric Banding (AGB
جراحی (Sleeve Gastrectomy (SG
اعمال جراحی کاهش دهنده جذب غذا (Malabsorbtive) شامل:
جراحی (Bilio Pancreatic Diversion (BPD
جراحی BPD + Duodenal Switch
اعمال جراحی ترکیبی از دو حالت فوق با هم استفاده میشود شامل:
جراحی Gastric Bypass
اقداماتی که بیماران باید قبل از اعمال چاقی انجام دهند
آزمایش خون شامل نمایش شمارش گلبولهای خون، قند خون، تست انگل، سدیم و پتاسیم خون، کراتینین سرم، تستهای انعقادی، آلبومین، کلسترول و تری گلیسرید خون و تستهای هورمونی (تیروئید و کورتیزول)
تستهای قلبی شامل نوار قلب و عکس رادیوگرافی از قفسه سینه
تستهای ریه در بیماران مبتلا به بیماریهای ریوی
سونوگرافی از شکم شامل کیسه صفرا
تستهای روانشناسی
آندوسکوپی شامل مری، معده و اثنیعشر و بررسی وجود میکروب هلیکوباکترپیلوری
آزمایشها در آزمایشگاه بیمارستان و یا بیرون بیمارستان و به طور سر پایی قابل انجام میباشند. اعمال جراحی به منظور زیبایی باید فقط در افراد سالم و در شرایط استاندارد علمی انجام شود.
تأثیر مناسب عملهای جراحی چاقی
عمل جراحی چاقی تأثیر مناسب بر بیماریهای قلبی، دیابت و پوکی استخوان دارد. عمل جراحی چاقی خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را به میزان قابل ملاحظهای کاهش میدهد. این تأثیر از طریق تنظیم سه پروتئین مؤثر در بیماریهای قلبی به نام لیپوپروتئینآ، هموسیستئین و پروتئین ارتجاعی اعمال میشود. پزشکان میزان این پروتئین و سطح کلسترول ۳۷۱ بیمار را قبل و بعد از جراحی اندازهگیری نموده و ملاحظه کردند که پس از عمل، تعادل در تمام این پروتئینها ایجاد میشود و تمام این پروتئینها به میزان نرمال باز میگردند.
چاقی شدید
چاقی یعنی داشتن مقادیر زیادی چربی بافتی در بدن. چاقی به عنوان یک بیماری شناخته شده در جوامع امروزی به دلیل نوع و شکل تغذیه و بیتحرکی افراد رو به افزایش است. چاقی بیش از یک نگرانی در حیطه زیبایی است. در واقع چاقی باعث افزایش ریسک بیماریهایی مانند دیابت، فشارخون بالا و غیره میشود. چاقی شدید و یا چاقی مرضی خطری بزرگ برای سلامت اجتماع در تمام دنیا تلقی میشود. چاقی شدید را به صورت اضافه وزن ۱۰۰ پوند (۵/۴۵ کیلوگرم) یا ۱۰۰% وزن بالاتر از وزن ایدهآل فرد توصیف مینمایند. در ایالات متحده بیش از ۶۰ میلیون نفر از این بیماری مزمن رنج میبرند. در ایران نیز به نظر میرسد تعداد افراد چاق (بالغین و کودکان) در حال افزایش است. تاکنون درمانهای دارویی کاهش دهنده اشتها و رژیمهای غذایی نتایج قابل قبول در دراز مدت نداشتهاند به طوری که نه تنها وزنِ کاهش یافته پس از مدت کوتاهی به میزان قبلی خود بر میگردد، بلکه در بیشتر موارد افزایش وزنی نسبت به وزن قبلی نیز در پی خواهد داشت (اثر یویو).
موارد دیگری که کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار میدهند عبارتند از :
افسردگی
ناتوانی
بیماریهای جسمی
مشکلات جنسی
خجالت کشیدن
انزوا و دوری از اجتماع
علائم مرتبط با چاقی عبارتند از :
اختلالات خواب
خروپف
تنگی نفس و خفگی هنگام خواب
درد در ناحیه کمر یا مفاصل
تعریق بیش از حد
احساس گرمای همیشگی
خارش و عفونت در قسمت چینهای پوستی
احساس قطع تنفس حتی با کمترین کوشش و تحرک
خواب کم و یا خستگی
افسردگی
محاسبه وزن در بیماری چاقی
افزایش وزن افراد اگر از مرزهای خطر عبور کند و موجب بروز بیماری چاقی شود؛ عملا موجب ظهور عوارض بیشماری در کلیه سیستمهای بدن می شود. تعیین این مرز با محاسبه وزن افراد به کیلوگرم؛ تقسیم بر قد با واحد متر به توان دو؛ امکان پذیر می باشد.
اندکس توده بدنی= وزن (به کیلوگرم) ÷ قد به توان۲ (بر حسب متر)
در حالت عادی این عدد بین ۱۸ تا ۲۵ بوده و چنانچه BMI فردی بین ۲۵ تا ۳۰ باشد بعنوان فرد دارای اضافه وزن محسوب می شود. افراد با BMI بین ۳۰ تا ۴۰ مبتلا به چاقی بوده و اگر بالای ۴۰ برسد بعنوان بیماری چاقی قلمداد می شود. در مواردی که ثانویه به چاقی؛ فرد مبتلا به بیماری خاصی شده باشد؛ نظیر مرض قند و یا کمر درد و ... در این حالت بیماری چاقی از BMI بیشتر از ۳۵ در نظر گرفته می شود. به عنوان مثال فردی با ۱۶۷ سانتیمتر قد و ۱۰۶ کیلوگرم وزن؛ BMI به میزان ۳۸ دارد. خانمی با وزن ۱۲۵ کیلوگرم و قد ۱۷۲ سانتیمتر BMI معادل ۴۲ دارد. خانمی با قند خون ناشتای ۱۶۳ و وزن ۹۵ کیلوگرو و قد ۱۵۷ سانتیمتر؛ علیرغم BMI 38 ولی در گروه بیماری چاقی قرار می گیرد.
علل چاقی شدید
علل چاقی شدید به خوبی شناخته نشده است. در افراد چاق، نقطه تنظیم انرژی بسیار بالا بوده و این امر ممکن است به دلیل متابولیسم پایین همراه با مصرف انرژی کم، بیشتر بودن جذب انرژی و یا ترکیبی از این دو باشد. شواهدی در دست است که امکان موروثی بودن چاقی شدید را نشان میدهد. بنابراین در این بیماری ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی، اجتماعی و فرهنگی دخیل بوده و تداخل این عوامل منجر به اختلال پیچیدهای در تنظیم حس اشتها و متابولیسم انرژی میشوند. به نظر نمیرسد که این بیماری ناشی از فقدان ساده کنترل شخصی بیمار در مصرف غذا باشد.
عوارض چاقی شدید
بیشتر موربیدیتیها و مرگ و میر در چاقی شدید، در ارتباط با بیماریهای همراه آن میباشد که شامل موارد زیر است.
بیماریهای قلبی – عروقی
تیپ ۲ دیابت شیرین
آپنه انسدادی در خواب
ازدیاد فشار خون
دیس لیپیدمی
بیماری ریفلاکس معدی مروی
بیاختیاری ادراری با استرس
آرتریت در مفاصل متحمل وزن
ناباروری
برخی سرطانها
منبع :
http://shahramnazari.com
تذکر مهم شما نمی توانید با تکیه بر مطالبی که در سایت e پزشک منتشر می شود مبادرت به خود درمانی کنید.