اگرچه جراحی قلب یک جراحی اصلی است ولی تکنولوژی آنقدر پیشرفت کرده که این جراحی امروزه یک جراحی عادی به شمار می اید.
قبل از جراحی ممکن است هر احساسی داشته باشید، احساس دلواپسی، ترس و نگرانی درباره آینده و یا خوشحال باشید که به وسیله این درمان شرایط شما بهبود می یابد . چنین احساسهایی کاملا طبیعی به شمار می آیند.
مهم است که شما و خانواده تان بفهمید که چرا باید عمل کنید ، چه مشکلاتی دارید و زمان ورود به بیمارستان باید چه انتظاراتی داشته باشید. می توانید مشکلاتتان را با هر یک از اعضای تیم پزشکی و پرستاری که مسئولیت مراقبت از شما را به عهده دارد در میان بگذارید.
انتظار برای عمل؛
وقتی پزشکتان تشخیص داد که برای بهبود شرایط قلبی تان باید عمل کنید اسم شما در لیست اتظار قرار می گیرد و بسته به شرایط ، زمان انتظار برای عمل مشخص می شود. بیشتر افراد، نیازی به درمان سریع ندارند. زمانی که در لیست انتظارید با پزشک معالجتان در تماس باشید و از هر گونه تغییر علایم و یا بدتر شدن حالتان او را مطلع سازید.
وقتی منتظر رسیدن زمان جراحی هستید باید چه اقداماتی برای کمک به خودتان انجام دهید:
۱-اگر سیگاری هستید ترک کنید.
۲-اگر اضافه وزن دارید وزنتان را تحت نظر یک متخصص تغذیه و رژیم درمانی کمی پایین بیاورید.
۳- تا آنجا که شرایط به شما اجازه می دهد، فعالیت بدنی داشته باشید.
۴- به دندانپزشک مراجعه کنید.
۱-ترک سیگار:
سیگار کشیدن برای شما و به خصوص برای قلبتان مضر است. سیگار عروق کرونر را باریک تر کرده و انسدادهایی در آنها ایجاد می کند.
اگر تا زمان عمل به سیگار کشیدن ادامه دهید، احتمال خطر را در طول جراحی بیشتر می کنید و در روزهای بعد از عمل تنفس شما تحت تاثیر این کار قرار می گیرد. پس فورا سیگار کشیدن را ترک کنید چون به بدنتان این امکان را می دهد که قبل از عمل، زمان بیشتری داشته باشید که از اثرات بد سیگار رهایی پیدا کنید.چنانچه برای ترک سیگار به کمک بیشتری نیاز دارید از پزشک معالج خود بخواهید که برایتان محصولات جایگزین نیکوتین تجویز کند که عبارت اند از: چسب ها، آدامس ها، اسپری بینی، قرص ها .
۲- کم کردن وزن:
قبل از جراحی هنگام مراجعه به بیمارستان به شما توصیه می شود که به تدریج وزن کم کنید. افرادی که اضافه وزن دارند در مقایسه با افراد دیگر در طول عمل بیشتر در معرض خطر مرگ و یا ابتلا به عوارض قلبی اند . متخصص تغذیه بیمارستان می تواند به شما دستورالعملی بدهد که قبل از مراجعه به بیمارستان برای انجام جراحی چه طور می توانید رژیم معقولی داشته باشید و وزنتان را کم کنید.
۳- فعالیت بدنی:
تا آنجا که شرایط شما اجازه می دهد فعالیت داشته باشید. اگرچه بعضی افرادی که منتظر رسیدن زمان عمل هستند برای انجام بعضی حرکات ورزشی محدودیت دارند ولی ورزش ملایم می تواند به آنها در حرکت کردن کمک کرده و تا حد امکان آنها را سرحال و یا قبراق نگه دارد . بهتر است با پزشک معالج خود و یا دیگر اعضای تیم درمانی در مورد میزان فعالیتی که برایتان مجاز است، صحبت کنید.
۴- به دندان پزشک مراجعه کنید:
قبل از مراجعه به بیمارستان باید برای اطمینان از سلامت دندان و لثه ها به دندانپزشک مراجعه کنید . چرا که این کار احتمال بروز عفونت بعد از عمل را تا حد زیادی کم می کند و به خصوص در بیمارانی که کاندید جراحی روی دریچه قلبشان هستند این کار از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
چه قدر باید در بیمارستان بستری باشم؟
خیلی از بیمارستان ها یک یا دو روز قبل از عمل بیماران را پذیرش می کنند .
بعد از عمل به مدت حدود ۲۴ ساعت در بخش ICU تحت مراقب خواهید بود. سپس شما را به بخش جراحی قلب یا یک بخش مرتبط می فرستند. خیلی از بیماران حدود ۶ یا ۷ روز بعد از جراحی از بیمارستان مرخص می شوند . ۲ تا ۳ ماه طول می کشد تا بهبودی کامل حاصل شود و این مدت بسته به عوامل زیر قابل تغییر است:
۱- شدت بیماری قلبی شما چه قدر بوده است.
۲- نوع عمل
۳- سن بیمار
۴- آیا بعد از عمل عوارضی داشته اید یا خیر
جدول زیر می تواند اطلاعات لازم را به شکل خلاصه در اختیار شما قرار بدهد:
روزهای قبل از عمل در بیمارستان
به محض ورود به بخش پزشک مسئول وضعیت شما را مورد بررسی قرار می دهد و یک سری آزمایش کامل برایتان می نویسد . او به شرایط قلبتان توجه زیادی می کند و میزان ثبات وضعیت شما را طی چند هفته قبل از بستری شدن در بیمارستان بررسی می کند.
علاوه بر آزمایش خون پزشکتان قبل از انجام عمل چندین آزمایش دیگر هم برای شما می نویسد
این آزمایش ها عبارت اند از:
آزمایش خون:
آزمایش های خونی متعددی از جمله تعیین گروه خونی را برای شما می نویسند که در صورت لزوم در حین جراحی از کیسه های خونی آماده شده؛ استفاده شود.
