عینک آفتابی

عینک آفتابی یک پوشش چشمی است که برای حفظ چشم در مقابل خطرات بخش آبی طیف نور مرئی و ماوراء بنفش طراحی شده است. چشم پزشکان استفاده از آن را برای همه افراد در طول روز توصیه می کنند. همچنین استفاده آن بعد از برخی از اعمال چشم پزشکی مانند لیزیک ، لازک و PRK الزامی است.

در دوره ماقبل تاریخ اسکیمو ها برای محافظت چشم خود در برابر آفتاب شدید، یک شکاف باریک روی چوب ایجاد می کردند و از داخل آن نگاه می کردند.

استفاده از لنزهای رنگی در داخل عینک برای اولین بار توسط James Ayscough طراحی شد. اگر چه رنگ های مورد استفاده وی آبی یا سبزبود، و  هدف آن کمک به بهبود بینایی اختلالات دید خاص بود، ایده ایجاد عینک آفتابی توسط وی در سال 1752 شکل گرفت. در اوایل قرن بیستم عینک آفتابی بیشتر توسط ستارگان سینما استفاده می شد تا توسط هواداران شناسایی نشوند و همین باعث محبوب شدن عینک های آفتابی در آن زمان شد. در سال 1929 Sam  Foster تولید انبوه عینک آفتابی را برای افراد در معرض نور خورشید به خصوص در سواحل تفریحی آمریکا شروع کرد. تخمین زده می شود که در سال 1937 بیش از 20 میلیون عینک آفتابی در آمریکا به فروش رسیده است.

کارکردهای عینک آفتابی :

وضوح تصویر:

این عینک ها با کاهش پراکندگی نور (glare) باعث بهبود بینایی می شوند. عینک های پولاریزه (Polarized) با کاهش انعکاس نور از سطوح غیر فلزی مانند آب، پراکندگی نور را  از بین می برند و باعث افزایش احساس راحتی در کارکرد بینایی می شوند. پخش نور با بلوکه کردن قسمت عمودی موج نور، مهار می شوند.

محافظت :

عینک های  آفتابی موجب حفاظت چشم در مقابل نور شدید ( مرئی یا غیر مرئی ) می شوند. مهمترین بخش این محافظت ، در مقابل اشعه ماوراء بنفش می باشد که می تواند باعث مشکلات چشمی کوتاه یا طولانی مدت مانند کراتیت نوری (photo keratitis) یا کوری حاصل از انعکاس نور از سطح برف (snow blindness)، آب مروارید، ناخنک و انواع مختلف بدخیمی های چشمی شود. چشم پزشکان توصیه می کنند همه افراد در معرض نور خورشید، برای محافظت چشم خود در مقابل اشعه ماوراء بنفش حتماً از عینک آفتابی استفاده کنند. پیشنهاد می شود افراد از عینک های آفتابی استفاده کنند که 99  تا 100% از اشعه ماوراء بنفش را بلوک می کنند.

بررسی اثر محافظتی :

تنها راه تعیین میزان قدرت محافظتی عینک آفتابی، اندازه گیری آن توسط کارخانه های تولید کننده یا عینک سازی های معتبر می باشد. استاندارد های مختلفی برای عینک آفتابی موجود است که باعث می شود شرکت ها به جای چاپ مقدار دقیق اثر محافظتی فقط دسته بندی آن را ذکر می کنند. تنها کیفیت قابل دیدن عینک آفتابی شکل و فرم آن است. عنیک آفتابی به گونه ای باید روی چشم قرار گیرد ، که حداقل نور ممکن از اطراف آن به چشم برسد ولی در عین حال هنگام پلک زدن ، مژه ها به لنزهای آن برخورد نکند . برای اینکه نور از اطراف عینک وارد چشم نشود باید دسته عینک به اندازه کافی پهن باشد.

ارزیابی مقدار محافظت عینک آفتابی بر اساس شدت تیره بودن آن غیر ممکن است. به عنوان مثال عینک های آفتابی که لنزهای سیاه تری دارند لزوماً نسبت به انواع روشن تر، خاصیت محافظتی بیشتری ندارند. همچنین رنگ لنز عینک آفتابی هم نمی تواند ضمانت کننده باشد. بعنوان مثال لنزهایی که نور آبی را بلوکه می کنند معمولاً به رنگ زرد یا نارنجی هستند ولی این رنگ ها به معنی این نیستند که مقدار کافی از نور آبی طیف مرئی نور محافظت می شود. به علاوه اینکه برخی از انواع لنزهای بلوک کننده نور آبی 100% نور آبی را مهار می کنند و باعث اختلال در دید  ورنگ و حوادث هنگام رانندگی می شوند.

