تب خال و درمان آن
تب خال یکی از زخم های شایع دهانی است که مانند سایر زخم ها باعث می شود غذا خوردن وصحبت کردن برای فرد دردناک باشد و در موارد شدید نیاز است تا پزشک داروهایی برای رفع التهاب و درد آن تجویز کند.در اینجا به ذکر مهمترین زخم های دهانی می پردازیم.
علل زخم های دهانی عبارتند از:
۱-تب خال یا (cold sores):به صورت تاول هایی روی لب و اطراف دهان ظاهر می شوند.پوست اطراف تاول ها اغلب قرمز متورم و دردناک است.تاول ها ممکن است باز شده و یک مایع شفاف از آن خارج شود و سپس بعد از چند روز به صورت زخم دیده شود و معمولا بین چند روز تا دو هفته بهبود می یابند.تب خال توسط ویروس هرپس سیمپلکس ایجاد می شود.در واقع دو نوع ویروس هرپس سیمپلکس وجود دارد به نام های هرپس لبیال و هرپس ژنیتال که این دو نوع ویروس می توانند زخم هایی اطراف دهان و دستگاه تناسلی ایجاد کنند.ویروس هرپس معمولا از طریق یک شکاف در پوست اطراف دهان یا داخل دهان وارد بدن می شود و معمولا زمانیکه شخص با یک ضایعه تب خالی یا مایع عفونی تب خال در تماس باشد(استفاده از ماشین اصلاح یا ظروف غذا خوری فرد آلوده،بوسیدن یک شخص آلوده به تب خال یا تماس با بزاق فرد آلوده)منتقل می شود.والدینی که تب خال دارند اغلب این عفونت را به کودک خود از این طرق (ذکر شده در بالا) منتقل می کنند.تب خال می تواند به نقاط دیگر بدن نیز منتقل شود.
علائم اولیه تب خال شامل:
درد اطراف دهان و روی لب،تب،گلو درد یا غدد لنفاوی متورم در گردن یا دیگر نقاط بدن،التهاب بافت مخاط دهان و لثه که دردناک است و پیدایش تاول ها که پس از چند روز این تاول ها باز شده و مایع شفافی از آن ها خارج می شود و سپس به صورت دلمه بسته شده و طی چند روز ناپدید می شوند.در بعضی از افراد تب خال می تواند خیلی دردناک باشد.بعضی ویروس هرپس را در بدن خود دارند اما به تب خال مبتلا نمی شوند و هیچ علائمی ندارند.تب خال معمولا خود به خود در عرض چند روز بهبود می یابد اما اگر در فرد ایجاد درد و بی حالی کند باید درمان شود.درمان شامل کرم و پماد پوستی و قرص می باشد که تنها ۱ تا ۲ روز زودتر از دوره بیماری،علائم را بهبود می بخشد اما مزیت آن این است که درد و دیگر علائم ناراحت کننده را کاهش می دهد.تب خال هیچ وقت درمان کامل نمی شود.اگر فردی به تب خال مبتلا شد این ویروس برای بقیه عمر در بدن فرد می ماند وتحت شرایطی که ایمنی بدن کاهش یابد مثلا در موارد استرس یا سرماخوردگی ….ویروس فعال می شود و علائم آن ظاهر می شود.در مواردی که کودک مبتلا به تب خال می شود و دارای تب و زخم های داخل دهانی است باید کودک آب فراوان و دیگر نوشیدنی جات بنوشد تا از دهیدراتاسیون(خشکی)بدن او جلوگیری شود.بزرگسالان و بچه ها که درد زیاد داشته باشند ممکن است به یک دهان شویه نیاز داشته باشند تا درد کاهش یابد.
۲-زرد زخم که به رنگ زرد می باشد و ترشح دارد و معمولا روی صورت بین لب بالا و بینی ظاهر می شود و بیشتر در بچه ها شایع است.
۳-بیماری دهان،دست وپا(ویروس کوکساکی)در بچه ها:زخم ها در داخل گونه و روی لثه واطراف زبان ظاهر می شوند و معمولا ۲تا۳ روز باقی میمانند این علائم که معمولا خفیف هستند ممکن است به صورت تاول هایی بر روی کف دست و پا بوجود آیند با وجودی که زخم های دهان ۲تا۳ روز تداوم دارند بیماری ممکن است تا ۱ هفته به طول انجامد.
