همه چیز درباره ی میگرن
میگرن یکی از شایع ترین انواع سردرد است که درد شدید ضربان دار و علائمی مانند تهوع و استفراغ، سرگیجه، حساسیت به نور و صدا و... همراه است.
1- چه کسانی مبتلا به میگرن می شوند؟
موسسه ی ملی سردرد تخمین می زند که بیش از 28 ملیون آمریکایی از میگرن رنج می برند. مطالعات نشان می دهند که زنان بیشتر از مردان در خطر ابتلا به میگرن قرار دارند. به طور کلی میگرن در تمام سنین می تواند بروز پیدا کند.
2- چه عواملی باعث بروز میگرن می شوند؟
علت دقیق بروز حملات میگرن کاملا شناخته شده نیست. با این حال برخی تغییرات عروقی در مغز و نقش وراثت به عنوان عوامل شناخته شده ی ایجاد میگرن شناخته می شوند.برخی عوامل محرک مانند خستگی، نور و سر و صدای زیاد، مصرف برخی مواد غذایی و تغییرات آب و هوایی می توانند منجر به تشدید حملات میگرن شوند. دانشمندان معتقدند که علت اساسی بروز میگرن می تواند تغییرات عروقی در سطح مغز باشد. هم چنینی دانشمندان امروزه عقیده دارند که علت ایجاد سردردهای میگرنی می تواند مربوط به نوعی ناهنجاری ینتیکی در قسمت های مشخصی از مغز باشد. در مغز بیماران مبتلا به میگرن منطقه ی ویژه ای تحت عنوان مرکز درد و یا ژنراتور میگرن وجود دارد. سردرد میگرنی زمانی آغاز می شود که که سلول های عصبی بیش فعال پیام های عصبی افراطی به رگ های خونی ارسال می کنند که این منجر به ترشح بیش از اندازه ی پروستاگلاندین ها، سروتونین و دیگر مواد شیمیایی می شود که درد ضربان دارد ایجاد می کند.
3- عوامل محرک و برانگیزاننده ی میگرن کدامند؟
اغلب بیماران مبتلا به میگرن در صورت قرار گرفتن در معرض برخی محرک های خارجی حملات میگرن بیشتر و شدیدتری را تجربه می کنند.تحریک کننده های احتمالی میگرن عبارت اند از:
الف) استرس عاطفی- هیجانی : این یکی از شایع ترین عوامل محرک میگرن است. به طور کلی بیماران مبتلا به میگرن به شدت تحت تاثیر عوامل استرس زا قرار می گیرند. در طول وقایع استرس زا مواد شیمیایی خاصی در مغز ترشح می شوند که می توانند تغییرات عروقی را به دنبال داشته باشند.عوامل هیجانی مانند اضطراب، استرس، نگرانی و خستگی منجر به افزایش تنش های عضلانی و اتساع رگ های خونی مغز می شود که این امر تشدید سردردهای میگرنی را به دنبال خواهد داشت.
ب) حساسیت به مواد غذایی : مصرف برخی مواد غذایی مانند انواع خاصی از پنیر، مشروبات الکلی، گوشت های فراوری شده، مواد نگهدارنده ی خوراکی و... تا 30 درصد احتمال شروع حملات میگرن را افزایش می دهند.
ج) تغییرات آب و هوایی وتغییر میزان فشار هوا و ارتفاع می تواند محرکی برای شروع حملات میگرن باشد.
د) سایر عوامل مانند دوران قاعده گی در زنان، خستگی مزمن، کمبود خواب، پرخوری و یا کم خوری و... نیز می توانند منجر به تشدید حملات میگرن شوند.
4- چه بیماری هایی معمولا با میگرن همراه هستند؟
برخی شرایط و موقعیت های پزشکی وجود دارند که معمولا با علائم میگرن همراه می شوند. مانند آسم، سندرم خستگی مزمن و فشار خون بالا و اختلال رینود( باریک شدن عروق خونی و ایجاد درد و کبودی در سر انگشتان دست)، سکته ی مغزی، اختلالات خواب.
5- آیا میگرن یک بیماری ارثی است؟
بله. وراثت یکی از مهمترین عواملی است که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد. اگر یکی از والدین مبتلا به میگرن باشد فرزند آن ها 50 درصد احتمال ابتلا به این بیماری را خواهد داشت و اگر هردو والد مبتلا به این بیماری باشند احتمال بیمارشدن فرزندشان تا 75 درصد افزایش پیدا می کند.
