روکشهای دندانی

روکشهای دندانی

دندان‌ها در طول گذر زمان ممکن است در اثر پوسیدگی یا ضربه تخریب شوند. درصورتیکه این تخریب حجم کمی از دندان را شامل شود، نسج تخریب‌شده دندان توسط مواد ترمیمی جایگزین می‌شود.
اما درصورتیکه دندان مقدار زیادی از نسج خود را از دست داده باشد ممکن است ساختار باقی مانده دندان نیازمند حمایت باشد. در چنین حالتی دندانپزشک راهکاری جز ترمیم دندان را به شما پیشنهاد می‌کند و آن استفاده از پروتز دندانی است.هرگونه عضو مصنوعی که در بدن قرار گیرد پروتز نامیده می‌شود و نوع خاصی از پروتز که در دهان قرار می‌گیرد را پروتز دندانی می‌گویند.
پروتزهای دندانی انواع مختلفی دارند. برخی از آنها در دهان ثابت هستند و برخی دیگر قابلیت خروج از دهان را دارند که اصطلاحا به آنها پروتز متحرک می‌گویند.
پروتزهای ثابت که در اصطلاح عامه به آن روکش دندان یا قاب می‌گویند، علاوه بر تامین استحکام برای ساختار از دست رفته دندان، زیبایی یک دندان سالم را نیز تامین می‌کند و حتی در صورتی که مراحل ساخت آن با دقت انجام شود ممکن است با دندان‌های طبیعی فرد قابل تفکیک نباشد.
دندان‌های دچار شکستگی‌های مادرزادی مثل دندان‌های میخی‌شکل یا دندان‌هایی که اندازه‌های کوچک‌تر یا نامتناسب با دندان‌های دیگر دارند و نیز بدرنگی‌های دندان‌ها، موارد دیگری هستند که به کمک روکش قابل اصلاح می‌باشند.
روکش‌ها از جنس‌های مختلفی ساخته می‌شوند. ماده‌ای که روکش یا هر گونه پروتز دندانی از آن ساخته می‌شود باید با خصوصیات و شرایط دهان سازگاری داشته باشد مثلا به راحتی زنگ نزند و مواد سمی برای بدن در آن به‌کار نرفته باشد. طلا یکی از سازگارترین مواد با بدن انسان است و انتخاب خیلی مناسبی برای ساخت روکش‌های دندانی محسوب می‌شود. طلا خصوصیات تطابق‌پذیری خیلی خوبی در هنگام ذوب و ساخت روکش دارد بنابراین یک تکنسین دندانپزشکی خواهد توانست به کمک طلا روکش بسیار دقیق و کاملی را در لابراتوار تهیه کند.
علاوه بر این، لایه نازکی از طلا، استحکام خوبی خواهد داشت بنابراین برای ساخت روکشی از جنس طلا برای دندان‌ها لازم نیست مقدار زیادی از نسج دندان تراشیده‌شده و فضا برای قرارگیری روکش ایجاد شود.

اما امروزه با افزایش نرخ طلا در بازارهای جهانی، روکش‌های طلا با هزینه بسیار سنگین ساخته می‌شوند و گرانقیمت هستند. از طرفی بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند در عوض به‌رخ کشیدن دندان‌های طلایی، دندانی داشته باشند که کاملا طبیعی به چشم بیاید و از دیگر دندان‌های فرد قابل تفکیک نباشد.
بنابراین استفاده از طلا در ساخت روکش‌های دندانی، کم‌کم جای خودش را به موادی از جنس چینی و پرسلن و فلزهای ارزانقیمت‌تر داده است. روکش‌ها می‌توانند از جنس فلز (طلا، نیکل، کروم)، سرامیک و یا ترکیبی از فلز و سرامیک (چینی) باشند. روکش‌های تمام فلز خصوصیات فیزیکی و قدرت بیشتری دارند اما از دیدگاه زیبایی روکش‌های چینی مناسب‌ترند. اگر روکش‌ها مناسب و بر اساس اصول علمی ساخته شوند، می‌توانند عمری طولانی را برای خود و دندان روکش‌شده تضمین کنند.