عکس از قفسه سینه (رادیوگرافی) و الکتروکاردیوگرام:
عکس از قفسه سینه و نوار قلب (الکتروکاردیوگرام) قبل از عمل فورا انجام می شوند . سپس پزشک آزمایشات را با رادیوگرافی قفسه سینه و الکتروکاردیوگرام انجام شده بعد از عمل مقایسه می کند.
آزمایش تنفس:
قبل از انجام جراحی، ممکن است پزشکان عملکرد ریه های شما را چک کنند. خصوصا اگر سیگاری هستید این آزمایش میزان کارآیی ریه ها را مشخص می کند.
معاینه به وسیله افاد تیم پزشکی:
۱- جراحی:
جراح شما در مورد نحوه عمل با شما صحبت می کند. هر سوالی درباره ی عمل دارید می توانید از او بپرسید . بهتر است تمام سوالات خود را از قبل یادداشت کنید.
۲- متخصص بیهوشی:
متخصص بیهوشی دستگاه تنفسی شما را معاینه می کند و درباره داروهایی برایتان توضیح می دهد که در اتاق عمل به شما تزریق می کند.
از شما می پرسد آیا قبلا بیهوشی داشته اید و یا اینکه به داروی خاصی حساسیت دارید یا خیر و به شما اطمینان می دهد که درد بعد از عمل را کنترل می کند.
۳- فیزیوتراپ:
فیزیوتراپ به شما تکنیک های تنفسی و نحوه صحیح سرفه کردن را می اموزد که بعد از انجام جراحی بسیار حائز اهمیت است.
۴-داندانپزشک:
دندانپزشک بیمارستان ممکن است شما را ویزیت کند . اطمینان از عدم وجود عفونت در لثه ها و یا هر نوع علامتی از پوسیدگی جدی دندان برای او بسیار مهم است .
وجود عفونت در لثه یا دندان می تواند باکتری ها را در جریان خون شما وارد کرده و باعث بروز عوارضی بعد از عمل شود. تیم جراحی در صورت احساس نیاز ترتیب ویزیت شما را به وسیله ی داندانپزشک می دهند.
۵-کادر پرستاری:
آنها با تجربه زیادی که دارند به سوالات شما پاسخ می دهند . همچنین شما را به بیمارانی معرفی می کنند که قبلا جراحی کرده اند و در حال ترخیص هستند.
توان بخشی قلب:
یکی از اعضای این تیم درباره این برنامه با شما صحبت خواهد کرد . هدف از توانبخشی این است که بعد از عمل هر چه سریع تر بهبودی پیدا کنید و از زندگی تان نهایت استفاده را ببرید . در ضمن به شما در جلوگیری از بروز مشکلات قلبی احتمالی در آینده کمک می کند.
برنامه ریزی ترخیص شما از بیمارستان:
قبل از اینکه عمل کنید یکی از افراد کادر پرستاری شما را از میزان حمایت و نحوه مراقبت که باید در منزل داشته باشید آگاه می سازد تا روند بهبودی هر چه سریع تر باشد. آنها پیشنهاد می کنند در مدت هفته اول تا دوم کسی «باید» در منزل مراقب شما باشد.
اگر تنها زندگی می کنید ترتیبی می دهند که یک پرستار در روزهای اول دوره نقاهت به شما سرزده و یا در خوردن غذا و انجام کارهای منزل کمک کند.
بنابراین شما می توانید از کادر بیمارستان بخواهید که این هماهنگی را برایتان انجام دهند. بعد از ترخیص نیز می توانید از پزشک خانوادگیتان بخواهید این هماهنگی را برایتان انجام دهد.
قبل از جراحی و مدتی که بستری هستید چه کمکی از شما ساخته است:
با کمک فیزیوتراپ تمرینات تنفسی و نحوه ی صحیح سرفه کردن را تمرین کنید. این آموزش ها در چند روز اول بعد از جراحی بسیار مفید خواهد بود.
آماده شدن برای عمل:
حمام کردن و دوش گرفتن:
قبل از انجام هر نوع جراحی خیلی مهم است که پوست و موهایتان تا حد امکان تمیز باشد این کار احتمال بروز عفونت بعد از عمل را پایین می آورد.
پرستار بخش به شما می گوید که چند روز یک بار باید حمام کنید و از چه نوع صابون آنتی باکتریالی باید استفاده کنید.
شیو کردن:
کار تمیز کردن پوست یعنی تراشیدن موی قسمت هایی از بدن که جراح احتمال دارد در آن نقاط جراحی کند و یکی از ضروریات است. در بعضی جراحی های قلب در مردان شیو کردن موهای سینه ، شکم و دست ها باید صورت گیرد.
اگر قرار است برای پیوند در جراحی بای پس از پایتان رگ بردارند باید موهای پا و کشاله رانتان را هم بتراشید.
یکی از پرستاران چه مرد و چه زن این کار را برایتان انجام خواهد داد.
خودتان هم می توانید این کار را انجام دهید ولی برای اطمینان خاطر جراح یکی از پرستاران کار شما را چک می کند.
غذای قبل از عمل:
اگر برای صبح وقت عمل دارید، حداقل ۴ ساعت قبل از عمل نباید چیزی بخورید و یا بنوشید. اگر ظهر وقت عمل دارید باید خیلی زود یک صبحانه سبک خورده و بعد از آن دیگر چیزی نخورید. حتما مراقب باشید که چیزی در این مدت نخورید چون در غیر این صورت ممکن است روی بیهوشی شما تاثیر بگذارد.
پیش دارو:
حدود یک تا دوساعت قبل از عمل به شما پیش دارو می دهند . این داروها به شما آرامش داده و قبل از بیهوشی عمومی حالت خواب آلودگی در شما ایجاد می کند. قرص یا آمپول یا هر دو را به شما می دهند.
به محض مصرف پیش دارو، در تخت خود بمایند و اگر به چیزی احتیاج داشتید با استفاده از زنگ پرستار بخش را در جریان بگذارید.
رفتن به اتاق عمل:
زمانی که کادر اتاق عمل آماده شدند، یکی از کارکنان بیمارستان به همراه یک پرستار شما را با تخت به اتاق عمل می برند.
