آب مروارید از نظر علمی یعنی هر نوع کدورت در عدسی چشم. عدسی چشم دارای ساختار شفاف و بدون رگ به قطر حدود ۹ میلی متر و ضخامت ۴ میلی متر می باشد که در قسمت میانی کرۀ چشم قرار گرفته و یکی از محیطهای انکساری اصلی چشم محسوب می شود. قدرت انکساری عدسی چشم در۱۵ دیوپر می باشد.
در یک چشم طبیعی نور از عدسی عبور کرده و روی شبکیه متمرکز می - حدود ۲۰ شود. برای ایجاد یک تصویر دقیق، عدسی باید شفاف باشد.
علل ایجاد آب مروارید
شایع ترین علت بروز آن تغییرات سنی است. ولی می تواند به صورت مادرزادی، به دنبال ضربه، مصرف بعضی داروها و سموم، در معرض تشعشعات قرار گرفتن و ابتلا به بیماری قند بروز نماید. مطالب زیادی در مورد آب مروارید ناشی از سن روشن شده اما هنوز هیچ علت قطعی برای آن مشخص نگردیده است.سیگار کشیدن، سوء تغذیه و تماس زیاد با نور خورشید از عوامل تسهیل کننده محسوب می گردد.آب مروارید سنی می تواند از ۳۵ سالگی به بعد شروع شود و بین سنین ۶۵ تا ۷۴ سالگی، ۵۰ درصد
افراد و بالای ۷۰ سالگی، ۷۰ درصد افراد مبتلا می شوند.به هنگام ایجاد کدورت در عدسی، به علت ایجاد مانع بر سر راه عبور به داخل چشم، بینایی مختل میگردد
که به یک یا چند علائم زیر خود را نشان خواهد داد:
• تاری آرام و تدریجی دید در طی مدت چند ماه و یا سال در یک یا هر دو چشم
• پخش نور به ویژه در هنگام رانندگی در شب
• تغییر در دید رنگ به ویژه در رنگ آبی
• دو بینی در یک چشم و یا سایه دار دیدن
• تغییرات مکرر نمرۀ عینک
درمان در اکثر این موارد جراحی است که عدسی کدر شده خارج و با یک لنز مصنوعی جایگرین می شود.روشهای غیر جراحی مانند عینک و دارو در درمان آب مروارید تقریبا جایگاهی ندارد و فقط ممکن استبرای مدت کوتاهی جهت بهبود نسبی دید استفاده گردند تا بیمار آمادگی عمل را پیدا نماید. آب مرواریدشایع ترین بیماری چشم است که نیاز به عمل جراحی دارد و شاید بتوان گفت شایع ترین عمل جراحیاست که در بدن انجام می گیرد. از طرفی جراحی آب مروارید و جایگزینی آن با عدسی مصنوعی شاید
موفق ترین روش درمانی در تمام طب باشد.
آیا راهی برای پیشگیری از آب مروارید وجود دارد؟
همانطور که قبلا گفته شد شایع ترین نوع آب مروارید نوع سنی آن باشد (بیش از ۷۰ درصد موارد). در واقع آب مروارید یک پروسۀ طبیعی پیری است که از عوامل دیگر مانند نژاد، جنسیت، تغذیه، آب و هوا و غیره نیز تأثیر می پذیرد. تا کنون روش مؤثری برای پیشگیری از آب مروارید سنی شناخته نشده است. اما نمی توان نقش بعضی از عوامل را منتفی دانست. از این میان نقش نور ماوراء بنفش خورشید و بعضی از عوامل تغذیه ای در ایجاد رودرس آب مروارید بیشتر شناخته (UV یا به اختصار ultraviolet) شده است. بنابراین استفاده از عینک های آفتابی و یا کلاههای نقابدار مخصوصا در افرادی که مدت طولانی در معرض نور آفتاب قرار می گیرند، می تواند در پیشگیری نسبی آب مروارید مؤثر باشد. نقش منفی الکل را نیز نمی توان نادیده گرفت. تغذیۀ خوب به همراه استفاده از میوه و سبزیجات و مواد غذایی که به اصطلاح سرشار از آنتی اکسیدان هستند؛ می تواند نقش نسبی در پیشگیری از آب مروارید داشته باشد.
زمان مناسب برای عمل جراحی آب مروارید
موعد عمل جراحی تابعی از نیازهای بینایی روزمرۀ بیمار می باشد که در افراد مختلف کاملا متفاوت است و بر این اساس زمان عمل جراحی از یک بیمار به بیمار دیگر فرق خواهد کرد. به عنوان مثال، یک آب مروارید مختصر در فردی که شغلش رانندگی است، نیاز وی به دید خوب و کامل در روز و شب، ایجاب می کند سریعتر مورد جراحی قرار بگیرد و در مقابل یک خانم خانه دار با آب مروارید متوسط که از عهدۀ فعالیت های روزمرۀ خود به خوبی بر می آید این امکان را دارد که تا مدتها عمل را به تأخیر بیندازد.