6- مهمترین علائم تشخیص میگرن
میگرن معمولا با تنوعی از علائم و نشانه های بالینی تشخیص داده می شود. در هر فرد مبتلا به میگرن ممکن است تظاهر نشانه های متفاوت باشد.مهمترین علائم این بیماری عبارت اند سردرد کوبنده و ضربان دار که اغلب به صورت یک درد مبهم شروع می شود و گسترش پیدا می کند.فعالیت بدنی معمولا منجر به تشدید درد می شود. درد می تواند از یک طرف سر شروع شود و بعد به طرف دیگر حرکت کند. هم چنین درد می تواند در قسمت جلو ویا پشت سر شروع شود و در کل قسمت های سر گسترش پیدا کند. حساسیت به نور و صدا و بو، تهوع و استفراغ و ناراحتی معده و دردشکم، از دست دادن اشتها، رنگ پریدگی، داغ شدن و یا احساسا سرمای زیاد در کل بدن، خستگی، اختلال خواب، تاری دید، اسهال و تب از جمله مهترین علائم تشخیص سردردهای میگرنی هستند.
7- انواع میگرن
بیماران مبتلا به میگرن معمولا قبل از آن که یک حمله ی سردرد را تجربه کنند متوجه برخی علائم هشداردهنده ی اولیه می شوند. با توجه به علائم پیش زمینه ی بروز حملات میگرن این بیماری به دو نوع کلی دسته بندی می شود:
الف) میگرن همراه با اورا ( میگرن کلاسیک)
ب) میگرن بدون علائم اورا ( میگرن عمومی)
اورا مجموعه ای از علائم هشداردهنده ی حسی- بینایی را در بر می گیرد که معمولا 15دقیقه تا 1 ساعت پیش از شروع حمله ی میگرن بروز پیدا می کنند. تقریبا 30 درصد از کل افراد مبتلا به میگرن علائم اورا را تجربه می کنند. علائم هشداردهنده ی بینایی عبارت اند از دید ن نقاط چشمک زن نورانی، از دست داد نبخشی از میدان دید یا دید تونلی و دیدن خطوط مواج یا دندانه دار نورانی. علاوه بر علائم بینایی، اورا می تواند به صورت احساس وزوز گوش یا تغییرات در حس بویایی، چشایی و لامسه بروز پیدا کند.
برخی بیماران مبتلا به میگرن همراه با اورا ممکن است تحت شرایطی انواع نادری از پیش درآمدهای عصبی میگرن رزا تجربه کنند که عبارت اند از :
الف) همی پلژی یا فلج موقت : شروع سردرد میگرنی می تواند با بی حسی موقت در یک طرف بدن و احساس ضعف عضلانی همراه باشد. در صورت بروز این علامت لازم است تشخیص افتراقی سکته ی مغزی مورد توجه قرار بگیرد.
ب) میگرن رتینال یا شبکیه ای : به طور موقت از دست دادن بینایی نسبی یا کامل در یک چشم همراه با درد مبهم در پشت چشم که ممکن است به بقیه سر گسترش پیدا کند.
ج) میگرن شریان بازیلار: سرگیجه، گیجی و از دست دادن تعادل می توانند از جمله علائم پیش زمینه ی میگرن باشند.این علائم معمولا به صورت ناگهانی بروز پیدا می کنند و می تواند با ناتوانی در حرف زدن، احساس وزوز گوش و استفراغ همراه باشد. این نوع میگرن به شدت تحت تاثیر تغییرات هورمونی قرار دارد و عمدتا در زنان جوان بروز پیدا می کند.
د) میگرن وضعیتی: یک نوع نادر و شدید میگرن است که با تداوم درد به مدت 72 ساعت تشخیص داده می شود.درد و تهوع در این نوع میگرن تا حدی شدید است که اغلب بستری شدن در بیمارستان ضرورت پیدا می کند.
ه) میگرن همراه با درد در اطراف چشم، فلج شدن عضلات اطراف چشم، افتادگی پلک، دوبینی و تغییرات بینایی. این مورد یکی از وضعیت های اورژانسی پزشکی است و خوشبختانه بسیار نادر است.
میگرن بدون علائم هشداردهنده ی اولیه معمولا بسیار شایع است.80 تا 85 درصد از مبتلایان به میگیرن قبل از شروع حملات سردرد معمولا علائم مبهمی مانند اضطراب، افسردگی و خستگی را تجربه می کنند.
