استخر و بیماریهای پوستی ناشی از آن

استخر و دردسرهای پوستی
اشاره:
تابستان است و فصل استخر. تفریحی که در عین مزایای بسیار اگر به شکل درست و سالم انجام نشود، میتواند باعث دردسرهای جدی بشود. برای همین بهتر است با دیدی بازتر و دانشی جامعتر به سمت آن برویم. به هر حال استخرهای عمومی محل تردد افراد مختلفی هستند؛ آدمهایی که میتوانند ناقل و حامل بیماریهای مختلف باشند. بنابراین لازم است که شکل درست و آگاهانه این تفریح مفرح را بشناسیم و بعد نسبت به انجام آن اقدام کنیم.

پوست یعنی سپر
پوست انسان بزرگترین ارگان بدن را تشکیل میدهد که اتفاقاً بیشترین میزان تماس را با اشیا و محیط خارجی دارد. در واقع احتمال ورود باکتریها و آلودگیها به بدن از طریق هر گونه شکست، جراحت و به هم خوردن سطح محافظتی پوست وجود دارد. بنابراین یکی از وظایف مهم پوست، محافظت از بدن در مقابل ورود عوامل بیماریزا است.

باکتریهای مفید
روی سطح بدن همه ما به طور طبیعی باکتریهای مفیدی وجود دارد که یک سری کارهای مفید برای پوست و بدن انجام میدهند. مثلاً یکی از آنها به نام مالاسزیا فورفور در واقعی قارچی است که روی سطح پوست ما وجود دارد و نقش مهمی در محافظت از ایمنی بدن دارد. این قارچ اجازه نمیدهد که باکتریها و قارچهای آلوده روی سطح پوست سکونت کنند و جذب پوست و منتج به بیماری شوند. این قارچها و باکتریهای مفید دیگر، با پر کردن گیرندههای پوستی اجازه نمیدهند که باکتریهای آلوده و عفونی به داخل پوست نفوذ کنند.

حمل بیماری
پوست انسان گاهی میتواند به راحتی حامل بعضی از ارگانیزمهای بیماریزا باشد. یکی از این ارگانیزمها استافیتوریس طلایی است که شایعترین آلودگی پوستی محسوب میشود. اگر در حال حاضر عکسی از افراد جامعه بگیریم، میتوانیم ببینیم که 10 تا 30 درصد از افراد حامل این ارگانیزم هستند. البته این حامل بودن دورهای گذرا دارد و ممکن است یک یا چند ماه طول بکشد و خودبهخود از بین برود.

نکته مهم: افراد در دورهای که حامل این بیماری هستند، اگر وارد استخر بشوند میتوانند آن را به دیگران هم منتقل کنند. البته فرد در صورتی برای دریافت میکروب آن مستعد میشود که در سطح پوست خود شکست و بریدگی داشته باشد. پس اگر در پوست خود بریدگی دارید، وارد استخر نشوید.

همچنین این نکته ها را رعایت کنید:

با داشتن زخم باز به استخر نروید.
هنگام رفتن به استخر سعی کنید تا محل حوضچه آب دمپایی بپوشید.
مراقب باشید بدنتان در برخورد با گوشههای استخر دچار بریدگی نشود.

عوامل عفونتهای پوستی
تمام عفونتها و آلودگیهای پوستی از طریق 4 عامل کلی به بدن منتقل میشوند:

عوامل قارچی
عوامل باکتریایی
عوامل انگلی
عوامل ویروسی

عوامل قارچی
شایعترین عامل این دسته مالاسزیا فورفور است که جزو قارچهای معمول پوست به شمار میرود؛ اما بعضی از افراد به شکل ذاتی مستعد این قارچ نیستند و بر عکس بسیاری از مردم، وجود این قارچ روی پوست آنها باعث جلوگیری از ابتلا به بیماریهای قارچی دیگر نمیشود. دستهای از افراد مستعد این قارچ هستند و اگر شرایط ایجاد شود، این قارچ در بدنشان رشد میکند. چون این قارچ به شکل عمومی در پوست همه ما ساکن است، بنابراین شایعترین قارچی است که در استخرها منتقل میشود.

نکته مهم: افرادی که پس از استخر به خوبی خود را خشک نمیکنند و با همان رطوبت لباس میپوشند، در معرض ابتلا به قارچ مالاسزیا فورفور هستند. افرادی که به هر علت دچار ضعف سیستم ایمنی هستند مانند مبتلایان به لوپوس، ایدز و حتی دیابت یا کسانی که به مدت 2 تا 3 هفته از داروهای کورتون استفاده متوالی کردهاند نیز مستعد دریافت این قارچ هستند.