زمانی که به اتاق عمل رسیدید تیم پرستاری اتاق عمل و تیم بیهوشی در اتاق عمل مستقر هستند. زمانی که در اتاق بیهوشی هستید، متخصص بیهوشی به شما از طریق ماسک اکسیژن وصل می کند و داروی بیهوشی تزریق می کند که تمام مدت عمل بیهوش باشید.
بعد از عمل در ICU
پس از اتمام عمل، از اتاق عمل به بخش مراقبت های ویژه منتقل خواهید شد. تیم پزشکی در این بخش بسیار متبحرند و با بیماران زیادی بعد از جراحی سرو کار داشته. بعد از عمل در بخش ICU برای ۲۴ ساعت از شما مراقبت ویژه انجام می گیرد . از دستگاه ها لوله ها و وسایلی که در بخش می بینید ، نترسید.
این ها وسایل تخصصی هستند که تیم پزشکی و پرستاری به وسیله آنها میزان عمل قلب و ریه و دیگر اعضای بدنتان را اندازه می گیرند. این دستگاه ها به آنها این امکان را می دهد که شرایط شما را خیلی دقیق تحت کنترل داشته باشند.
تنفس:
بعد از عمل، تیم ICU با استفاده از داروی بیهوشی شما را فقط برای چند ساعت بعد از عمل و یا حداکثر تا فردا صبح بعد از عمل بیهوش نگه می دارند.
دلیل این امر این است که شما به یک دستگاه تنفس مصنوعی به نام «ونتیلاتور» متصل هستید. ونتیلاتور میزان کار بدنتان را تا چند ساعت اولیه بعد از عمل کاهش می دهد. واز طریق لوله ای که از دهان به ریه شما وصل است نفس می کشید . زمانی که لوله سرجایش قرار دارد، پرستاران مایع جمع شده در ریه های شما را با کمک دستگاه ساکشن ظریفی خارج می کنند. ممکن است این کار باعث سرفه شود. وقتی به هوش آمدید ممکن است لوله هنوز سرجایش باشد بنابراین نمی توانید صحبت کنید یا چیزی بنوشید.
وقتی به هوش بیایید، دستگاه ونتیلاتور برداشته شده و حتی اگر لوله تنفسی هنوز وصل باشد خودتان می توانید به راحتی نفس بکشید.
وقتی تیم ICU مطمئن شدند که به خوبی نفس می کشید لوله تنفسی را برداشته یک ماسک اکسیژن روی بینی و دهانتان قرار می دهند. این ماسک مقداری اکسیژن و بخار آب (شبیه بخار) برای تنفس شما تامین می کند. به محض به هوش آمدن در ICU فیزیوتراپ شما را به نفس کشیدن عمیق و آرام تشویق کرده و وادارتان می کند با سرفه هر نوع مایعی که در ریه هایتان باقی مانده است را خارج کنید.
اگر طی روزها و یا هفته های قبل از عمل سیگار کشیده باشید، به خاطر وجود خلط های اضافی (مایع) موجود در ریه شما این کار برایتان بسیار سخت تر خواهد شد.
دلیل وجود این همه لوله و وسیله چیست؟
وقتی به هوش آمدید چندین لوله را می بینید که به شما متصل هستند یکی از این لوله ها به رگ دستتان وصل شده است. این لوله به تیم پزشکی امکان این را می دهد که فشار خونتان را اندازه کرده و امکان مشاهده نحوه عملکرد قلبتان را قبل و بعد از جراحی از طریق مانیتور داشته باشند.
این لوله به پرستار در بخش آی سی یو این امکان را می دهد که نمونه هایی از خون شما گرفته و میزان اکسیژن موجود در آن را اندازه گیری کند. همه این اطلاعات برای کمک به بررسی میزان بهبود شما است.
لوله های دیگری ممکن است به رگ های دست و گردن وصل باشند که نقش مهمی در رساندن مایع یا خون به سیستم گردش خون دارند. لوله دیگری به نام سوند به مثانه بیمار وصل شده که در مدت عمل یا بعد از آن به راحتی ادرار کند.
تیم آی سی یو میزان ادراری که کلیه بیمار تولید می کند اندازه گیری می کنند این راه دیگری است که به وسیله آن بهبود بیمار را بعد از عمل بررسی می کنند. در پایان جراحی جراح مقداری باند را در ناحیه سینه قرار می دهد این باند ها هر خونی که دراین محل جمع شود را جذب می کنند. پرستار صبح روز بعد از عمل باندها را بر می دارد وقتی کاملا به هوش آمدید چندین وسیله الکتریکی در اطراف تخت می بینید. خیلی از این وسایل نماشگر هایی هستند که ضربان قلب فشار خون و اطلاعات مهم دیگر را ثبت می کنند. بعضی از آنها صدای بوق ممتدی هم تولید می کنند. این وسایل اطلاعاتی را که برای بررسی روند بهبود لازم است در اختیار تیم مراقبت های ویژه قرار می دهد.
آیا کسی می تواند به ملاقات بیمار بیاید؟
بعضی از بیماران برای ۲۴ ساعت در بخش مراقبت های ویژه می مانند سپس به بخش جراحی قلب منتقل می شوند. در ۲۴ ساعت اول شما بیشتر خواب هستید پس ملاقات کنندگان نمی توانند با شما صحبت کنند در عین حال در هر ساعتی از شبانه روز خانواده بیمار می توانند برای اطلاع از وضعیت بیمارشان با بخش مربوطه تماس بگیرند.
ترخیص از بخش آی سی یو
وقتی پزشکان از بهبود شما راضی باشند شما را به بخش جراحی قلب منتقل می کنند. در این جا تمرکز پزشکان بر روی موارد زیر است:
تنفس بیمار
دوباره غذا دادن به بیمار
دوباره حرکت کردن بیمار
تنفس بیمار:
بیهوش بودن طولانی و استفاده بلند مدت از ونتیلاتور باعث تجمع مقدار زیادی مایع در ریه های بیمار می شود. در چند روز اول بستری شدن سرفه کردن و تمرینات تنفسی در تمیز کردن ریه ها بسیار مفید خواهد بود. در ابتدا یک ماسک اکسیژن روی بینی و دهان قرار می دهند. این کار باعث می شوند هوای مرطوب تنفس کنید. فیزیوتراپی که قبل از عمل شما را ویزیت کرده در طی چند روز اول وقت زیادی صرف می کند. او روی تنفس و نحوه صحیح سرفه کردن تان کار می کند. در ابتدا هم که سرفه می کنید احساس بدی خواهید داشت. اما این ناراحتی به زودی رفع می شود.
