قبل از ابتلا به دیابت نوع 2، افراد ابتدا در مرحله پره دیابت (پیش دیابت) قرار می گیرند. در این مرحله قند خون بالاتر از میزان طبیعی است اما به اندازه ای نیست که به آن دیابت گفته شود. اما در صورتی که پره دیابت درمان نشود 30 - 15 درصد افراد مبتلا به پره دیابت طی 5 سال پس از تشخیص به دیابت نوع 2 مبتلا می شوند. بدین منظور بسیاری از راهکارها به منظور کنترل قند خون در این بیماران حول دو محور شیوه زندگی یعنی رژیم غذایی سالم و ورزش منظم است.
پره دیابت همانند دیابت یک بیماری متابولیک است. میزان قند خون به علت تولید ناکافی انسولین، بیان ناقص انسولین یا عدم پاسخ دهی مناسب سلول ها به انسولین افزایش می یابد. سن، وزن و فعالیت بدنی در بروز پره دیابت نقش عمدی دارند. خطر ابتلا به پره دیابت در افراد بالای 40 سال، غیرفعال و مبتلا به اضافه وزن یا چاقی بالاتر است. سایر عوامل خطر ابتلا به پره دیابت عبارتند از: سابقه خانوادگی دیابت، پرفشاری خون، افزایش تری گلیسرید خون، کاهش کلسترول خوب (HDL)، چاقی شکمی، بیماری قلبی و ابتلا به برخی بیماری ها مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، دیابت بارداری و نیز کاهش هورمون تستوسترون در مردان.
همانطور که ذکر شد کنترل این بیماری اغلب شامل ترکیبی از رژیم غذایی، ورزش و کاهش وزن است. برنامه های کنترل پره دیابت بر کاهش یا ثابت نگاه داشتن قند خون تمرکز می کنند. در استرالیا دستورالعمل های موجود به افراد مبتلا به پره دیابت انجام 210 دقیقه ورزش با شدت متوسط یا 125 دقیقه ورزش شدید را در هفته توصیه می کنند. انجمن دیابت آمریکا (ADA) انجام 30 دقیقه ورزش (از هر نوع) را به صورت حداقل 5 روز در هفته و ترجیحاً هر روز توصیه می کند.
رژیم غذایی مناسب برای مبتلایان به پره دیابت
منشا تمام قندهای موجود در خون از مواد غذایی است. درنتیجه رژیم غذایی بخش مهمی از برنامه کنترل پره دیابت را شامل می شود.
افراد مبتلا به پره دیابت باید از وقایعی که سبب تغییرات قابل توجه در میزان قند خون می شود مانند گرسنگی خودداری نمایند. به منظور دستیابی به این هدف لازم است این بیماران تعداد وعده های غذایی روزانه را افزایش و حجم هر وعده را کاهش داده و وعده ها و میان وعده ها را در ساعات منظمی در طول روز مصرف نمایند.
توصیه می شود افرادی که در مرحله پره دیابت هستند از غذاهایی با نمایه گلایسمی (GI) پایین استفاده کنند. نمایه گلایسمی مواد غذایی را با توجه به تاثیر آن ها بر میزان قند خون طبقه بندی می کند. برخی کربوهیدرات ها به آرامی هضم شده و به تدریج قند را در داخل جریان خون آزاد می کنند. سایر کربوهیدرات ها به سرعت هضم شده و سبب افزایش سریع قند خون می شوند.
با توجه به اینکه در افراد مبتلا به پره دیابت هدف ثابت نگاه داشتن قند خون است توصیه می شود این افراد از مواد غذایی با GI کم و متوسط استفاده کنند. مواد غذایی با GI≤ 55 قند خون را به آرامی افزایش می دهند. مواد غذایی با 70≤ Gقند خون را بسیار سریع تر افزایش می دهند. مواد غذایی با GI بین 56 تا 69 قند خون را به میزان متوسط تغییر می دهند. غلات کامل نسبت به نان های سفید و برنج GI پایین تری دارند. حبوبات و اکثر سبزیجات و میوه ها نسبت به سبزیجات نشاسته ای مانند سیب زمینی GI پایین تری دارند. هنگامی که اغلب میوه و سبزیجات می رسند، میزان GI آن ها افزایش می یابد. همچنین میزان GI آبمیوه ها نسبت به میوه تازه بالاتر است.
به طور کلی فعالیت بدنی روزانه، افزایش مصرف میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات و نیز در صورت لزوم کاهش وزن به کنترل قند خون در مبتلایان به دیابت و درنتیجه ابتلای این افراد به دیابت نوع 2 جلوگیری می کند.
تذکر مهم شما نمی توانید با تکیه بر مطالبی که در سایت e پزشک منتشر می شود مبادرت به خود درمانی کنید.