نکات کاربردی در مورد واکسیناسیون اطفال ویژه والدین

1- اولین واکسن های نوزاد ، شامل واکسن هپاتیت ب و واکسن BCG (سل) بعد از تولد تزریق می شود ، قطره فلج اطفال هنگام ترخیص نوزاد بصورت خوراکی داده می شود .
2- واکسن های بدو تولد ، سبب تب ، بی حالی یا بیقراری نمی شود . و ارتباط دادن علائم فوق به واکسیناسیون اشتباه است،و در این گونه موارد بایستی هرچه سریعتر به پزشک مراجعه شود .
3- بعدها ، در محل تلقیح واکسن BCG (قسمت خارجی بازو ) ، ممکن است ، ابتدا قرمزی ، برآمدگی و تاول ایجاد شود . و سپس این برجستگی کنده شود و زیر آن زخم حفره مانندی ایجاد شود . تمامی این مسائل طبیعی است .
4- ممکن است چندماه بعد از تولد ، تورم غددلنفاوی زیر بغل یا بالای ترقوه و حتی گردن به علت تلقیح واکسن BCG ایجاد شود . بعضاً این تورم ، سبب ایجاد توده های کیست مانند حاوی مایع چرکی می شود که خودبخود یا با اقدامات پزشک تخلیه می شود . اغلب موارد توده های فوق بدون خطر بوده ولی مراجعه به پزشک متخصص اطفال توصیه می شود .
5- به تمامی کودکان نارس زیر 2 کیلو گرم ، بایستی در یک ماهگی دوز اضافی واکسن هپاتیت ب تزریق نمود. سایر موارد واکسیناسیون مشابه نوزادان دیگر است .
6- محل تزریق واکسن هپاتیت ب ، در قسمت جلویی ران نوزاد می باشد که بصورت عضلانی تزریق می شود .
7- نوزادان مادرانی که از نظر آنتی ژن هپاتیت B ( HBSAg ) مثبت می باشند ، علاوه بر واکسن هپاتیت ب ، بایستی همزمان ایمونوگلوبولین مخصوص هپاتیت ب ( HBIg ) دریافت کنند .
8- واکسیناسیون در نوزادانی که زرد هستند و یا تعویض خون شده اند و یا فرآورده های خونی دریافت کرده اند مشابه سایر نوزادان می باشد .
9- سرماخوردگی ها و تب مختصر و نیز شل بودن مدفوع منعی برای واکسیناسیون محسوب نمی شود .
10- واکسیناسیون کودکان HIV مثبت فاقد علامت مشابه سایر کودکان است ولی بهتر است بجای قطره فلج اطفال ، نوع تزریقی آن استفاده شود
11- در صورتی که شیرخوار مبتلا به اسهال شدید ، قطره فلج اطفال دریافت کند بایستی دوز اضافی واکسن با فاصله حداقل یک ماه تکرار شود .
12- تغذیه با شیر مادر قبل و یا بعد از دادن قطره فلج اطفال اشکالی ندارد . در صورت استفراغ با فاصله کمتر از 10 دقیقه پس از دریافت قطره فلج اطفال تجویز قطره تکرار شود .
13- واکسن های دو ماهگی شامل واکسن ثلاث ( سه گانه ) ، هپاتیت ب و قطره فلج اطفال می باشد . واکسن ثلاث (DDP) سبب افزایش ایمنی علیه کزاز ، سیاه سرفه و دیفتری می شود .
14- همزمان با تزریق واکسن ثلاث (سه گانه) یک دز قطره استامینوفن ( 2 قطره به ازاء هر کیلوگرم وزن ) توصیه می شود مثلاً در شیرخوار پنج کیلویی ، ده قطره استامینوفن داده می شود . تکرار دوز استامینوفن هر 4 ساعت تا 3-2 روز بخصوص در صورت تب و بیقراری پیشنهاد می شود .
15- اگر هر کدام از علائم ذیل بدنبال تزریق واکسن ثلاث ایجاد شد دز بعدی بجای واکسن سه گانه ، واکسن دوگانه تزریق گردد .
الف – درجه حرارت زیر بغل بالاتر از 40 درجه سانتی گراد
ب – گریه مداوم بیشتر از سه ساعت
ج – تشنج ظرف 72 ساعت بعد از تزریق
16- تزریق واکسن سه گانه بصورت عضلانی و عمیق می باشد ، تزریق زیر جلدی و یا داخل پوستی می تواند سبب تحریک موضعی ، نکروز بافتی ، تشکیل گرانولوم و حتی آبسه استریل (بدون میکروب ) شود .
17- استفاده معمول از کمپرس سرد و یا گرم مورد اختلاف است هر چند اکثر متخصصین استفاده از کمپرس سرد ( با تکه ای یخ داخل نایلون و حوله ) در روز اول و استفاده از حوله گرم را برای روزهای بعد توصیه می کنند * ماساژ عمقی بعد از تزریق ، احتمال سفت شدن محل تزریق را کم می کند .
18- واکسن های چهارماهگی شامل واکسن های ثلاث و قطره فلج اطفال می باشد . واکسن شش ماهگی شامل واکسن های ثلاث و قطره فلج اطفال و نیز دز سوم واکسن هپاتیت ب می باشد .
19- در افراد مبتلا به هموفیلی ، واکسن هپاتیت ب بایستی زیر جلدی تزریق شود .
20- واکسن یک سالگی ، MMR می باشد که سبب ایمنی در برابر اوریون ، سرخک و سرخجه می شود این واکسن بصورت زیر جلدی در قسمت خارجی بازو تزریق می شود .
21- قبل و بعد از تزریق MMR، نیاز به تجویز استامینوفن نمی باشد .
22- گاهی اوقات علائمی مشابه سرماخوردگی چند روز بعد از تزریق MMR مشاهده می شود با شیوع کمتر ، علائم سرخجه ، سرخک و یا حتی اوریون تا 4-3 هفته بعد از تزریق MMR گزارش شده است .
23- در هجده ماهگی ، دز دوم واکسن MMR و نیز دز یادآور اول واکسن ثلاث و قطره فلج اطفال تجویز می شود .
24- یادآور دوم واکسن ثلاث و قطره فلج اطفال 6-4 سالگی می باشد .
25- در کودکان بالای دو سال ، واکسن ثلاث در قسمت عضلانی بازو ( عضله دلتوئید ) تزریق می شود .