مسافرت طولانی با اتومبیل، قطار و مخصوصا با هواپیما میتواند باعث لخته شدن خون در رگ های پا شود.
محل ایجاد لخته معمولا در وریدهای عمقی ساق پا و علت اصلی آن بی‌حرکتی و نشستن طولانی‌مدت است. در مسافرت‌های هوایی عوامل دیگری مانند کاهش فشار و کاهش میزان اکسیژن کابین نیز
دخالت دارند. در صورت ایجاد لخته کم‌کم درد و تورم در ساق پا همراه با قرمزی خفیف ایجاد می‌شود. این علایم ممکن است در طول مسافرت یا مدتی پس از رسیدن به مقصد ظاهر شوند. ارتباط مسافرت
با لخته پا از سال 1946 میلادی مورد توجه پزشکان قرار گرفت و اولین موردی که به طور رسمی در منابع پزشکی گزارش شد، در سال 1954 میلادی بود که یک پزشک 59 ساله پس از مسافرت هوایی 12
ساعته دچار علایم فوق شد. بررسی‌ها نشان داده است که از هر 6 هزار سفر طولانی یک مورد ابتلا به لخته عروقی پا ایجاد می‌شود. لخته عروقی پا میتواند عوارض جدی داشته باشد. مهم‌ترین و
خطرناک‌ترین عارضه آن آمبولی ریه است. ممکن است قسمتی از لخته پا در مسیر جریان خون حرکت کرده و باعث گرفتگی عروق ریه شود. در این صورت بیمار دچار علایم تنفسی خواهد شد. ورم پا از
عوارض مزمن لخته است. تورم بعد از لخته ممکن است سال‌ها باقی مانده و باعث تغییر رنگ قهوه‌ای پوست شود. سن بیشتر از 40 سال، مسافرت‌های بیش از 4 ساعت، سفرهایی که در کمتر از 2 هفته
تکرار می‌شوند، بارداری تا 2 ماه بعد از زایمان، چاقی، سرطان، واریس پا، نارسایی قلبی، بیماری عفونی شدید، سابقه سکته مغزی و مصرف قرصهای پیشگیری از بارداری استروژندار از مواردی هستند که
احتمال لخته پا هنگام مسافرت را بیشتر میکنند.
انجام تمرین‌های حرکتی عضلات پا، نوشیدن آب کافی، پوشیدن لباس گشاد و استفاده از جوراب طبی به ویژه برای افرادی که بیشتر در معرض خطر هستند، در پیشگیری از ایجاد لخته پا در هنگام مسافرت
موثر هستند. در صورت سابقه قبلی ابتلا به لخته پا، سابقه خانوادگی ابتلا به لخته پا، انجام جراحی بزرگ یا جراحی مفصل ران و زانو 3 ماه قبل از مسافرت و سابقه سکته مغزی قبل از مسافرت با پزشک
مشورت کنید. ممکن است برای شما داروی انوکساپارین (تزریق زیر جلدی) تجویز شود.
برای انجام تمرین‌های حرکتی عضلات پا هر نیم ساعت مفاصل ران، زانو، مچ و انگشتان را خم و راست کنید. هر نیم ساعت نوک انگشتان پا و سپس پاشنه پا را چند ثانیه به کف فشار دهید و هر یک
ساعت در صورت امکان پیاده‌روی کوتاه‌مدت داشته باشید. پیاده‌روی 15 دقیقه‌ای بلافاصله پس از مسافرت، باعث بهبود جریان خون عمومی به ویژه در پاها می‌شود. اگر پس از مسافرت دچار ورم دردناک
ساق پا (ممکن است همراه قرمزی پوست پا باشد) شدید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. البته ورم خفیف بدون درد روی پا و اطراف قوزک پس از مسافرت طبیعی است و ربطی به لخته ندارد. اگر پس از
مسافرت علایم تنفسی مانند تنگی نفس ایجاد شد، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
به نکات ذیل دقت فرمائید:
افراد ذیل قبل از مسافرت طولانی باید با پزشک خود مشورت کنند.
زنان باردار تا 2 ماه بعد از زایمان، زنانی که قرص های ضد بارداری مصرف می کنند، بیماران مبتلا به بیماری قلبی به خصوص نارسایی قلبی، افراد مسن، افراد سیگاری، افرادی که سابقه جراحی در لگن یا
اندام تختانی (پاها) داشته و یا دچار شکستگی و گچ گرفتگی پاها شده اند. افراد دچار واریس، افراد چاق، افرادیکه بدلیلی در خطر کم آبی (دهیدراتاسیون) هستند، اسهال ابکی داشته و یا در بیمارانی
که از داروهای مدر (دیورتیک) مثل فوروسماید، تریامترن اچ و یا هیدروکلروتیازید استفاده می کنند. افرادیکه به هر دلیل دچار محدودیت حرکتی هستند.
در طول مسافرت طولانی چه کارهایی خوب است!
پوشیدن جوراب پیشگیری واریس (جوراب زیر زانو معمولا کافی است)، پوشیدن لباس های گشاد، مصرف مایعات فراوان (باستثنای الکل، کافئین، قهوه یا چای بسیار غلیظ)، حتی الامکان پاهای خود را حرکت
دهید و از انداختن پاها روی هم در سطح زانو یا مچ خوداری نمایید و پاها را در سطح انگشتان، مچ و از مفصل زانو مرتبا (حداقل هر نیم ساعت یکبار) حرکت دهید و هر یک ساعت در صورت امکان پیاده‌روی
کوتاه‌مدت داشته باشید. هر از چندی نفس های عمیق بکشید.
چه جورابی برای پیشگیری در سفر مناسب است:
جوراب زیر زانو با فشار در حدود 18 میلیمتر جیوه که از نظر پزشکی آن را به صورت ccl1- AD تجویز می کنند. البته اگر در دسترس نبود، هر جوراب سفت ساق دار می تواند استفاده شود.
در طول مسافرت طولانی چه کارهایی خوب نیست!
پوشیدن لباس، کمربند و یا گن تنگ، مصرف داروهای خواب اور، مصرف الکل، قرار دادن ساک و چمدان در کنار پاها بطوریکه مانع حرکت ازاد پا گردد.
در پایان سفر!؟
بلافاصله پس از پایان سفر دقایقی راه بروید. اگر موارد ذیل ایجاد شد، سریعا به پزشک مراجعه نمائید:
- تورم غیر عادی و دردناک قوزک.
- هر گونه اختلال تنفسی.
منبع:
http://www.iranvein.com
تذکر مهم شما نمی توانید با تکیه بر مطالبی که در سایت e پزشک منتشر می شود مبادرت به خود درمانی کنید.