کوتاهی قد؛ مهم‌ترین عارضه بلوغ زودرس
شاید شما هم در اطراف خود دختربچه‌هایی را دیده‌اید که با وجود سن پایین به یکباره قد کشیده‌اند، اندامشان تغییر کرده و به اصطلاح بزرگ شده‌اند. آن وقت پیش خودتان فکر می‌کنید چقدر زود می‌گذرد انگار همین دیروز بود که آنها را در آغوش می‌گرفتید و بازی می‌کردید و گاهی آنقدر شگفت‌زده می‌شوید که حتی فراموش می‌کنید آنها قدری زود بزرگ شده‌اند.
به گزارش مهرخانه، بلوغ زودرس؛ اتفاقی‌ست که والدین نباید از آن غافل شوند و آن را به حساب تغییر زمانه و گذر زمان بگذارند، در واقع از آنجا که پشت سر گذاشتن موفق و درست دوران بلوغ برای دختران بسیار حائز اهمیت است، به نظر می‌رسد بروز این امر در سنین پایین می‌تواند مخاطراتی را برای دختران به همراه داشته باشد.
بر همین اساس جهت بررسی علل بلوغ زودرس در دختران با دکتر فریبا قاسمی فوق تخصص غدد و متابولیسم کودک به گفت و گو نشستیم.
بلوغ ظهور صفات ثانویه جنسی است
ابتدا قاسمی در خصوص تعریف بلوغ و آنچه در این مرحله در دختران حادث می‌شود، بیان داشت: بلوغ یک سری توالی منظم است؛ یعنی باید انتظار آن تغییر را در ادوار متوالی داشته باشید. به عبارت ساده‌تر می‌دانید در هر دوره‌ای چه اتفاقی قرار است برای فرد بیفتد، و در نهایت فرد به یک انسان بالغ تبدیل می‌شود. در واقع بلوغ به طور کل به معنای ظهور صفات ثانویه جنسی ست.
جوانه زدن غدد پستانی؛ نخستین مرحله بلوغ دختران
وی ادامه داد: اگر از افراد عامی در مورد بلوغ بپرسید مبنای آن را به طور خاص در دختران، شروع عادت ماهیانه می‌دانند. درست است که آغاز عادت ماهیانه مهم است، اما درحقیقت این مرحله، آخرین مرحله و مرحله تکاملی بلوغ در یک دختر بوده و نخستین علامت و یا مرحله بلوغ در دختران، جوانه زدن غدد پستانی ست.
رشد بلوغ در دختران 4 الی 5 سال طول می‌کشد
این فوق تخصص غدد افزود: رشد بلوغ در دختران 4 الی 5 سال طول می‌کشد که اولین تغییر قابل تشخیص، جوانه زدن سینه‌ها در 9.5 سالگی و رشد موهای زائد در حدود 10.5 سالگی ست و در 11 سالگی نیز شاهد یک جهش رشد هستیم که در نهایت قاعدگی رخ می‌دهد. در واقع بلوغ دختران از 9 سالگی شروع شده و در 13 سالگی به پایان می‌رسد.
قاسمی ضمن اشاره به کاهش سن بلوغ در کشورمان تا حدی که مرحله تکمیلی آن به زیر 12.5 سال رسیده است، خاطرنشان کرد: بلوغ زودرس در واقع آغاز رشد و نمو بلوغ قبل از هفت سالگی در دختران سفیدپوست و قبل از شش سالگی در دختران سیاه‌پوست است. فرآیند بلوغ از مغز شروع می‌شود؛ هیپوتالاموس هورمون‌هایی را ترشح کرده که بر روی تخمدان‌ها اثر می‌گذارند و در نهایت با اثرگذاری بر رحم، فرد دچار قاعدگی می‌شود.
وی تصریح کرد: در بلوغ زودرس، هیپوتالاموس به عللی زودتر از موعد شروع به ترشح هورمون می‌کند و ممکن است فرد بدون هیچ دلیل و بیماری خاصی در سن خیلی کم و حدود هفت سالگی بالغ شود. پس می‌توان گفت ظهور علائم بلوغ زیر سن 7 سال در دختران و 9 سال در پسران بلوغ زودرس است.
کوتاهی قد؛ مهم‌ترین عارضه بلوغ زودرس/ خانواده‌ها هشیار باشند
این فوق تخصص غدد و متابولیسم کودک اضافه کرد: برای هر دختری که حدود سن هفت سالگی بالغ می‌شود و یا در سن پائین‌تر از آن نشانه‌های بلوغ را دارد، انجام یک سری معاینات لازم است. خانواده ها باید هشیار باشند و حتماً کودک را برای انجام این معاینات و آزمایش‌ها نزد پزشک متخصص ببرند و در صورتی که آزمایش‌ها نشان دهند که مورد خاصی در سلامت فرد وجود ندارد، می‌توان ادعا کرد که این بلوغ، یک بلوغ سرشتی ست.