کنترل درد: در روزهای بعد از عمل انتظار کمی درد داشته باشید. پرستاران برای کاهش این درد به شما داروی مسکن می دهند کاهش درد به میزانی که بتوانید نفس عمیق بکشید و سرفه کنید مهم است. اما در حین این کار احساس ناراحتی نخواهید کرد. اگرچه این مطلب نیز مهم است که خیلی دارو مصرف نکنید تا در تمام روز خواب آلوده نباشید.
خوردن و آشامیدن: بعد از عمل ممکن است اشتهای تان را از دست بدهید. به همین دلیل سیستم گوارش شما برای چند روز کند کار می کند. پرستار برای شروع مقداری نوشیدنی به شما می دهد. که اگر بتوانید به اندازه کافی بخورید میزان تزریق را کم خواهد کرد. برای اولین وعده هم غذای سبک به شما می دهند. ممکن است روزهای اول سوهاضمه داشته باشید. یا احساس تورم و نفخ کنید. ممکن است بعد از جراحی حالت تهوع داشته باشید .کند کارکردن دستگاه گوارش تا حدی در اثر بیهوشی و جراحی وتا اندازه ای مربوط به بی تحرکی این چند روزه است. عادی است که روزهای بعد از عمل یبوست داشته باشید به همین خاطر پرستار به شما داروی ملین می دهد. اگر بعد از عمل راه بروید مشکل یبوست به خوبی حل خواهد شد.
حرکت مجدد: اینکه بعد از عمل اینقدر زود می توانید حرکت کنید برای تان عجیب خواهد بود. معمولا دومین روز بعد از عمل پرستار به شما کمک می کند که در اتاق و بعد در بخش راه بروید. شکی نیست که تحرک بعد از عمل به بهبود شما کمک می کند. فیزیوتراپ به شما اطمینان می دهد قبل از ترخیص از بیمارستان به راحتی از پله ها بالا و پایین بروید و وقتی در حال راه رفتن هستید ممکن است در ناحیه سینه و شانه ها احساس سفت شدن کنید. این طبیعی است. نگران باز شدن زخم و بخیه ها یا گیره هایی که پزشک برای بستن زخم استفاده کرده نباشید. اگر از رگ پا برای پیوند استفاده کرده باشند ممکن است پای تان ورم کند. برخی از بیمارستان ها برای کلیه بیماران بعد از جراحی قلب پوشیدن جوراب ساق دار را زمان قدم زدن تجویز می کنند ممکن است برای استفاده در منزل هم به شما جوراب بدهند.
ملاقات کننده ها: پرستاران به شما خویشان و دوستان تان ساعت ملاقات بخش را می گویند. پزشک و پرستار ممکن است بخواهند با خانواده تان درباره چگونگی مراقبت بعد از ترخیص صحبت کنند.
حالم چطور است؟
با گذشت چند روز بسیاری از بیماران احساس افسردگی می کنند. آنها هراس دارند که بهبود پیدا نکرده باشند. این حس بعد از چنین جراحی مهمی طبیعی است. اگر یک روز احساس کردید حال تان خوب نیست از پزشک یا پرستار برای اطمینان مشورت بخواهید. این حقیقت که بیشتر بیماران در هفته اول بعد از عمل مرخص می شوند نشان می دهد افراد خیلی سریع بهبود پیدا می کنند.
در حالی که هنوز در بیمارستان بستری هستید چه کاری می توانید برای کمک به خودتان انجام دهد؟
داشتن روحیه مطمین و مثبت خیلی مهم است. به خاطر داشته باشید بعد از عمل روزهای خوب و بدی خواهید داشت. هر سوالی دارید بپرسید. همه اعضای بیمارستان مجرب هستند و تجربه مراقبت از بیماران زیادی را دارند. آنها شما را تشویق می کنند تا برای حصول اطمینان سوالاتتان را بپرسید.
آماده شدن برای ترخیص: یک یا دو روز مانده به ترخیص تیم پزشکی و پرستاری اقداماتی را انجام می دهند:
کشیدن بخیه ها: بعضی از بخیه ها به خودی خود جذب می شوند اگر جراحی از بخیه یا گیره ای استفاده کنند که جذب نشود پرستاران حدود هشت تا ده روز بعد از عمل آنها را می کشند. همچنین ممکن است چند بخیه در اطراف محل باند روی سینه تان باشد. پرستاران این بخیه ها را حدود ۵ تا ۶ روز بعد از جراحی می کشند. اگر دریچه قلب را عمل کرده اید جراح ممکن است در حین عمل از سیم باتری قلب استفاده کند. که یک پرستار یا پزشک اینها را حدود پنج روز بعد از عمل خواهد کشید.
ترشح از محل جراحی: در حال بهبود خیلی طبیعی است که از محل شکاف مایعی خارج شود. اگر رگ پیوندی از پا یا دست تان گرفته شده باشد ممکن است از محل این بریدگی ها هم مایعی خارج شود. این مایع ممکن است خون آلود هم باشد. اگر ترشح کم باشد پرستار یک باند کوچک خشک روی آن خواهد گذاشت و اگر زیاد باشد پزشک یا پرستار زخم را پانسمان می کنند.
معاینه نهایی: قبل از ترخیص پزشک یک معاینه کلی خواهد کرد و برخی از آزمایشات قبل از عمل را تکرار می کند. جراح شما و یا یکی از اعضای ارشد تیم جراحی با شما صحبت می کند و به تمام سوالاتتان پاسخ می دهد و به این شکل اطمینان پیدا خواهد کرد که شما به خوبی می دانید که بعد از ورود به منزل چه کارهایی برای تان مجاز است و چه کارهایی مضر.