درمان: درمان این قارچ بسیار ساده است. سادهترین راه آن همان خشک کردن کامل پوست بدن پس از بیرون آمدن از استخر و در مراحل بعدی، استفاده از کرمهای مالیدنی و کپسولهای ضدقارچ است.
کاندیدا آلبیکانس: یکی دیگر از قارچهای رایج در استخرها است که بعضی از افراد میتوانند به شکلی گذرا حامل آن باشند. این قارچ در افراد مستعد و در نواحی چیندار بدن میتواند باعث بیماری شود.

نکته مهم: بیماریهای قارچی بیشتر در افرادی که دچار ضعف سیستم ایمنی هستند روی میدهد و افراد عادی و سالم به ندرت به آنها دچار میشوند.

درماتوفیتوزیسها: این قارچهای سطحی به اشکال مختلف از جمله کچلی بین انگشتان پا و سر خودشان را نشان میدهند. ظهورشان به شکل دانههای قرمزرنگ و همراه با پوسته شدن است.

نکته مهم: توصیه میکنیم افراد مبتلا به قارچ درماتوفیتوزیس هرگز وارد استخر نشوند؛ چون این قارچ به راحتی از طریق آب و تماس پوستی منتقل میشود. این قارچ حتی با راه رفتن ساده در محیط استخر هم مستعد انتقال به افراد دیگری است که روی آن سطح راه بروند. ابتلا به این قارچ در همه افراد اتفاق میافتد و منحصر به مبتلایان به عارضه ضعف سیستم ایمنی بدن نیست.

عوامل ویروسی
مولوسکوم کنتاجیوزوم: یکی از شایعترین عوامل ویروسی منجر به عفونتهای پوستی است که به شکل دانههای ریز نافدار بروز میکند و ممکن است در هر ناحیهای از بدن و اندامها ایجاد شود. این ویروس اگرچه با تماس پوست با پوست منتقل میشود، اما گاهی از طریق وسایل آلوده مشترک در استخر مانند حوله و سایر وسایل نیز انتقال مییابد.
فلج اطفال: افرادی که حامل ویروس این بیماری هستند، میتوانند آن را در آب منتشر کنند. بلعیدن این آب آلوده حین شنا کردن در استخر منجر به بروز فلج اطفال در دیگران میشود.
تبخال: این عارضه البته به ندرت از طریق آب استخرها منتقل میشود اما غیرممکن نیست.
آدنوویروسها: یکی دیگر از شایعترین ویروسهای عفونی در استخرها هستند. در واقع محتملترین، سادهترین و شایعترین راه انتقال آنها، آبهای آلوده استخرها هستند. این ویروسها منجر به ورم ملتهمه میشوند و بیماری پوستی حادی ایجاد نمیکنند. تهوع و استفراغ هم از جمله عوارض آنهاست؛ البته گاهی اوقات به شکل نادر منجر به بروز عارضههای التهاب مغز میشوند که خطرناک است.

عوامل باکتریایی
نسبت به 2 عامل ویروسی و قارچی احتمال ابتلا به آنها از آب استخر آلوده کمتر است و صرفاً در افرادی روی میدهند که زخم یا ضایعهای روی سطح پوستشان داشته باشند. از شایعترین آنها زردزخم و کورک است که اگر فردی دچار زخم پوستی باشد، در تماس با آب آلوده به میکروب این عارضهها، در معرض ابتلا به آنها قرار میگیرد. نشانههای زردزخم بروز دلمههایی زردرنگ روی سطح پوست است.

عوامل انگلی
مننگوآنسفالیت: محل زندگی این انگل در آبهای آلوده است و هنگام شنا از طریق بینی وارد بدن میشود و خودش را به سیستم اعصاب مرکزی میرساند. این عارضه ماحصل شنا در برکهها و استخرهای آلوده پرجمعیت است.

نکته مهم: هر چه افراد کمتری از استخر استفاده کنند، آلودگیهای احتمالی آن هم کمتر است. هر چه تعداد مراجعهکننده به استخر زیادتر باشد، تعادل پیاچ استخر بیشتر به هم میخورد، تا جایی که ممکن است دیگر تأثیری بر حفظ بهداشت و سلامت افراد نداشته باشد. بنابراین برای شنا به استخرهای خلوتتر بروید؛ هر چند هزینه آنها بالاتر است.

تریکومونیازیس: این عارضه گاهی از طریق استخر هم منتقل میشود و در واقع اگر فرد یا افرادی که دچار این عارضه هستند در استخر شنا کنند، میتوانند این انگل را به سایرین منتقل کنند که از شایعترین علایم آن، سوزش ادرار است.