مراحل ساخت روکش دندان
برای ساخت روکش دندان جزئیات بسیاری باید توسط دندانپزشک بررسی شود. موقعیت دندان در فک، وجود فضای کافی در فک مقابل، وضعیت سلامت لثه، میزان نسج باقی مانده از دندان، طول مناسب ریشه دندان، عدم وجود ضایعه یا کیست در اطراف ریشه دندان از جمله مواردی است که هنگام اقدام به ساخت روکش دندان باید مدنظر قرار گیرند. در صورتی‌که یک دندان از نظر تمامی این موارد مورد تایید باشد مراحل ساخت روکش دندان آغاز می‌شود.

ـ دندانپزشک در ابتدا با بررسی وضعیت ریشه دندان، در صورت نیاز، اقدام به درمان ریشه (عصب‌کشی) دندان می‌کند.
ـ درصورتی‌که میزان نسج تخریب شده از تاج زیاد باشد و پوسیدگی تاج دندان را تا نزدیک لثه و حتی زیر آن تخریب کرده باشد، دندان مورد جراحی لثه قرار می‌گیرد. طی این درمان (که به اندازه نامش پیچیده و دلهره‌آور نیست) مقداری در نسج لثه و استخوان اطراف دندان حذف می‌شود تا حجم کافی از تاج دندان برای گذاشتن روکش در دسترس باشد. دندانپزشک در ادامه تمام پوسیدگی‌های دندان را برمی‌دارد، سپس دندان را به کمک یک ماده ترمیم‌کننده مناسب مثل آمالگام یا کامپوزیت به‌صورت کامل ترمیم می‌کند تا آماده تراش و قالب‌گیری شود.

اغلب دندان‌هایی که به علت پوسیدگی‌های وسیع نیاز به درمان ریشه دندان پیدا می‌کنند، پس از درمان ریشه و برداشت پوسیدگی‌ها، نسج زیادی از دست می‌دهند و این‌گونه دندان‌ها نیازمند نوعی حمایت داخل ریشه‌ای هستند که به آن پست (Post) گفته می‌شود. پست میله‌ای از جنس فلز است که داخل کانال دندان قرار می‌گیرد و باعث گیر روکش به دندان می‌شود. در قسمت بالای میله هم قسمتی شبیه تاج بازسازی می‌شود که به کلاهک (core) معروف است. این دو قسمت به دندان چسبانده می‌شود و سپس مراحل بعدی ساخت روکش مانند دندان عادی ادامه پیدا می‌کند.

ـ فرم خاصی از تراش برای دندانی که قرار است زیر روکش برود لازم است. برای قرار گرفتن دندانی که زیر روکش می‌رود لازم است دندان در اطراف و سطح جونده به فرمی تراش بخورد و از نسج‌دندانی آن حذف شود که فضای کافی برای قرارگیری روی دندان ایجاد شود. بعد از آنکه تراش دندان کامل شد، از ناحیه دندان تراش خورده و همچنین فک مقابل آن قالب‌گیری می‌شود و قالب تهیه شده برای ساخت روکش به لابراتوار دندانپزشکی (محلی که دندان‌های ساختنی در آنجا تهیه می‌شوند) ارسال می‌شود تا روکش موردنظر ساخته شود. روی دندان تراش خورده معمولا روکش موقتی قرار می‌گیرد.

ـ در جلسه ملاقات بعدی، پایه فلزی روکش ساخته شده روی دندان موردنظر امتحان می‌شود. در این جلسه باید مسائلی مثل تطابق کامل روکش با دندان و وضعیت آن نسبت به لثه بررسی شود و رنگ روکش انتخاب شود و بیمار برای جلسه بعدی فراخوانده ‌شود.