دارو و نسخه: تیم پرستاری برای چندین روز داروهایی را که پزشک زمان ترخیص تجویز کرده به شما می دهد پزشک بخش یک برگه به شما می دهد تا به پزشک خانوادگی تان بدهید این نامه شامل لیست داروهایی است که پزشک باید مداوم برای شما تجویز کند و شامل اطلاعاتی است که بیمارستان برای انتقال به او لازم دانسته است. اگر برای جلوگیری از لخته شدن خون داروهای ضد انعقاد مانند وارفارین تجویز شده برای اطمینان از دوز صحیح دارو آزمایش های منظم تان را انجام دهید.
بازگشت به خانه: همیشه بعد از بیمارستان بازگشت به خانه لذت بخش است. گاهی نیز ترک بیمارستان نگران کننده به نظر می آید. بهتر است در هفته های اول و دوم کسی در خانه کنار شما باشد. احتمالا در خانه هم روزهای خوب و بدی خواهید داشت که طبیعی است. بعد از مراجعه به منزل ممکن است دچار حس افسردگی هم بشوید. این یک عکس العمل طبیعی به استرس و بازگشت از یک جراحی مهم است. این حالت در میان افرادی که به تازگی جراحی قلب کرده اند عادی است اما اگر افسردگی تان ادامه پیدا کرد با پزشک مشورت کنید. خیلی از افراد ممکن است خواب های بد یا خیلی واضحی ببینند. این به دلیل بیهوشی و داروهایی است که مصرف کرده اند. این رویاها در اثر گذر زمان از بین خواهند رفت.
چقدر طول می کشد بهبود پیدا کنم؟
بیشتر افراد به این نتیجه رسیده اند که بین دو تا سه ماه برای بهبودی کامل زمان لازم است. کاملا هم واضح است که شدت بیماری و نوع جراحی شما در این زمان تاثیر دارد. افرادی که جراحی بای پس شده اند نسبت به افرادی که جراحی دریچه قلب داشته اند مدت کمتری برای بهبود لازم دارند. همچنین زمان بهبود افراد مسن تر طولانی تر از جوانان است. برای دو یا سه روز اول بهتر است همه چیز ساده برگزار شود. همان اندازه فعالیت را در منزل انجام دهید که در چند روز آخر در بیمارستان انجام می دادید. استراحت کافی کنید. زمانی که می نشینید پایتان را روی چهارپایه بگذارید اما هیچ وزنی روی ماهیچه ساق پاهایتان نباشد. به یاد داشته باشید که خیلی مهم است داروهایتان را سروقت مصرف کنید. نوشتن یک لیست از داروهای روزانه به این امر کمک می کند.
دو تا سه روز بعد از استراحت معقول می توانید فعال تر باشید. تمرینات یکنواخت به خصوص قدم زدن ایده آل است. بهتر است از پزشک درباره میزان فعالیت سوال کنید. از انجام فعالیت ها در این زمان ها هم اجتناب کنید:
بعد از وعده غذایی کامل
وقتی هوا خیلی گرم یا خیلی سرد باشد
وقتی هوا خیلی مرطوب است
وقتی در ارتفاعات بالا هستید
همه اینها فشار اضافه ای به قلب تان می آورد. اگر هوا خوب بود در مسیر صاف با یکی از دوستان تان پیاده روی کنید این کار کمک می کند روحیه تان تقویت شود. همین که شروع به ورزش اضافه کنید در ناحیه اطراف سینه گردن شانه ها و پشت تان احساس ناراحتی می کنید. این یک قسمت طبیعی از روند توانبخشی است که در نتیجه آن ماهیچه های اطراف سینه شروع به بهبود می کنند. مطمین باشید دردتان کنترل شده است چون این به شما کمک می کند به تدریج سطح فعالیت تان را افزایش دهید. به محض شروع به ورزش کمی احساس تنگی نفس می کنید این حالت بعد از چند روز بهتر می شود
مراقبت کردن از پرستار بیمار:
بیشتر افرادی که جراحی کرده اند در مراحل اولیه زود بهبود پیدا می کنند اما همسر یا افرادی که از آنها مراقبت می کنند از پا در می آیند. اگر از کسی که جراحی کرده مراقبت می کنید سعی کنید وقتی مریض خوابیده خودتان هم استراحت کنید. خیلی خودتان را خسته نکنید. این روند برای هر دوی شما خسته کننده و پردغدغه است و در انتها به هیچ کدام تان کمک نمی کند. سعی کنید تعداد ملاقات کنندگان و مدت ملاقات را هم کنترل کنید. پذیرایی از تعداد زیادی ملاقات کننده خسته کننده است. برای خودتان وقت کافی داشته باشید.
ملحق شدن به یک برنامه توان بخشی:
بیشتر بیمارستان ها بیماران را به شرکت در برنامه های توان بخشی دعوت می کنند. این برنامه ها شامل جلسات ورزشی و اطلاعات درباره نحوه زندگی اعم از غذاخوردن و مهارت های لازم برای تمدد اعصاب است. هدف از این برنامه ها برگرداندن بیمار به زندگی کامل و بازگشت اعتماد به نفس است.
علایم هشدار دهنده:
علاوه بر درد ها و احساساتی که بعد از عمل قلبی پیش می آید باید در صورت بروز علایم زیر با پزشک مشورت کنید:
احساس تپش قلب جدید یا خیلی جدی
احساس نفس تنگی شدید
عرق کردن خیلی بیشتر از قبل و یا تب کردن
بینای تان تحت تاثیر قرار گرفته و یا خیلی گیج شده اید
محیط پیرامون محل زخم تان تورم کرده و یا ترشح زیادی از آن خارج می شود.
