((تا همین دو سال پیش همیشه شاگرد اول بود. خیلی درس می خواند ولی کند است. اما نمی دانم چرا نتیجه نمی گیرد! همیشه نگران است که اشتباهی انجام دهد. هرچه به او می گویم مهم نیست توی سرش فرو نمی رود.))
بارها مشابه جملات فوق را از زبان اولیاء دانش آموزان شنیده ام ومکرراً با دانش آموزان کمالگرا برخورد داشته ام.
معمولا کماگرایی خود را به صورت زیر نشان می دهد:
اعتماد به نفس پایین در پاسخ دادن به سوالات.
به جز زمانی که مطمئن هستند کارها را صد در صد درست انجام می دهند تمایلی به شروع تکالیف ندارند.
معمولا در شروع کارها مردد هستند.
احساس خشنودی از نتایج زحمات خود ندارند حتی هنگامی که دیگران کاملاً راضی هستند.
وقتی اشتباه می کنند، نمره پایین می گیرند یا کسی نمره بهتری از ایشان می گیرد شدیداً ناراحت می شوند.
به علت دقت زیاد و نگرانی شدید از اشتباه کردن بسیار کند هستند.
دائما دوباره کاری می کنند تا خیالشان راحت شود که به بهترین روش جلو می روند.
زودتر از دیگران (حتی زودتر از دانش آموزان ضعیف تر از خود) دچار خستگی تحصیلی می شوند.
کمالگرایی عوارض زیر را در بر خواهد داشت:
افت اعتماد به نفس.
هدر رفتن زمان شخص.
افت تحصیلی.
افزایش احتمال ایجاد اضطراب و افسردگی.
کاهش انعطاف پذیری و از دست دادن موقعیت های مناسب در زندگی.
با کودک کمالگرا چه کنیم؟
اولین اقدام برای کاهش کمالگرایی از بین بردن تقویت کننده های رفتاری در خانواده است. به عنوان مثال می توان به نتیجه و یا کوشش بیش از حد کودک کمتر توجه کرد. به کودک بیاموزید وقتی اشتباهی کرد به خود بگوید: ((مهم نیست. این یک چیز عادی است. من می توانم باهاش کنار بیایم)). وقتی عبارات فوق را به کار برد به وی پاداش دهید. از عباراتی مانند زیر خودداری کنید: ((دفعه بعد جبران می کنی. از نظرمن تو بهترینی حتی اگر خراب کنی. عیب نداره، درسته ۲۰ نشدی ولی از خیلی ها بهتر شدی)). موارد فوق در ظاهر دل خوش کننده و تسکین دهنده هستند. اما در باطن به این نکته که کامل بودن و نمره آوردن یک فضیلت است صحه می گذارند.
می توان به کودک آموخت که چرا نمره کم گرفتن ایرادی ندارد! بگویید اشتباهات مارا قوی تر می کنند. همه اشتباه می کنند حتی بزرگترین دانشمندان. اشتباه کردن می تواند باعث ایجاد صبر و پشتکار شود. این دو مورد خیلی بهتر از کمالگرایی به ما کمک می کند.
از ایشان بخواهید در کارها عمداً اشتباه کنند. اگر اشتباه کردند آن اشتباه را تشویق کنید. با این کار به ایشان می آموزید که بعلت این اشتباهات بلایی سرششان نمی آید.
بازی هایی را طراحی کنید که کودک باید در آن سریع باشد نه دقیق. مثلا: ((به این ۱۰ سوالی که مطرح می کنم تند تند جواب بده. سعی کن که به حداقل ۵ مورد جواب اشتباه بدی. اگر موفق شدی جایزه خواهی داشت.))
در برخورد هایتان به خود تلاش اهمیت بدهید نه به نتیجه. به عنوان مثال اگر فرزند شما به موقع و بدون تذکر شما به اندازه متعارف تلاش کرد به وی پاداش دهید. حتی اگر نتیجه نگرفته باشد. هرگز به نتایج پاداش ندهید.
در نهایت حتماً از یک روانپزشک کمک بگیرید. وی در انجام مراحل فوق و درمان اضطراب و افسردگی همراه آن به شما کمک خواهد کرد.
منبع:
http://www.torabi-md.ir
تذکر مهم شما نمی توانید با تکیه بر مطالبی که در سایت e پزشک منتشر می شود مبادرت به خود درمانی کنید.