8- درمان میگرن
متاسفانه هیچ روش درمانی قطعی برای رفع کامل این بیماری وجود ندارد.بسیاری از روش های درمانی بیشتر بر چگونگی پیشگیری از بروز حملات میگرن و کاهش دادن درد و علائم همراه با آن تاکید دارند. روش های درمانی رایج برای میگرن عبارت اند از درمان دارویی و استفاده از برخی داروهای تسکین دهنده ی درد مانند ایپوبروفن، آسپیرین، استامینوفن و کافئین. باید توجه داشت که مصرف این داروها فقط برای تسکین موقتی درد موثر است و البته مصرف بیش از اندازه ی این داروها نیز منجر به تشدید علائم میگرن می شود.
بیوفیدبک به عنوان یکی از اثربخش ترین روش های درمانی موجود برای سردردهای میگرنی مورد توجه درمانگران و بیماران مبتلا به میگرن قرار دارد.بیوفیدبک به عنوان تنها روش درمانی بدون عوارض جانبی و با اثربخشی درمانی طولانی مدت به عنوان یکی از بهترین روش های درمان انواع سردردهای میگرنی شناخته می شود.این روش درمانی به بیماران می آموزد که چگونه با کنترل میزان قطر عروق مغزی و تنش های عضلانی سرو وصورت و رفع استرس و تنش های درونی از بروز و تشدید حملات میگرن خود جلوگیری کنند.
9- آیا میگرن قابل پیشگیری است؟
بله. شما می توانید با شناسایی عوامل محرک میگرن و اجتناب از آن ها فرکانس و شدت حملات میگرن خود را کاهش دهید. برای این کار نوشتن روزانه ی سردردهایتان می تواند مفید باشد.رعایت نکات بهداشتی روزانه مانند داشتن رژیم غذایی مناسب، ورزش منظم روزانه، خواب مناسب و استراحت کافی، رعایت نکات بهداشتی پیشگیرانه قبل از دوران قاعده گی در زنان و... می توانند در پیشگیری از تشدید علائم میگرن موثر باشند. علاوه بر این استفاده از روش های درمانی پیشگیرانه مانند بیوفیدبک، فنون آرمیدگی عضلانی و ذهنی، یوگا و مدیتیشن و آموزش تکنیک های مقابله با استرس در پیشگیری از حملات میگرن نقش به سزایی دارند.
درمان بیوفیدبک برای انواع سردرد و میگرن
بیوفیدبک تکنیکی است که می تواند با فراهم کردن اطلاعاتی (بازخورد) از انقباض های عضلانی، دمای پوست، امواج مغزی و سایر فرایندهای فیزیولوژیک بدن بیماران،در جهت آموزش روش های کاهش استرس در بیماران مبتلا به انواع میگرن و سر درد موثر واقع شود.در این روش درمانی،حسگرهای کوچک فلزی که الکترود نامیده می شوند، به پوست بیمار متصل می گردند و مقادیر تنش عضلانی و یا دمای پوست بیمار را اندازه گیری می کنند. برای مثال یک پاسخ استرسی دمای پوست را به دلیل تنگ کردن رگهای خونی کاهش می دهد در حالی که یک پاسخ ریلکسیشن باعث گشاد شدن رگهای خونی و در نتیجه گرم شدن پوست می شود.
نتایج مطالعات انجام شده بسیاری نشان از تغییر جریان خون در مغز حین حمله های میگرن و دوره های محو شدن درد در بین این حملات دارد. با استفاده از تمرینات بیوفیدبک، شخص می تواند جریان خون داخل مغز خود را تحت تأثیر قرار داده و میزان درد را بهتر کنترل کند.
بسیاری از مطالعات بیوفیدبک نشان داده اند که این درمان هم در بزرگسالان و هم کودکان باعث کاهش تناوب و طول مدت حملات سردرد شده است. به طور عمومی، تأثیرات بیوفیدبک قابل مقایسه با بسیاری از داروهای استفاده شده برای سردردهای مزمن بوده است و می تواند به عنوان یک درمان با اولویت بالا برای بهبود میگرن های تکرار شونده باشد.
منبع:
http://www.foroghclinic.org
تذکر مهم شما نمی توانید با تکیه بر مطالبی که در سایت e پزشک منتشر می شود مبادرت به خود درمانی کنید.