به محض ورود به منزل چه کار کنیم؟
هفته های بهبود در منزل زمانی است که برای خودتان کارهای بیشتر انجام می دهید. به جای تشخیص روزانه مراحل بهبودتان را هفتگی بررسی کنید. خودتان را محک بزنید و به تدریج که قوی تر می شوید فعالیت تان را بیشتر کنید. حتما با تیم توانیخشی قلبی در تماس باشید و در صورت امکان به یک برنامه توان بخشی بپیوندید برای مصرف داروهای روزانه برنامه ریزی کنید. مطابق معمول دوش بگیرید یا حمام کنید و به خاطر داشته باشید همین که زخم التیام پیدا کند پوست تان پوسته پوسته می شود و تکه های کوچک بخیه خود به خود می افتد. این روند طبیعی است. بخیه های روی قفسه سینه محکم هستند و تحت تاثیر تغییرات مشاهده شده روی پوست قرار نمی گیرند. اگر بیشتر از اینکه حمام کنید عادت به دوش گرفتن دارید بهتر است چندبار اول روی چهار پایه ای در حمام بنشینید.
می توانم رانندگی کنم؟
اگر گواهینامه پایه دو دارید: اگر بای پس شدید حداقل تا چهار هفته بعد از عمل نباید رانندگی کنید. وقتی دوباره شروع به رانندگی کردید ممکن است زمان حرکت فرمان ماشین در ناحیه شانه ها و دست ها احساس ناراحتی و سنگینی کنید. بعد از جراحی دریچه قلب تا زمانی می توانید رانندگی کنید که عارضه ای روی رانندگی کردن تان تاثیر نگذاشته باشد.
اگر گواهینامه پایه یک دارید: اگر گواهینامه رانندگی با وسایل نقلیه مسافربری و بزرگ را دارید نباید رانندگی کنید. حداقل تا شش هفته بعد از جراحی اجازه رانندگی ندارید .
کار منزل: انجام کارهای سبک منزل و باغبانی در هنگامی که حال تان خوب است مانعی ندارد گرچه برای سه ماه اول هیچ کار سنگینی نباید انجام دهید که دست و شانه هایتان را درگیر کند.
روابط زناشویی: تا وقتی نتوانسته اید فعالیت فیزیکی کاملی پیدا کنید باید محتاط باشید. بیشتر پزشکان توصیه می کنند تا چهار هفته بعد از عمل رابطه جنسی نداشته باشید. باید در وضعیت راحتی باشید که روی زخم سینه تان فشار وارد نکنید و نفس تان را حبس نکنید. اگر اتاق گرم باشد خیلی بهتر است و همسرتان باید نسبت به شما نقش مهم تری ایفا کند. اگر شما و همسرتان در طول رابطه زناشویی احساس راحتی می کنید بسیار مفید خواهد بود. نگران نباشید اگر در اولین تلاش هایتان موفق نیستید یا به نظر مشکل می رسد. به زودی قادر خواهید بودید با استفاده از داروها به وضعیت عادی برگردید.
مصرف الکل: در طول شش هفته بعد از عمل مصرف الکل را محدود کنید. اما بهتر است از مصرف الکل کلا خودداری کنید. اگر از قرص خواب آور یا مسکن استفاده می کنید به خاطر داشته باشید الکل تاثیر آن را بیشتر می کند. اگر از قرص های وارفارین استفاده می کنید مصرف الکل بر روند ضد انعقاد این دارو اثر می گذارد پس باید احتیاط کنید.
شرکت در برنامه های توانبخشی: تیم درمانی بیمارستان شما را برای شرکت در این برنامه ها دعوت می کند که حدود چهار تا شش هفته بعد از جراحی برگزار می شود. این برنامه ها شامل کلاس هایی هستند که یک تا دو بار در هفته و حدود شش تا هشت هفته طول می کشد. این برنامه ها را می توانید در منزل هم دنبال کنید. اگر مشکل قلبی شما جدی تر باشد می فهمید که حتی اگر نتوانید زیاد ورزش کنید چطور اعتماد به نفس تان را به دست بیاورید.
در برنامه توان بخشی چه اتفاقی می افتد؟
این برنامه ها در کشورهای مختلف متفاوت هستند. اما بیشتر برنامه ها سه محدوده دارد:
تمرین
تمدد اعصاب
اطلاعات در خصوص نحوه زندگی و درمان
در صورت امکان همسر یا اعضای خانواده تان را تشویق کنید همراه تان باشد. این کار کمک می کند ترس آنها هم کم شده و به آنها امکان پرسیدن هر سوالی را می دهد.
تمرین: قبل از شروع برنامه برای شما مشخص می کنند چقدر تمرین برای تان لازم است. ممکن است تست الکتروکاردیوگرام هم تجویز شود. این تست در حین راه رفتن روی تردمیل یا استفاده از دوچرخه ثابت انجام می شود. یک فیزیوتراپ ورزشی می تواند برنامه تمرینی را تنظیم کند که با نیازهای شما طراحی شده است. در ابتدای هر جلسه تمرین خودتان را گرم کنید تا ماهیچه ها منبسط شوند. فیزیوتراپ به دقت تمام تمرینات را توضیح می دهد. تمرین اصلی شما ایروبیک است. اینها تمرینانی هستند که به بهبود وضعیت قلب و گردش خون کمک می کنند. شما تشویق می شوید تمرینات را در مدت چند هفته به طور تدریجی افزایش دهید. خیلی مهم است در محدوده معین شده ورزش کرده و از حدود مشخص شده پیروی کنید. در پایان هر جلسه با اجرای حرکات آرام ورزشی عضلات به حالت عادی بازگردانده می شود. طبیعی است بعد از عمل درباره ورزش احساس اضطراب داشته باشید. اگر چه شرکت در این کلاس ها به شما اطمینان می دهد.
استراحت: می توانید از روش های تمدد اعصاب استفاده کرده و یکی را که مناسب شرایط تان است انتخاب کنید. همچنین استراحت برای بیماران قلبی بسیار مهم است.
چگونگی رژیم و غذای سلام خوردن و امکان مشورت با متخصص تغذیه و رژیم درمانی
چگونه استرس هایتان را تشخیص دهید و آنها را اداره کنید
اگر سیگاری هستید تشویق می شوید ترک کنید و به شما کمک می کنند چطور این کار را انجام دهید
می توانید درباره داروهای تان با یک دکتر پرستار یا داروساز صحبت کنید
چگونگی نحوه فعالیت های روزمره مثل رانندگی و رفتن به تعطیلات
برگشت به سرکار
شرکت در کلاس های توانبخشی به شما این امکان را می دهد درباره هر نگرانی که دارید صحبت کنید.