قیمت بالای عینک های آفتابی هم نمی تواند ضمانت کننده کیفیت بالای آن باشد. یک مطالعه در سال 1995 نشان داد که قیمت بالای یک مارک عینک (Brand) لزوماً اثر محافظت کننده کافی در مقابل اشعه ماوراء بنفش ندارد. چشم پزشکان توصیه می کنند که تحت هیچ شرایطی کیفیت یک عینک را بر اساس قیمت آن قضاوت نکنید.

استاندارد:

هم اکنون 3 نوع استاندارد برای ارزیابی عینک های آفتابی وجود دارد و مهمترین مسئله ای که در این استانداردها مورد لحاظ  قرار می گیرد مقدار محافظت کنندگی آنها در مقابل اشعه ماوراء بنفش است . اگر چه سایر مسائل مانند پولاریزه و محافظت در مقابل نور جانبی هم در برخی از آنها مورد لحاظ قرار می گیرد.

 استاندارد استرالیا ( AS/NZS 1067:2003) که شامل 5 سطح است. سطح صفر  محافظت حداقلی در مقابل اشعه UV می دهد و سطح 4 حداکثر محافظت را در مقابل این اشعه دارد.

استاندارد اروپایی (EN1836:2005) شامل 4 درجه است . صفر برای حداقل محافظت، 2 برای محافظت کافی در مقابل اشعه ماوراء بنفش و 6 برای محافظت خوب در مقابل اشعه UV و 7 برای محافظت کامل . محصولاتی که استاندارد اروپایی را کسب می کنند نشانه CE دارند .

از آنجا که در استاندارد اروپایی محافظت تا طول موج nm 380 لحاظ می شوند نه nm  400 که چشم پزشکان پیشنهاد می کنند، بنابراین ممکن است برخی از محصولاتی که مارک CE دارند کیفیت ایده آل را نداشته باشند.

استاندارد ایالات متحده آمریکا ANSI Z80.3-2001 )) شامل 3 سطح است . براساس استاندارد آمریکا لنزهای عینک آفتابی نباید اشعه ماوراء بنفش را بیش از 1% انتقال دهند. در تست ضربه )  Impact Test) یک توپ فلزی یک اینچی از 50 سانتی متری روی لنز انداخته می شود و طبیعتاً انواعی که مقاومت کافی دارند استاندارد دریافت می کنند.

مدل های مختلف در بازار:

خلبانی ( Aviator) :

برای اولین بار در سال 1936 توسط شرکت Bausch & Lomb برای خلبانهای نیروهای هوایی آمریکا طراحی شد و دارای لنزهای شبیه قطره اشک و یک قاب فلزی نازک است. اکثر این لنزها به شکل آیینه ای و رنگی ساخته می شوند.

Clip – on:

انواعی از عینک آفتابی هستند که روی عینک های طبی قرار می گیرند تا در مقابل نور شدید اثر محافظت کنندگی داشته باشند.

لنزهای گرادیانی  یا سایه روشن ( Gradient Lenses) :

این لنزها در قسمت های فوقانی رنگ تیره ترو در قسمت پایینی رنگشان روشن تر می شود. در واقع قسمت بالایی محافظت بیشتری در مقابل نور خورشید دارد و قسمت پایینی برای دید بهتر فرد هنگام فعالیت طراحی شده است. این گونه عینک ها به راحتی در محیط های بسته هم قابل استفاده هستند . همچنین به نظر می رسد برای رانندگی و یا خلبانی این گونه عینک ها مناسب تر باشند.

آیینه ای ( Mirrored) :

این لنزها دارای یک سطح متالیک روی سطح خود هستند، یک جایگزین خوب برای عینک های پولاریزه کننده می باشند و به علت حذف نکردن بخش عمودی موج نور، این گونه عینک ها باعث افزایش درک عمق مانند تشخیص فرورفتگی ها هنگام اسکی می شود. این عینکهای پخش نور را انعکاس می دهند، اما باعث افزایش توانایی در دید کنتراست و در نتیجه درک عمق می شوند.

قاب بزرگ ( Over Sized):

این نوع از عینک آفتابی در دهه 80 قرن بیستم مورد توجه بودند. معمولاً رنگ روشن دارند و قیمت آنها ارزان می باشد. امروزه مجدداً بسیاری از هنرپیشه های معروف برای اینکه شناخته نشوند از این نوع از عینک ها استفاده می کنند. همچنین به علت اندازه بزرگ، این گونه عینک ها برای افرادی که تمایل برای پنهان کردن قوس بینی خود دارد مناسب است.

Way Farer:

این گونه عینک ها شامل یک قاب پلاستیکی بزرگ ذوذنقه ای است که در بالا پهن و در پایین باریک تر می شود. لنزهای این عینک انواع تولید شده توسط Ray- Ban می باشد و از سال 1952 تاکنون از انواع محبوب در بین افراد جامعه می باشد.

منبع:

http://www.dr-pakravan.com

تذکر مهم شما نمی توانید با تکیه بر مطالبی که در سایت e پزشک منتشر می شود مبادرت به خود درمانی کنید.