ـ در این جلسه روکش ساخته شده‌ای که روی آن لایه چینی (پرسلن) هم قرار گرفته روی دندان امتحان می‌شود و رنگ آن بررسی می‌شود. در مورد رنگ روکش دندان ساخته شده از بیمار هم نظرخواهی می‌شود و اگر مورد رضایت بود، روکش روی دندان چسبانده می‌شود.

بریج، پلی به‌سمت با دندان شدن

اگر دندان یا دندان‌هایی از دهان ما کشیده شود و دوست داشته باشیم که آنها را به نوعی جایگزین کنیم، بریج یکی از راه‌حل‌های جایگزینی دندان‌های از دست رفته است. برای قرار دادن بریج باید دندان‌های دو طرف منطقه بی‌دندان، به همان شکلی که برای قرار دادن روکش ذکر شد، تراش بخورند (حتی اگر این دندان‌ها سالم باشند) و سپس چند روکش به هم پیوسته به شکل یک پل از یک سمت ناحیه بی‌دندان تا سمت دیگر دندان‌ها را به هم وصل کنند و ناحیه بی‌دندان هم به کمک روکش‌های میانی پر شود.

بعد از دریافت روکش دندان

اگر به تازگی روکشی دریافت کردید و احساس کردید برای دندان شما بلند است، حتما به دندانپزشک مراجعه کنید تا آن را اصلاح کند در غیر این صورت به مفصل فکی شما فشار وارد خواهد شد.

روکش‌هایی که از دو لایه فلز و چینی ساخته شده باشند (لایه زیرین از فلز و پوشش رویی از چینی) ممکن است در کنار لثه حلقه سیاه رنگی ایجاد کنند که به‌علت لایه فلزی زیر روکش است و این امری طبیعی است. روکش دندان نه تنها به عنوان محافظی برای دندان از پوسیدگی یا بیماری‌های لثه عمل نمی‌کند، بلکه یک دندان روکش شده نیاز به بهداشت و مراقبت منظم و خاص دارد. اگر احساس کردید روکش دندان شما لق شده است، ممکن است نیاز به معاینه دندانپزشک و درمان داشته باشد. در این صورت حتما برای اصلاح وضعیت روکش دندان خود به دندانپزشک مراجعه کنید تا از تخریب دندان زیر روکش خود پیشگیری کنید.

انتخابی نه برای همیشه

استفاده از پروتز ثابت (روکش یا بریج) انتخاب اول برای جایگزینی دندان‌های پوسیده و از دست‌رفته در تمامی بیماران نیست. دندانپزشک گاه مجبور است بسته به شرایط دهان و دندان بیمار، برای جایگزینی دندان‌ها از پروتز متحرک یا ایمپلنت استفاده کند. از پروتز ثابت تنها در مواردی می‌توان استفاده کرد که قسمتی از تاج دندان یا تمام آن از بین رفته باشد اما ریشه دندان‌ سالم باشد یا به وسیله عصب‌کشی ریشه‌ دندان سالم شده باشد و در واقع پزشک تشخیص دهد که ریشه دندان تحمل روکش را دارد.

روشی جهت جایگزینی دندان های از دست رفته، دندان های بدشکل، دندان های با حجم تخریب بالا جهت استحکام بخشی به آن می باشد. در این روش از انواع روکش های سرامیکی، زیرکونیا PFM می توان استفاده کرد.

بهترین روکش حال حاضر دنیا، زیرکونیا می باشد که فاقد هرگونه فلز در ساختار خود می باشد. مزایای این روکش عدم ایجاد التهاب در ناحیه لثه بر علت عدم وجود هرگونه فلز در ساختار روکش دندان می باشد. استحکام آن بسیار بسیار بالاتر از روکش های سرامیکی یا PFM می باشد. دقت آن بسیار بالا و در حد 0/5 میکرون می باشد. بدون دخالت دست ساخته می شود اندازه پس از تراش و قابگیری به لابراتوار اختصاصی در سال شده و در آنجا از کست ریخته شده اسکن سه بعدی به عمل می آید اطلاعات توسط یک دستگاه بر ماشین تراش منتقل شده و تراش توسط دستگاه روی بلوک های مخصوص زیرکویا انجام می گیرد. در این روش تمامی مراحل ساخت روکش توسط دستگاه مخصوص صورت می پذیرد.