چطور می توان درباره نزدیک ترین مرکز توانبخشی مطلع شوم؟
اگر تا کنون از شما در این برنامه ها دعوت نشده می توانید اطلاعات بیشتر را از بیمارستان یا پزشک تان درباره محل برگزاری برنامه ها کسب کنید.
در اولین ویزیت سرپایی بیماران چه اتفاقی می افتد؟
حدود شش هفته بعد از عمل از شما می خواهند برای ویزیت شدن سرپایی به وسیله جراحی به بیمارستان برگردید. حدود سه ماه بعد از عمل باید به یک متخصص قلب مراجعه کنید. این ویزیت ها خیلی مهم هستند چرا که به پزشک این اجازه را می دهند که روند بهبودی شما را مورد ارزیابی قرار دهد و این امکان را فراهم می کند که در صورت لزوم داروهایتان را عوض کنید.
همچنین این شانس را به شما می دهد که هر سوالی خواستید بپرسید و یا درباره علایمی سوال کنید که در مدت بهبودی داشته اید و درباره مشکلاتی که برایتان پیش آمده بوده صحبت کنید.
بهتر است قبل از مراجعه تمام سوالاتی را که برایتان به وجود آمده است یادداشت کنید اگر چیزی که دکتر می گوید نفهمیدید بهتر است از او بخواهید دوباره برایتان توضیح بدهد و یا به طریقی دیگر موضوع را مطرح کند که برای شما قابل فهم باشد.
قبل از تمام شدن وقت مطمئن شوید که به همه سوالاتتان پاسخ داده اند. بیشتر بیماران در اولین ویزیت سرپایی باید یک الکتروکاردیوگرام و یک رادیوگرافی از قفسه سینه انجام دهند. آزمایش خون هم باید انجام شود.
این آزمایش ها این امکان را می دهد که مشخص شود میزان دوز وارفارینی که تجویز شده است کافی است یا خیر. در ویزیت های سرپایی ممکن است لازم باشد با دکتر مشورت کنید که چه موقع می توانید به سر کار برگردید.
چه قدر زود می توانم سرکارم برگردم؟
حدود ۷ تا ۸ نفر از هر ۱۰نفری که جراحی قلب شده اند می توانند به کار قبلی خود برگردید بستگی به نوع کاری دارد که انجام می دهید.
به عنوان یک قانون کلی ، افرادی که کار سبک می کنند می توانند هر زمانی از دو ماه بعد از انجام عمل به سر کارشان برگردند . افرادی که کار سنگین دستی می کنند ممکن است حداقل تا سه ماه بعد از عمل هم نتوانند به سر کارشان برگردند.
این زمانی است که لازم است ماهیچه ها، استخوان ها و اتصالات سینه بهبود پیدا کند.
زمانی که می خواهید سرکار برگردید بهتر است با پزشک قلبتان مشورت کنید . بعد از مراجعه به محل کار بهتر است با کارفرمایتان هم صحبت کنید و بهتر است از او بخواهید که برای روزهای ابتدایی کارهای سبکتری برای شما در نظر بگیرد.
چه طور می توانم احتمال خطر بیماری عروق کرونر را کم کنم؟
عوامل خطر آفرین برای بیماری عروق کرونر که می توانید کاری برایش انجام دهید عبارت اند از :
سیگار کشیدن
فشار خون بالا
کلسترول بالا
عدم فعالیت فیزیکی
چاقی مفرط، مصرف بیش از حد الکل و نمک احتمال خطر بروز بیماری عروقی را زیاد می کند.
احتمال خطر بروز مجدد بیماری عروق کرونر به این بستگی خواهد داشت که چند تا از این عوامل ذکر شده در مورد شما صدق کند و اینکه هر یک از این عوامل چه قدر قوی هستند.
دانستن درباره عوامل خطر زا شما را تشویق می کند که کمتر با آنها سر و کار داشته باشید و به شما کمک خواهد کرد که این احساس را داشته باشید که بیماری قلبی بیشتر تحت کنترل شماست.
اگر سیگاری هستید، ترک کنید:
اگر سیگار می کشید الان وقت ترک کردن آن است. این تنها عامل مهمی است که می توانید در بهبودتان از آن کمک بگیرید . از لحظه ای که سیگار را ترک می کنید احتمال حمله ی قلبی کمتر شده و در طول یک سال بعد از آن این احتمال به نصف می رسد.
اگرچه صحبت راجع به ترک سیگار از ترک ان آسان تر است. صحبت با اقوام و دوستانی که سیگار را ترک کرده اند شرکت در یک گروه ترک سیگار و مشورت با پزشک خانوادگی تان همه و همه می تواند مفید باشد.
می توانید از محصولاتی مثل چسب نیکوتینی که در داروخانه ها موجود است نیز استفاده کنید. همه ی این راه ها می تواند مفید باشد.
کنترل فشار خون:
فشار خون بالا احتمال سکته قلبی را افزایش می دهد و در طول زمان باعث می شود که ماهیچه های قلب ضعیف تر شوند.
برای هر ۵ میلی متر جیوه کاهش در فشار خون دیاستولیک، احتمال خطر بروز بیماری عروق کرونر قلب تا حدود ۱۶ درصد کاهش پیدا می کند، (فشار خون در واحد میلی متر جیوه اندازه گیری می شود که مخفف آن mmHg است.)
اگر فشار خونتان بالا ست، لازم است کنترل شود. اگر قبلا بیماری عروق کرونر داشته اید فشار خون ایده آل برای شما کمتر از ۱۴۰ روی ۸۵ است.
اگر دیابتی هستید فشار خون ایده آل شما ۱۳۰ روی ۸۰ است . برخی افراد با کم کردن وزنشان انجام برخی از فعالیت های بدنی و عدم مصرف الکل و نمک می توانند فشارخونشان را هم کنترل کنند . اگر چه بسیاری از افراد لازم است دارو هم مصرف کنند.