پس به صورت یک قانون کلی می شود گفت که هر زمان آب مروارید بینایی را در حدی کاهش دهد که انجام امور روزمرۀ فرد را مختل نماید، آن موقع موعد عمل خواهد بود. امروزه تمایل بر این است که اجازه ندهیم آب مروارید به مراحل کاملا رسیده پیشرفت نماید، چرا که این نوع آب مروارید به قدری افت دید می دهد که تقریبا با نیازهای زندگی امروز ما منافات دارد. از سوی دیگر با تکنیکهای روز که عمدتا به صورت استفاده از سیستم های فیکو « آب مروارید رسیده » عمل جراحی امولسیفیکاسیون و برش کوچک انجام می گیرد. بسیار مشکل و گاهی غیر قابل انجام می شود که در این صورت نوع عمل به روشهای قدیمی تر که با برش و استفاده از بخیه های متعدد می باشد تغییر می یابد. بنابراین زمان نقاهت و برگشت دید طولانی و به دو تا سه ماه افزایش خواهد یافت. بعضی از افراد که خواهان تصحیح عیوب انکساری مانند نزدیک بینی و دوربینی هستند و درجات خفیفی از آب مروارید در چشمشان وجود دارد و می توانند به جای انجام اعمال جراحی لیزر و لیزیک، عمل آب مروارید را به صورت زودرس انجام دهند. عمل آب مروارید و جایگذاری لنز مصنوعی داخل چشمی مناسب می تواند بخش عمده ای از عیب انکساری را همزمان با درمان آب مروارید اصلاح نماید.
موارد منجر به عمل جراحی
شایع ترین دلیل عمل جراحی آب مروارید خواست بیمار برای بهبود بینایی می باشد. شایعترین علت جراحی در افراد با آب مروارید یک چشم شامل:
• از دست دادن دید دو چشمی
• کاهش دید محیطی
• پخش نور مزاحم
انواع جراحی
امروزه اغلب به روش فیکو امولسیفیکاسیون و برش کوچک این عمل انجام می گیرد، هرچند در برخی شرایط با توجه به وضعیت چشم فرد ممکن است روشهای دیگری استفاده شود.
مراحل عمل به طور خیلی خلاصه در عکسهای زیر نشان داده شده است.
(IOLs) لنزهای داخل چشمی
به دلیل آنکه ضمن عمل جراحی آب مروارید عدسی طبیعی چشم خارج می شود لازم است با یک عدسی مصنوعی جایگزین گردد که طی عمل در داخل چشم به جای عدسی طبیعی قرار داده می شود و پس از عمل هیچ گونه احساس و ناراحتی ایجاد نخواهد کرد و اگر از آن استفاده نشود، عملا فرد پس از عمل دید مناسبی پیدا نمی کند. این لنزها دارای انواع گوناگونی می باشد و لازم است شمارۀ مناسب آن برای هر فرد قبل از عمل با استفاده از دستگاههای خاص معین شود.
انواع لنزهای داخل چشمی
لنزهای داخل چشمی بر اساس مواد تشکیل دهندۀ آن، نوع طراحی لنز، و قابلیت هایی که به آن اضافه شده است، به گروههای متفاوتی تقسیم بندی می شود که جراح با توجه به وضعیت چشم و عوامل دیگر لنز مناسب را انتخاب می کند و یا به بیمار پیشنهاد می دهد. نام بردن از انواع لنزها در این مقوله نمی گنجد، اما می توان از لنزهایی که قابلیتهای خاصی مانند ایجاد دید دور و نزدیک و یا اصلاح آستیگماتیسم نمایند، نام برد. لنزهایی که به طور معمول توسط اکثر جراحان استفاده می شوند،لنزهایی هستند که برای دید دور تنظیم می گردند. چون این لنزها قابلیت تطابق ندارند، لذا لازم است برای دید نزدیک از عینک استفاده شود. علاوه بر لنزهای مذکور لنزهای چند کانونه نیز در دسترس می باشند که فرد در ۸۰ درصد موارد نیاز به عینک دور و نزدیک ندارد. اما ممکن است برای دید نزدیک دقیق به یک عینک کمکی نیاز داشته باشد.
منبع:
http://www.dr-doustmohammadi.com
تذکر مهم شما نمی توانید با تکیه بر مطالبی که در سایت e پزشک منتشر می شود مبادرت به خود درمانی کنید.