۴-هرپانژین(کوکساکی ویروس)که معمولا در فصل تابستان و پاییز ظاهر می شود و دارای علائمی مانند:تب بالا.گلو درد.سر درد و بی حالی می باشد.معمولا زخم های دردناک در عقب دهان به خصوص کام نرم بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت ابتدای بیماری که فرد تب دارد،بروز می کند.بیماری بین ۷ تا ۱۰ روز به طول می انجامد.
۵-دارو ها:شیمی درمانی، فنی توئین از جمله داروهایی هستند که می توانند ایجاد زخم های دهانی کنند.
۶-التهاب لثه و التهاب بافت دهان (gingivostomatitis)که در بچه ها شیوع دارد.کودکی که زخم های داخل دهان و تب دارد یا حال عمومی خوبی ندارد باید توسط پزشک متخصص ارزیابی شود.
۷-آبله مرغان: زخم های آبله مرغان در داخل دهان از زخم های روی بدن متفاوت می باشند.در دهان زخم ها به صورت پاپول(یک ضایعه برجسته)ظاهر می شوند که در نهایت تبدیل به یک زخم سطحی می شوند.ضایعات روی بدن به حالت زخم دلمه بسته دیده می شوند که این نوع زخم در دهان اتفاق نمی افتد.
۸-آزردگی :زخم های زبان ممکن است به علت گاز گرفتگی،جویدن یا سوختن زبان باشد.
۹-سوراخ شدگی(piercings):زخم های دهان،زبان ولب می توانند به علت سوراخ شدگی آنها ایجاد شود یا به وسیله تحریکات جواهر آلات استفاده شده در این نواحی ایجاد شوند.
۱۰-کانسر(سرطان دهان) که در هر ناحیه از حفره دهان ممکن است ظاهر شود.ریسک ابتلا به سرطان دهان با استفاده از کشیدن سیگار،توتون های غیر کشیدنی و یا استفاده از الکل به طور فزاینده ای رو به افزایش است.
۱۱-بیماری های پوستی :زخم های دهانی میتواند در اثر بیماری های مربوط به نقص سیستم ایمنی بوجود آیند مانند:لیکن پلان-پمفیگوس ولگاریس-پمفیگوئید-لوپوس و یا اریتم مولتی فرم.
درمان تب خال
تب خال درمان نمی شود اما میتوان درد آن را با اجتناب از غذاهای تند و اسیدی وبه کار بردن یخ و مسکن ها برطرف کرد.داروهایی که حالت بی حسی و کرختی به ناحیه مبتلا میدهند.اگر تب خال دردناک می باشد پزشک به شما یک ژل بی حسی یا داروهایی برای تسکین درد و یا دارو های ضد ویروس که سرعت ترمیم زخم و التهاب را افزایش می دهد و از عود مجدد جلوگیری میکند،تجویز می کند.داروهای ضد ویروس موجود برای درمان عبارت اند از:آوسیکلو وایر،فانسیکلو وایرو… این داروها اگر در ۴۸ ساعت اول ابتلا استفاده شوند بسیار موثر خواهند بود.تب خال میتواند توسط یک عفونت باکتریایی پیچیده و دشوار شود بنابراین این نکته مهم است که به طور مرتب با شستشو ملایم با صابون و آب آن را تمیز نگه داشت.توصیه می شود در صورت بروز ضایعات دهانی حتما به دندانپزشک مراجعه کنید و از دارو های تجویز شده طبق دستور استفاده نمائید.
چگونه میتوان از تب خال جلوگیری کرد:
۱-بعد از تماس با تب خال دست ها را بشویید.
۲-اگر به تب خال دست زدید دست ها را به چشم نمالید زیرا باعث بیماری هرپسی چشم میشود که میتواند منجر به کوری شود اگر درمان نشود.
۳-اگر به تب خال دست زدید مراقب باشید که دست خود را به دستگاه تناسلی خود نزنید زیرا این کار باعث بیماری هرپسی تناسلی میشود.
۴-بعد از بهبود تب خال مسواک خود را عوض کنید.
۵-فردی که تب خال دارد را نبوسید یا از حوله،ماشین اصلاح و…شخصی او استفاده نکنید.
۶-قبل از قرار گرفتن در معرض آفتاب به مدت طولانی حتما ضد آفتاب به صورت و لب ها بمالید.
۷-بعد از بهبودی تب خال رژ لب خود را عوض کنید.
منبع:
http://dresmaili.com
تذکر مهم شما نمی توانید با تکیه بر مطالبی که در سایت e پزشک منتشر می شود مبادرت به خود درمانی کنید.