مراقب میزان کلسترول خونتان باشید:
اگر پزشکتان تشخیص بیماری عروق کرونر داد، یا اگر حمله قلبی داشته اید باید میزان کلسترول خونتان اندازه گیری شود.
حتی افرادی که بیماری عروق کرونر ندارند، لازم است برای کاهش کلسترول خونشان و رسیدن آن به حد مطلوب دارو مصرف کنند.
میوه و سبزی زیاد مصرف کنید:
در افرادی که بیش از ۵سهم میوه و سبزی به طور روزانه مصرف می کنند احتمال بروز بیماری های قلبی کمتر است. دلیل اصلی این امر ناشناخته است اما احتمال می رود که مربوط به ویتامین های آنتی اکسیدان موجود در آنها باشد.
چون هنوز شواهد زیادی در دست نیست که ثابت کند مصرف قرص های ویتامین همین اثر را خواهد داشت خیلی بهتر است که میوه و سبزی زیادی مصرف شود.
ماهی و روغن ماهی:
مصرف مقادیر مشخص روغن ماهی احتمال ابتلا به بیماری قلبی را کاهش می دهد و احتمال زنده ماندن بعد از سکته قلبی را افزایش می دهد.
روغن موجود در ماهی که این تاثیر را دارد امگا۳ نام دارد و بیشتر در شاه ماهی، ماهی کاد (کوسه ماهی) ، ماهی ماکرو، ماهی ساردین، ماهی آزاد، ماهی تن تازه، ماهی قزل آلا و ماهی کولی یافت می شود.
سعی کنید حداقل هفته ای دو بار ماهی بخورید.
فعال باشید:
احتمال حمله قلبی در افراد بی تحرک دو برابر بیشتر از افراد فعال است. حتی اگر شما قبلا حمله قلبی داشته اید رعایت یک برنامه ورزشی احتمال بروز حمله دیگر را کم می کند.
فعالیت شما باید ایروبیک باشد یعنی از ماهیچه های بازوها و پاها و پشتتان با آهنگی یکنواخت استفاده کنید. آن قدر که ضربان قلب و تنفستان افزایش یابد.
ورزش های ایروبیکی عبارت اند از:
پیاده روی تند، شنا، دوچرخه سواری و باغبانی سنگین.
فعالیت بدنی منافع دیگری هم دارد. می تواند ضربان قلب شما را کاهش دهد و فشار خونتان را زمانی که در حال استراحت هستید کم کند. سطح کلسترول مفیدتان را بالا ببرد و در کنترل دیابت هم کمک کند . این یعنی آنژین کمتر، بازگشت سریع تر به کار و مراجعه کنتر به بیمارستان.
این منافع در افرادی بسیار مهم است که جراحی قلبی کرده اند یا حمله ی قلبی داشته اند و برای افرادی که مشکل قلبی دارند
اگر آنژین صدری(درد قفسه سینه) دارید، هنوز می توانید ورزش کنید اما مهم است که آن قدر ورزش کنید که درد سینه تان بیشتر نشود ، نفستان به شماره نیافتد و سعی نکنید که زمان درد سینه راه بروید. همچنین از قرار گرفتن در معرض هوای خیلی سرد یا طوفانی هم بپرهیزید.
همیشه اسپری و قرص GTN (گلیسرول تری نیترات) همراه خود داشته باشد که در مواقع لزوم بتوانید از آن استفاده کنید.
هدفتان این باشد که به تدریج برای خود برنامه ای تنظیم کنید که حداقل نیم ساعت در بیشتر روزهای هفته فعالیت ملایم داشته باشید و یا می توانید به جای آن دو تا ۱۵ دقیقه ورزش کنید.
کنترل وزن:
مهم است که وزنتان را کنترل کنید نه فقط به این علت که به قلبتان کمک کنید بلکه برای اینکه سلامتتان به طور کامل به خطر نیافتد.
نزدیک شدن به وزن ایده آل کمک می کند فشارخونتان تنظیم شده و ظرفیت عملکرد قلبتان هم کمتر شود. اگر پزشکان فکر کنند که خیلی اضافه وزن دارید از متخصص تغذیه می خواهند که به شما رژیم کاهش وزن بدهد.
بعد از ترخیص از بیمارستان هر سوالی در این خصوص داشتید که چه مقدار و چه چیزهایی باید بخورید می توانید از پزشک خانوادگی و یا متخصص تغذیه سوال کنید.
همچنین می توانید در مرکز برنامه توانبخشی قلبتان هم سوالاتی بپرسید . اگر پس از انجام مراحل اولیه در محدوده اضافه وزن قرار گرفتید حتما باید وزنتان را کم کنید.
سعی کنید میزان اضافه وزنتان را خیلی سریع کم نکنید. کاهش وزن به ارامی و به طور یکنواخت در حدود ۰٫۵ کیلوگرم در هفته) پیشنهاد می شود زیرا در این حالت و احتمال اینکه به وزن ایده آل رسیده و آن را ثابت نگه دارید بیشتر است.
اگر خیلی اضافه وزن دارید کم کردن حتی ۱۰ کیلوگرم از وزن برای سلامتی تان بسیار مفید خواهد بود همچنین به خاطر داشته باشید که کاهش وزن یعنی هم سالم تر غذا خوردن و هم انجام فعالیت بیشتر بدنی.
دیابت را کنترل کنید:
احتمال سکته قلبی در مردان مبتلا به دیابت سه برابر نسبت به افراد غیر دیابتی بیشتر است. این مزان در زنان دیابتی تا ۵برابر هم می رسد.
خیلی مهم است که اطمینان پیدا کنید قندخونتان را خوب کنترل کرده اید. انجام فعالیت های بدنی بیشتر کنترل وزن و مصرف منظم داروهایتان همه سودمند خواهند بود.
منبع:
http://www.mehradgeneralhospital.ir
تذکر مهم شما نمی توانید با تکیه بر مطالبی که در سایت e پزشک منتشر می شود مبادرت به خود درمانی کنید.