از مزایای دیگر زیرکوینا، استفاده از آن جهت بیمارانی که حساسیت دندانی به سرما و یا گرما دارند می باشد که ه علت ساختار خاص این ماده، به عنوان عایق دندان عمل کرده و از انتقال حرارت جلوگیری می کند. در بیمارانی نیز که به بعضی فلزات و یا آلیاژهایی حساسیت دارند بهترین گزینه توصیه شده می باشد.

به علت ساختار بسیار شفاف و عبور نور از آن، بسیار بسیار طبیعی بوده و قابل تشخیص از اندام های طبیعی نمی باشد. قابل توجه مدیران شرکت ها، هنرمندان و... که زیبایی دندان و صورت برایشان اهمیت فوق العاده ای دارد.

زیرکونیا همچنین دارای رنگ سبزی های مختلف می باشد این به این معنی است که شما می توانید در رنگ دلخواه که نمونه رنگ رندان شماست B1,A1,A2 از زیر کونیا تهیه کنید.

PFM (چینی متصل به فلز)

این روکش ها به طور معمول از ساختار فلزی برخودار هستند. این روکش ها به علت وجود فلز در زیر ساختار خودکار و به عبور نور نیستند و در نتیجه رنگ طبیعی دندان زیر خود را نمی تراش بازتاب دمنرو به همین علت تفاوت بین این روکش و دندان های کناری اشکار می شود. از به علت وجود فلز منجر به ایجاد حساسیت گرمایی و سرمایی می شوند. و موجب ایجاد رنگ سیاه در اطراف شبیه دندانی می گردند و چون تمامی مراحل آن توسط دست و بدون دخالت دستگاه می باشد از دقت و ظرافت کمتری نیز برخودار است. از مزایای این روکش استحکام بالا و استفاده از آن صحبت جایگزینی چند دندان از دست رفته می باشد. در بعضی موارد، عده ای از بیماران به فلز به کار رفته در ساختار PFM حساسیت نشان داده و در بعضی موارد التهاب در اطراف این دندان به وجود می آید امروزه افراد بسیار کمی از این روش درمانی استفاده می کنند. این روش جزو ضمانت و گارانتی این مرکز نمی باشد.

مراحل کار: ابتدا دندان مورد نظر از تمامی جهات مورد معاینه دقیق قرار می گیرد و در صورت عدم وجود مشکل دندان از ارتفاع و از اطراف کوتاه می شود به ابعاد 1/5 میلی متر تا فضای کافی برای گذاشتن روکش ایجاد گردد. سپس از دندان تراش خورده شده قالبگیری می شود و به لابراتوار تخصصی ارسال می گردد.

در مرحله بعدی و در واقع در جلسه بعدی بیس فلزی روکش روی دندان بیمار امتحان می گردد تا در صورت وجود هر گونه ایرادی اصلاح مورد نظر صورت پذیرد.

پس مجددا کار به لابراتوار ارسال شده تا پرسلن روی دندان مورد نظر قرار گیرد و فرم نهایی دندان ایجاد شود. در این جلسه کاری، رنگ روکش مورد نظر با رنگ دندان های کناری مطابقت یافته و برای مطب ارسال می گردد.

در جلسه سوم و انتهایی در صورت تایید بیمار، روکش پانسمان (چسب) مخصوص چسبانده شده و تحویل داده می شود.

منبع:

http://www.drsojoodi.com

تعداد بازدید: 627