بیماریهای غیرعفونی
استخرها نه تنها باعث یک سری بیماریهای عفونی میشوند، بلکه عامل بعضی از عارضههای غیرعفونی هم هستند که شایعترین آنها را معرفی میکنیم:

آفتابسوختگی
یکی از شایعترین عارضههای استخر آفتابسوختگی حین شنا کردن بهخصوص در استخرهای روباز است. اگر فرد شناگر هنگام رفتن به استخر از ضدآفتاب واترپروف استفاده نکرده باشد، معمولاً با اولین تماس و شنا در آب، کرم پاک میشود و سطح پوست بیحفاظ مقابل نور خورشید قرار میگیرد. از طرفی بعضیها دلشان میخواهد زیر آفتاب قرار بگیرند و اگر این کرم از سطح پوستشان پاک شود، در واقع حفاظ پوستشان از بین رفته و دچار سوختگی میشوند که گاهی منجر به عارضههای جدید پوستی میشود؛ حتی گاهی نیاز میشود چند روز در بیمارستان بستری شوند تا اختلالات آب و الکترولیتی بدنشان تنظیم شود. بنابراین توصیه میکنیم افراد هنگام استفاده از استخرهای روباز حتماً از ضدآفتابهای ضدآب استفاده کنند و زیاد در معرض تابش آفتاب قرار نگیرند.

خشکی شناگران
این بیماری که به swimmer xerosis معروف است، از دیگر بیماریهای شایع استخر است. افرادی که به شکل ذاتی دچار خشکی پوست هستند، اگر به طور مداوم در معرض آفتاب و آب قرار بگیرند، خشکی پوست آنها بیشتر میشود. لطافتی که ما در پوست میبینیم به علت فعالیتهای اسفنجی نوعی اسیدهای آمینه است که رطوبت را میگیرند و در سطح پوست نگه میدارند. میزان ساخت این اسیدها با افزایش سن کاهش پیدا میکند. برای همین شما پوست لطیف و مخملیتری در نوزادان میبینید که هر چه بزرگتر میشوند، از این حالت خارج میشود. در بعضی افراد به شکل ذاتی، تولید این اسیدهای آمینه کم است. برای همین پوست خشکی دارند. تماس طولانیمدت با آب، این اسیدهای آمینه را میشوید و پوست را خشک میکند.

نکته مهم: یکی از عادات بد رایج این است که بعضیها پس از استخر سطح پوستشان را با آب داغ میشویند و زیاد صابون میزنند. این کار باعث شسته شدن بیشتر اسیدهای آمینه از سطح پوست میشود که خشکی پوست را افزایش میدهد.

توصیه ضروری: حتماً پس از استخر و شنا، سطح بدن را با لوسیونهای مخصوص آغشته کنید تا آب و رطوبت گرفتهشده از پوست را به آن بازگردانید.

هاتتیوپ
این بیماری که در استخرها و جکوزیها ایجاد میشود، نوعی بیماری ناشی از باکتریهاست که از افراد حامل این میکروب به سایرین منتقل میشود. این عارضه پس از 2 تا 3 روز در نواحی پوشیده شده با مایو به شکل جوشهای چرکی بروز میکند و درمان آن با مصرف داروهای آنتیبیوتیک، یک هفته تا 10 روز طول میکشد.

حساسیت به وسایل
بعضی از بیماریهای شایع استخر ممکن است ناشی از استفاده از وسایلی مثلاً عینک، حوله و... باشند. بعضی از افراد به طور مادرزاد به ماده تیوران حساسیت دارند. این ماده یکی از اجزای تشکیلدهنده پلاستیک است که به اشکال مختلف و متنوعی وجود دارد و ممکن است در ساخت مایوهای پلاستیکی، عینک و کلاه شنا استفاده شود. اگر فرد نسبت به این ماده حساس باشد، واکنش پوستی نشان میدهد که به شکل دانههای قرمزرنگ بروز میکند. محل بروزشان هم خطوطی است که این اشیا با بدن تماس دارند. این افراد باید از وسایلی استفاده کنند که ماده تشکیلدهنده آنها فاقد تیوران باشد.

هشدار جدی!
از شنا کردن در برکهها و رودخانهها خودداری کنید؛ چون میتوانند عامل انتقال بعضی از بیماریهای انگلی باشند. از آنجا که این محلها آلوده به ادرار و مدفوع حیوانات هستند، ممکن است انگلهای متعددی را به بدن انسان منتقل کنند.

خارش پای شناگران
این عارضه ناشی از انگل موجود در فضولات سگ و گربه است. اگر فردی در آبهای آلوده به این ناپاکیها شنا کند، به آن دچار میشود که خود را با خارش شدید نشان نمیدهد.

توصیه هایی پیش از استفاده از استخر