قاسمی ضمن اشاره به اینکه شروع بلوغ بعد از هفت سالگی در دختران طبیعی ست، گفت: در حقیقت مسئله‌ای که حائز اهمیت است این است که خانواده‌ها با ظهور اولین علامت بلوغ در فرزندانشان چه به صورت طبیعی و زودرس، به پزشک غدد کودکان مراجعه داشته باشند تا این کودکان تحت‌نظر قرار گیرند؛ چراکه گاهی این کودکان بلوغشان بعد از 7 سال شروع می‌شود اما بسیار سریع جلو می‌رود.
وی ادامه داد: یعنی تا حدی بروز بلوغ سرعت می‌یابد که سبب می‌شود سن استخوانی کودک جلو رفته و استخوان‌ها بسیار زود جوش بخورند و این امر منجر به کوتاهی قد آنها می‌شود؛ به همین خاطر کنترل هر سه ماه یکبار فرزندان با ظهور علائم بلوغ بسیار ضروری ست.
علل بروز بلوغ زودرس
این فوق تخصص غدد و متابولیسم کودک افزود: ابتلا به بلوغ زودرس در دختران، در اغلب موارد به صورت خود به خودی رخ می‌دهد؛ یعنی علت خاصی ندارد، اما در برخی موارد نیز علل مرکزی مانند عملکرد نامناسب غده هیپوفیز و یا آسیب‌دیدگی تخمدان‌ها مؤثر است. البته این مسئله در خصوص پسران بسیار متفاوت است و در آنها حتماً علت خاصی وجود دارد و خود به خود این اتفاق رخ نمی دهد.
عوامل اثرگذار در زمان شروع بلوغ
وی در ادامه ضمن بیان اینکه عوامل محیطی نیز گاهی بسیار در این امر اثرگذار هستند، اظهار داشت: به طور کل می‌توان گفت ژنتیک یکی از عامل‌های مؤثر است و کسی که مادرش خیلی زود به بلوغ رسیده باشد، امکان اینکه او نیز همان شرایط را تجربه کند بالاست، اما جدای از این بحث عوامل دیگری مثل تغذیه و در نتیجه آن چاقی کودکان هم اثرگذار است.
چاقی در دختران، موجب پیشرفت سریع بلوغ می‌شود
این فوق تخصص غدد اضافه کرد: چاقی در دختران موجب می‌شود که بلوغ پیشرفت سریعی داشته باشد. حتی در دخترانی که بلوغ آنها طبیعی شروع شده، چاقی و میزان بالای چربی بدن موجب می‌شود که این امر در آنها سریع‌تر اتفاق بیفتد و باز هم موجب که کوتاه قدی آنها شود.
ضرورت درمان و تجویز دارو
قاسمی خاطرنشان کرد: اگر زمانی که بلوغ زودرس در کودکان اتفاق می‌افتد به موقع به پزشک ارجاع داده شوند، با درمان جلوی بلوغ آنها گرفته می‌شود، یعنی بلوغ را در همان مرحله متوقف می‌کنیم و زمانی که به سن خوبی برسند و قد مناسبی پیدا کنند مجدداً درمان را قطع می‌کنیم و فرد به زندگی طبیعی خود ادامه می‌دهد.
وی در ادامه ضمن اشاره به امکان باروری در این افراد بیان داشت: امکان باروری در افرادی که دچار بلوغ زودرس شده‌اند وجود دارد، البته ممکن است گاهی بلوغ در فرد اتفاق بیفتد، اما تکامل رحم، تخمدان و مغز اتفاق نیفتاده باشد و قاعدگی در فرد بدون تخمک‌گذاری صورت گیرد.
آیا می‌توان پیشگیری کرد؟
این فوق تخصص غدد در پایان گفت: در بسیاری از موارد علت نامشخص است؛ به همین خاطر پیشگیری از این امر نیز بسیار دشوار است، اما در موارد دیگر که می‌توان علت را مشخص کرد گاهی توجه به تغذیه و رشد مناسب کودکان می‌تواند اثرگذار باشد. والدین باید از چاقی مفرط فرزندانشان پیشگیری کنند و فرآورده های هورمونی را کمتر برای دختران استفاده کنند.
منبع:
http://mehrkhane.com
تذکر مهم شما نمی توانید با تکیه بر مطالبی که در سایت e پزشک منتشر می شود مبادرت به خود درمانی کنید.